ศึกษาบุคลิกภาพตามแนวจริต 6 ของนิสิตคณะพุทธศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย ห้องเรียนวัดไชยชุมพลชนะสงคราม จังหวัดกาญจนบุรี

A Study of Personality according to Six Intrinsic Natures of a Person of the Buddhist Faculty’s Students of Mahachulalongkornrajavidyalaya University: A Classroom of Watchaichumpol-chanasongkram Kanchanaburi Province

Name: พระสรพงณ์ ปญฺญาธโร (จุลละโพธิ)

keyword: บุคลิกภาพตามแนวจริต 6 ของนิสิตคณะพุทธศาสตร์

; จริต 6

; บุคลิกภาพ

; นิสิตคณะพุทธศาสตร์

; ห้องเรียนวัดไชยชุมพลชนะสงคราม

Abstract: วิทยานิพนธ์เรื่อง “ศึกษาบุคลิกภาพตามแนวจริต 6 ของนิสิตคณะพุทธศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย ห้องเรียนวัดไชยชุมพลชนะสงคราม จังหวัดกาญจนบุรี” มีวัตถุประสงค์ 2 ข้อ คือ 1. เพื่อศึกษาทฤษฎีบุคลิกภาพ และจริต 6 ในพระพุทธศาสนาเถรวาท และ 2. เพื่อศึกษาบุคลิกภาพตามแนวจริต 6 ของนิสิตคณะพุทธศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย ห้องเรียนวัดไชยชุมพลชนะสงคราม จังหวัดกาญจนบุรี” ใช้วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) พร้อมกับทำการสัมภาษณ์ผู้ทรงคุณวุฒิ ตลอดจนผู้มีส่วนเกี่ยวข้องกับนิสิตคณะพุทธศาสตร์มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย ห้องเรียนวัดไชยชุมพลชนะสงคราม จังหวัดกาญจนบุรีจำนวน 7 รูป/คน สรุปผลการศึกษาวิจัยได้ ดังนี้ ผลการวิจัยพบว่า บุคลิกภาพ หมายถึง ลักษณะเฉพาะของบุคคล เช่น รูปร่าง หน้าตา กิริยา ท่าทาง มารยาท การแต่งกาย การแสดงออก การพูด การคิด ความรู้สึกนึกคิด ทัศนคติ ความต้องการทางอารมณ์ ซึ่งสิ่งเหล่านี้จะแสดงออกมาในรูปแบบของพฤติกรรมของบุคคลผู้นั้นเสมอ ส่วน จริต 6 ในพระพุทธศาสนาเถรวาท สรุปความหมายได้ว่า จริต หมายถึง ความประพฤติของคน ไม่ว่าจะเป็นทางด้านร่างกาย ด้านวาจา รวมถึงด้านจิตใจ เป็นลักษณะ นิสัย บุคลิกภาพ พฤติกรรม ของแต่ละบุคคล ส่งผลให้เกิดจริตที่แตกต่างกัน ในการวิจัยนี้ ผู้วิจัยสรุปความหมายของ จริต 6 แบ่งได้ ดังนี้ 1. ราคจริต ผู้มีราคะเป็นความประพฤติปกติ (หนักไปในทาง รักสวยรักงาม) 2. โทสจริต ผู้มีโทสะเป็นความประพฤติปกติ (หนักไปในทางใจร้อน โกรธง่าย) 3. โมหจริต ผู้มีโมหะเป็นความประพฤติปกติ (หนักไปในทางซึมเศร้า ไม่มีความคิดเป็นของตนเอง) 4. สัทธาจริต ผู้มีศรัทธาเป็นความประพฤติปกติ (หนักไปในทางเชื่อง่าย ไม่ค่อยพิจารณา) 5. พุทธิจริต ผู้มีความรู้เป็นความประพฤติปกติ (หนักไปในทางคิดพิจารณา มักใช้ปัญญาคิดเรื่อง ต่าง ๆ ก่อนเสมอ) และ 6. วิตกจริต ผู้มีวิตกเป็นความประพฤติปกติ (หนักไปในทางคิดจับจด ลังเล ไม่มีความมั่นใจ) จริตทั้ง 6 ประเภทนี้ บางครั้ง บุคคลคนเดียวอาจมีลักษณะหลาย ๆ จริต รวมกันได้ ขึ้นอยู่กับสภาพแวดล้อมต่าง ๆ เช่น คนรักสวย รักงาม อาจเป็นคน หูเบา เชื่อคนง่าย คือมีลักษณะของราคจริตและโมหจริตรวมกัน ในแต่ละจริตนั้นก็จะมีลักษณะเด่นและลักษณะด้อย อยู่ร่วมกัน ขึ้นอยู่กับปัจจัยรอบข้างที่จะแสดงส่วนใดออกมา บางครั้งจริตที่ภาพรวมเป็นจริตที่ดี เช่น พุทธิจริต มีข้อเสียอยู่ด้วยเช่นกัน เช่น การใช้ปัญญา คิดเรื่องต่าง ๆ มาก อาจทำให้ไม่กล้าตัดสินใจเพราะมัวแต่คิดอยู่นั่นเอง เป็นต้น ผลจากการสัมภาษณ์ผู้ทรงคุณวุฒิ รวมถึงผู้เกี่ยวข้อง จำนวน 7 รูป/คน สรุปได้ว่า บุคลิกภาพตามแนวจริต 6 ของนิสิตคณะพุทธศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย ห้องเรียนวัดไชยชุมพลชนะสงครามนั้น ผู้ตอบแบบสัมภาษณ์ให้คำตอบว่า มีปะปนกันไปทั้ง 6 จริต ส่วนใหญ่จะเป็นโทสจริต เพราะนิสิตส่วนใหญ่มีวัยในระดับวัยรุ่นโดยส่วนมาก ส่วนจริตอื่น ๆ จะมีปรากฏออกมาบ้างตามแต่สถานการณ์นั้น ๆ ส่งผลสำคัญให้บุคลิกภาพมีความแตกต่างกันไป เพราะมีสถานภาพ เพศ อายุ รวมถึงสิ่งแวดล้อมเป็นตัวชี้วัดด้วย จะเห็นได้ว่า ควรนำหลักธรรมต่าง ๆ มาปรับใช้กับตนเอง เพื่อพัฒนาบุคลิกภาพ แก้ไขจริต เพราะบุคลิกภาพและจริต 6 เป็นปัจจัยพื้นฐานของความสำเร็จสำหรับชีวิตมนุษย์

Abstract: This thesis entitled ‘A Study of Personality according to Six Intrinsic Natures of a Person of the Buddhist Faculty’s Students of Mahachulalongkorn- rajavidyalaya University: A Classroom of Watchaichumpolchanasongkram Kanchanaburi Province” has three objectives: 1) to study the theory of personality and six intrinsic natures of a person in Theravada Buddhism, and 2) to study personality according to the six intrinsic natures of a person of the Buddhist Faculty’s Students of Mahachulalongkornrajavidyalaya University: A Classroom of Watchaichumpol- chanasongkram Kanchanaburi Province. This is a qualitative research done by interview of seven expertises including those who involved with the required population. In the research, it was found that according to the theory of personality it basically means the specific characteristic of a person such as body, face, behaviour, etiquette, dressing, action, speaking, thinking, thought, attitude and emotion; one always expresses those mentioned things through his/her behaviours. As regards the six temperaments in Theravada Buddhism, it can be summarized as that such six intrinsic natures of a person by nature means one’s behaviours which are bodily, verbally and mentally expressed in certain manners giving rise to the different characteristic. In this research, they are concluded as follows: 1) Lustful Temperament; one is prone to behave in a lustful manner, 2) Hateful Temperament; one is prone to behave in an angrily manner, 3) Ignorant Temperament; one is prone to behave in an insensitively manner, 4) Faithful Temperament; one is inclined to behave in a faithful manner, 5) Intelligent Temperament; one is inclined to behave in an intelligent manner, 6) Speculative Temperament; one is inclined to behave in a speculative manner. It is said that by virtue of those inclinations one may possess only some temperament or mixed ones depending upon environment; one who loves lovely thing may be sensitive to what he/she just hears resulting in believing what was told; this clearly shows that a lustful temperament is somehow mixed with delusion temperament. It can be said that in each inclination both strong and weak aspects can be influenced upon one’s behaviours depending upon surrounding factors; in some way the good temperament is taking its course such as intelligent temperament. However, the bad side of such temperament is also caused; one is taking too much time to think about things whereby one is not prepared to make a certain decision at once. When taking interviewing of seven expertise’s s standpoints into account, it showed that the faculty of Buddhism’s students in Mahachulalongkornrajavidyalaya University, a classroom of Watchaichumpolchanasongkram Kanchanaburi Province answered questionnaires that the mentioned six intrinsic natures of a person are obviously mixed together; most of them is of hateful temperament because by and large those students are in the ages of youth. The rest inclinations are sometime expressed depending upon some situations and thereby varying behaviours due to their status, sex, age including environment. It can be pointed out that in morally adjusting one’s behaviours the application of Buddhist virtues should be made so that one’s personality can be improved because the six intrinsic natures of a person play a fundamental role in the successfulness of human being’s life.

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. สำนักหอสมุดและเทคโนโลยีสารสนเทศ

Address: พระนครศรีอยุธยา

Email: library@mcu.ac.th

Name: พระราชปริยัติมุนี

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: อรชร ไกรจักร์

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Created: 2562

Modified: 2562-09-29

Issued: 2562-09-29

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

tha

DegreeName: พุทธศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: สาขาวิชาพระพุทธศาสนา

Grantor: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

©copyrights มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	MCU62020282.pdf	6.32 MB	67	2025-08-30 14:09:59

ใช้เวลา

0.032376 วินาที