รูปแบบการสร้างความรับผิดชอบแบบมีส่วนร่วมของนักเรียน โรงเรียนการกุศลของวัดในพระพุทธศาสนา

A Model of Responsibility Development Participatory of Students in the Charity School of Buddhist Temples

Name: พระครูประโชติกิจจาภรณ์ (สุริยัญ สุริยวํโส)

keyword: พระพุทธศาสนา

; การสร้างความรับผิดชอบ

Abstract: การวิจัยเรื่อง รูปแบบการสร้างความรับผิดชอบแบบมีส่วนร่วมของนักเรียนโรงเรียนการกุศลของวัดในพระพุทธศาสนา มีวัตถุประสงค์ ๑) เพื่อศึกษาแนวคิด ทฤษฎี หลักการพัฒนา ด้านความรับผิดชอบแบบมีส่วนร่วมของนักเรียนในระดับมัธยมศึกษา ๒) เพื่อสร้างรูปแบบการพัฒนาความรับผิดชอบแบบมีส่วนร่วมของนักเรียนในโรงเรียนมัธยมศึกษา และ ๓) เพื่อเสนอรูปแบบการพัฒนาความรับผิดชอบแบบมีส่วนร่วมของนักเรียนในโรงเรียนการกุศลของวัดในพระพุทธศาสนา ผู้วิจัยได้ใช้วิธีการวิจัยแบบผสม(Mixed Methodology) โดยขั้นตอนแรกเป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) เพื่อศึกษาสภาพการดำเนินงานการสร้างความรับผิดชอบแบบมีส่วนร่วมของนักเรียนโรงเรียนการกุศลของวัดในพระพุทธศาสนา โดยการสัมภาษณ์ จำนวน ๗ รูป/คน และการสร้างรูปแบบการสร้างความรับผิดชอบแบบมีส่วนร่วมของนักเรียนโรงเรียนการกุศลของวัดในพระพุทธศาสนาโดยการสนทนากลุ่มผู้เชี่ยวชาญ จำนวน ๑๒ รูป/คน และการวิจัยเชิงปริมาณ (Quantitative Research) เพื่อประเมินรูปแบบการสร้างความรับผิดชอบแบบมีส่วนร่วมของนักเรียนโรงเรียนการกุศลของวัดในพระพุทธศาสนา และโดยการรูปแบบที่ได้จากการวิจัยเชิงคุณภาพมาปรับเป็นแบบประเมินพิจารณาความเหมาะสมของรูปแบบโดยกลุ่มปฏิบัติจริงคือบุคลากรในโรงเรียนการกุศลของวัดในพระพุทธศาสนา ภาคใต้ ซึ่งเป็นกลุ่มตัวอย่างจำนวน ๒๖๕ คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยได้แก่ แบบสัมภาษณ์ แบบสนทนากลุ่ม และแบบประเมิน วิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพด้วยข้อมูลเชิงพรรณนา และข้อมูลเชิงปริมาณด้วยสถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลได้แก่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน ผลการวิจัย พบว่า ๑. หลักการพัฒนาด้านความรับผิดชอบแบบมีส่วนร่วมของนักเรียนในระดับมัธยมศึกษา นั้น สำหรับกลุ่มโรงเรียนการกุศลของวัดในพระพุทธศาสนา ภาคใต้ จะเห็นได้ชัดว่าทุกโรงเรียนมุ่งเน้นพัฒนาคุณธรรม จริยธรรมของนักเรียน เหมือนกัน เพราะมีแนวนโยบายของความเป็นโรงเรียนการกุศลของวัดในพระพุทธศาสนาที่ต้องเน้นคุณธรรมจริยธรรมอยู่แล้ว ส่วนคุณธรรมคือ ความรับผิดชอบแบบมีส่วนร่วมนั้น สำหรับกลุ่มโรงเรียนการกุศลของวัดในพระพุทธศาสนา ภาคใต้ เบื้องต้นนักเรียนมีหน้าที่และความรับผิดชอบแบบมีส่วนร่วมที่จะต้องปฏิบัติ ดังต่อไปนี้ คือ (ก) ความรับผิดชอบต่อชุมชน (ข) ความรับผิดชอบต่อบิดามารดา (ค) ความรับผิดชอบต่อครู อาจารย์ และโรงเรียน (ฆ) ความรับผิดชอบต่อเพื่อนความรับผิดชอบจึงนับว่าเป็นสิ่งที่สำคัญอย่างยิ่งที่จะต้องปลูกฝังตั้งแต่เด็กๆ โดยจะต้องเน้นให้เด็กตระหนักรู้ถึงคุณค่าของความรับผิดชอบ ความสำคัญของความรับผิดชอบ และมีความตั้งใจที่จะปฏิบัติความรับผิดชอบด้วยความเต็มใจและตั้งใจ ๒. ผลการร่างรูปแบบการสร้างความรับผิดชอบแบบมีส่วนร่วมของนักเรียนโรงเรียนการกุศลของวัดในพระพุทธศาสนา ประกอบด้วย ๘ ส่วนประกอบคือ ๑) ชื่อรูปแบบ ๒) หลักการ ๓) วัตถุประสงค์ ๔) องค์ประกอบ ๕) วิธีการสร้างความรับผิดชอบแบบมีส่วนร่วม ๖) สิ่งสนับสนุน ๗) การวัดประเมินผล และ ๘) เงื่อนไขสำคัญการนำรูปแบบไปใช้ ๓. ผลการประเมินรูปแบบการสร้างความรับผิดชอบแบบมีส่วนร่วมของนักเรียนโรงเรียนการกุศลของวัดในพระพุทธศาสนา รูปแบบการสร้างความรับผิดชอบแบบมีส่วนร่วมของนักเรียนโรงเรียนการกุศลของวัดในพระพุทธศาสนา” ในครั้งนี้ ได้องค์ความรู้คือ รูปแบบการสร้างความรับผิดชอบแบบมีส่วนร่วม ซึ่งต้องนักเรียนให้ประกอบด้วยคุณลักษณะที่สำคัญ ๕ ประการได้แก่ ๑) ความรักผูกพันต่อองค์กร ๒) ความมีจิตสาธารณะ ๓) ความมีภาวะผู้นำเยาวชน ๔) ความรับผิดชอบ ๕) การทำงานเป็นทีม ซึ่งในการสร้างดังกล่าวต้องกิจกรรมการสร้างความรับผิดชอบแบบมีส่วนร่วม ๓ ประการคือ ๑) หลักธรรมทางพระพุทธศาสนาในการสร้างคุณลักษณะแต่ละอย่างต้องมีหลักธรรมมาใช้ในการกำกับแตกต่างกันไป คือ (๑) ความรักผูกพันต่อองค์กร ใช้หลักธรรม “กตัญญูกตเวที” (๒) ความมีจิตสาธารณะ ใช้หลักธรรม “สังคหวัตถุ” (๓) ความมีภาวะผู้นำเยาวชน ใช้หลักธรรม “สัปปุริสธรรม” (๔) ความรับผิดชอบใช้หลักธรรม “ทิศ ๖” (๕) การทำงานเป็นทีม ใช้หลักธรรม “พละ ๔” ๒) การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ มีแนวทางคือ (๑) จัดเนื้อหาสาระและกิจกรรมให้สอดคล้องกับความสนใจและความถนัดของผู้เรียน (๒) ฝึกทักษะ กระบวนการคิด (๓) จัดกิจกรรมให้ผู้เรียน ได้เรียนรู้จากประสบการณ์จริง (๔) จัดการเรียนการสอน โดยผสมผสานสาระความรู้ด้านต่างๆ อย่างได้สัดส่วนสมดุลกัน (๕) ส่งเสริมสนับสนุนให้ครูจัดบรรยากาศที่เอื้อต่อการเรียนรู้ (๖) การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ ให้เกิดขึ้นได้ทุกเวลา ทุกสถานที่ และ ๓) กิจกรรมเสริมหลักสูตร มีแนวทางคือ (๑) กิจกรรมที่ช่วยส่งเสริมความรับผิดชอบแบบมีส่วนร่วม (๒) กิจกรรมที่ช่วยพัฒนาความสนใจและความสามารถพิเศษ (๓) กิจกรรมที่เป็นการสร้างภาพลักษณ์องค์กรของโรงเรียน (๔) กิจกรรมที่พัฒนาทางด้านจิตใจและศีลธรรม (๕) กิจกรรมทางสังคมและนันทนาการ (๖) กิจกรรมทางด้านกีฬา

Abstract: Research the model for creating participatory responsibility of the students of the Buddhist temple school With the objectives 1) to study the concepts, theories, principles of development of participatory responsibility of students at the secondary level 2) to create a model of participatory responsibility development of students in secondary schools and 3) to propose a model of responsibility development Participation of students in the charity school of Buddhist temples The researcher used mixed methodology. The first step was qualitative research in order to study the operational conditions, create a participatory responsibility of the students of the Buddhist temple school. By interviewing 6 images / person and creating a model to create participatory responsibility of the charity school of Buddhist temples by discussing the expert group of 12 images / person and quantitative research (Quantitative Research) to evaluate the model of creating participatory responsibility of the students of the Buddhist temple school. And by the model obtained from qualitative research to be adjusted as an evaluation form, considering the appropriateness of the model by the actual practice group, namely, personnel in the charity school of the Buddhist temple in the south, which is a sample of 265 people. In the research, the focus group interview form and evaluation form Qualitative data analysis with descriptive data and quantitative data with statistics used to analyze data such as percentage, mean, standard deviation. The research results found that: 1) Principles of development of participatory responsibility for students at the secondary level, for the charitable schools of the Buddhist temples in the southern region, it is obvious that every school focuses on moral development. The ethics of students as well because there is a policy of being a charity school of Buddhist temples that must emphasize morality and ethics. The virtue is Participatory responsibility for the charitable school group of Buddhist temples in the southern region, students have a duty and participatory responsibility that must be followed as follows: A. Responsibility to the community B. Responsibility to parents C. Responsibility to teachers and schools D. Responsibility to friends Responsibility is therefore considered a very important thing that must be cultivated from children. By emphasizing that children are aware of the value of responsibility the importance of responsibility and have a willingness to act responsibly and willingly 2) The results of the draft of the model for creating participatory responsibility of the students of the Buddhist temple school consist of 7 components: 1) name, form 2) principles 3) objectives 4) elements 5) how to create responsible responsibilities Participation 6) Support 7) Evaluation and 8) Important conditions Applying patterns 3) The results of the evaluation of the model for creating participatory responsibility of the students of the Buddhist School of the Buddhist Temple the model for creating a participatory responsibility of the students of the Buddhist temple school. "This time, the knowledge is Pattern for creating participatory responsibility Which requires students to consist of five important features, namely (1) love for the organization (2) public consciousness (3) youth leadership (4) responsibility (5) Teamwork In which such creation requires 3 participatory responsibility activities: 1. Buddhism principles in creating each feature must have different principles to be used in governance, namely (1) Love is bound to the organization, using the principle of "Gratitude" (2) Public consciousness is used. Dhamma Sangkhahatthan (3) The leadership of youth, using the principle of Sappurisadhamma (4) Responsibility, using the principle of Six Directions (5) Working as a team, using the principle of IV BALA 2. Learning activities are organized in the following ways: (1) arrange content and activities in accordance with the interests and aptitudes of the learner (2) practice thinking process skills (3) organize activities for learners Learn from real experiences (4) arrange teaching and learning By incorporating various knowledge (5) Promote and support teachers to provide an atmosphere that is conducive to learning. (6) Learning activities to occur at any time, every place. 3. The extra-curricular activities have the following guidelines: (1) activities that promote participatory responsibility (2) activities that help develop interests and special abilities (3) activities that create the image of the organization of the school (4) activities that Psychological and moral development (5) Social and recreational activities (6) Sports activities

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. สำนักหอสมุดและเทคโนโลยีสารสนเทศ

Address: พระนครศรีอยุธยา

Email: library@mcu.ac.th

Name: สมศักดิ์ บุญปู่

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: อุทัย สติมั่น

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Created: 2561

Modified: 2562-09-14

Issued: 2562-09-14

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

tha

DegreeName: พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต

Level: ปริญญาเอก

Descipline: สาขาวิชาพุทธบริหารการศึกษา

Grantor: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

©copyrights มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	MCU62011924.pdf	6.75 MB	76	2025-07-29 15:51:40

ใช้เวลา

0.021719 วินาที