ปัจจัยจิตสังคมที่ส่งผลต่อสุขภาวะทางจิตของพระสังฆาธิการในเขตการปกครองคณะสงฆ์ภาค 10

Psychosocial Factors Related to Psychological Well-being of the Sangha Administrators in the 10th Sangha Administration Region

Name: พระครูใบฎีกานิปุณ ญาณวีโร (นิตยพันธ์)

keyword: สุขภาวะทางจิต

; ปัจจัยจิตสังคม

Abstract: วิทยานิพนธ์ฉบับนี้มีวัตถุประสงค์ของการศึกษาคือ ๑. เพื่อศึกษาระดับสุขภาวะทางจิตของพระสังฆาธิการในเขตการปกครองคณะสงฆ์ภาค ๑๐ ๒. เพื่อศึกษาศึกษาความแตกต่างของระดับสุขภาวะทางจิตของพระสังฆาธิการจำแนกตามปัจจัยส่วนบุคคล และ ๓. เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยจิตสังคมและสุขภาวะทางจิตของพระสังฆาธิการในเขตการปกครองคณะสงฆ์ภาค ๑๐ เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล คือ แบบสอบถามซึ่งประกอบไปด้วย ข้อมูลทั่วไปของผู้ตอบแบบสอบถาม แบบสอบถามปัจจัยจิตสังคมและสุขภาวะทางจิตของผู้สูงอายุ สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลประกอบด้วย การแจกแจงความถี่ (Frequency Distribution) ค่าร้อยละ (Percentage) ค่าเฉลี่ย (Mean) ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) การทดสอบความแตกต่างในระดับการรับรู้เกี่ยวกับสุขภาวะทางจิตของพระสังฆาธิการด้วยการทดสอบที (t-test) การทดสอบความแปรปรวน (F-test) แบบ One Way ANOVA กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการศึกษาครั้งนี้คือกลุ่มพระสังฆาธิการในเขตการปกคครองคณะสงฆ์ภาค ๑๐ จำนวน ๓๘๐ รูป ผลการวิจัยพบว่าระดับการรับรู้ปัจจัยจิตสังคม (ตัวแปรต้น) และสุขภาวะทางจิต (ตัวแปรตาม) ของพระสังฆาธิการปรากฏผลดังนี้ ในด้านการปกครองตามหลักพรหมวิหาร ๔ มีค่าเฉลี่ย ๓.๗๔ ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ๐.๔๔๕ รองลงมาด้านบทบาทพระสังฆาธิการ มีค่าเฉลี่ย ๓.๖๘ ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ๐.๖๐๒ ถัดมาเป็นด้านแนวโน้มความรู้สึก มีค่าเฉลี่ย ๓.๑๒ ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ๐.๕๑๑ ตามด้วยด้านสุขภาวะทางจิต มีค่าเฉลี่ย ๓.๓๒ ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ๐.๔๑๓ ในการทดสอบสมมติฐานพบว่าพระสังฆาธิการที่มีอายุ อายุพรรษา การศึกษาฝ่ายอาณาจักรและการดำรงตำแหน่งพระสังฆาธิการต่างกันมีสุขภาวะทางจิตแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ ๐.๐๕ ส่วนพระสังฆาธิการที่มีระดับศึกษาแผนกธรรม ระดับการศึกษาแผนกบาลี สมณศักดิ์ ระยะเวลาการดำรงตำแหน่งพระสังฆาธิการ การเป็นและไม่เป็นพระอุปัชฌาย์และการเป็นและไม่เป็นโรคต่างกันไม่พบความแตกต่างของสุขภาวะทางจิตอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ ๐.๐๕ ในด้านความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยจิตสังคมและสุขภาวะทางจิตพบว่าปัจจัยด้านการปกครองตามหลักพรหมวิหาร ๔ มีความสัมพันธ์เชิงบวกกับปัจจัยด้านแนวโน้มความรู้สึกในระดับปานกลาง และสัมพันธ์เชิงบวกกับปัจจัยด้านบทบาทพระสังฆาธิการในระดับสูง นอกจากนี้ยังสัมพันธ์เชิงบวกกับปัจจัยด้านสุขภาวะทางจิตในระดับปางกลาง แต่ละคู่ปัจจัยในกลุ่มนี้สัมพันธ์กันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ ๐.๐๑ ปัจจัยด้านแนวโน้มความรู้สึกสัมพันธ์เชิงบวกกับปัจจัยด้านบทบาทพระสังฆาธิการในระดับปานกลาง และยังสัมพันธ์เชิงบวกกับปัจจัยด้านสุขภาวะทางจิตในระดับปานกลาง แต่ละคู่ปัจจัยในกลุ่มนี้สัมพันธ์กันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ ๐.๐๑ ส่วนปัจจัยด้านบทบาทพระสังฆาธิการสัมพันธ์เชิงบวกกับปัจจัยด้านสุขภาวะทางจิตในระดับสูงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ ๐.๐๑

Abstract: The objectives of this thesis are to : 1) study psychological well-being level of Sangha administrators in the 10th Sangha administration region; 2) examine discrepancy of psychological well-being levels of Sangha administrators categorized by individual factors; and 3) investigate correlations between psychosocial factors and psychological well-being levels of Sangha administrators in the 10th Sangha administration region. The tool used for gathering data is questionnaire containing general information of respondents, questions related to psychosocial factors and psychological well-being of the elders. Statistics applied for data analysis consist of frequency distribution, percentage, mean and standard deviation. In the meantime, T-test, F-test and one way ANOVA are implemented for testing discrepancy of perception of psychological well-being among Sangha administrators. The sample group comprises of 380 cases of Sangha administrators in the 10th Sangha administration region. The findings on the perception level of psychosocial factors (independent variables) and psychological well-being (dependent variables) of Sangha administrators are as follows: administration under Brahmavihara (the four immeasurables) (mean = 3.74 and standard deviation = 0.445), followed by Sangha administrator roles (mean = 3.68 and standard deviation = 0.602), feeling trend (mean = 3.12 and standard deviation = 0.511) and psychological well-being (mean = 3.32 and standard deviation = 0.413), respectively. The results of hypothesis test found that the Sangha administrators with different age, ordination years, education and holding Sangha administrator position have different psychological well-being with statistical significance at 0.05 level. Meanwhile, Sangha administrators with different dharma education, Pali education, priest's title, years of holding Sangha administrator position, and being preceptor or not have no statistically significant difference at 0.05 level. For correlation between psychosocial factors and psychological well-being, the findings reveal that administration under Brahmavihara (the four immeasurables) has positive correlation with feeling trend at moderate level. It also has positive correlation with psychological well-being at moderate level while it has positive correlation with Sangha administrator roles at high level. Each pair has statistical significant correlation at 0.01 level. Feeling trend has positive correlation with Sangha administrator roles at moderate level and also has positive correlation with psychological well-being at moderate level. Each pair has statistical significant correlation at 0.01 level. In addition, Sangha administrator roles have positive correlation with psychological well-being at high level with statistical significance at 0.01 level

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. ส่วนหอสมุดกลาง

Address: พระนครศรีอยุธยา

Email: library@mcu.ac.th

Name: พระมหาเผื่อน กิตฺติโสภโณ

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: ประยูร สุยะใจ

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Created: 2561

Modified: 2562-09-29

Issued: 2562-09-29

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

tha

DegreeName: พุทธศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: สาขาวิชาพุทธจิตวิทยา

Grantor: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

©copyrights มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	MCU62022008.pdf	4.04 MB	16	2025-03-13 23:09:17

ใช้เวลา

0.020699 วินาที