การศึกษาวิเคราะห์หลักพุทธจริยธรรมที่ปรากฏในค่าวฮ่ำล้านนา

A Critical Study On The Buddhist Ethics As Depicted In the Lanna Kao-Humn

Name: พระครูปลัดอุทัย รตนปญฺโญ (คำชุ่ม)

keyword: พุทธจริยธรรม

; ค่าวฮ่ำล้านนา

; วรรณกรรม

Abstract: วิทยานิพนธ์ เรื่อง “การศึกษาวิเคราะห์หลักพุทธจริยธรรมที่ปรากฏในค่าวฮ่ำล้านนา” มีวัตถุประสงค์ ๓ ข้อ คือ ๑. เพื่อศึกษากำเนิดและพัฒนาการค่าวฮ่ำล้านนา ๒. เพื่อศึกษาลักษณะและประเภทวรรณกรรมค่าวฮ่ำล้านนา ๓.เพื่อศึกษาวิเคราะห์หลักพุทธจริยธรรมในค่าวฮ่ำล้านนา ผลการวิจัยพบว่า วรรณกรรมค่าวฮ่ำล้านนามีจุดกำเนิดจากวัด เพราะศาสนบุคคลคือพระภิกษุในล้านนามีความสนใจการศึกษาโดยเฉพาะด้านภาษาและวรรณกรรม จนเกิดความรู้ความแตกฉาน หลังจากล้านนาที่เคยตกเป็นประเทศราชของพม่าได้รับเอกราช วรรณกรรมค่าวฮ่ำล้านนาได้พัฒนาเข้าสู่ราชสำนัก จนได้รับความนิยมเป็นอย่างมาก เช่น พระยาโลมาวิสัยแห่ง ราชสำนักจังหวัดลำปาง ได้แต่งค่าวซอเรื่องหงส์ผาคำ ขึ้นมาเป็นครั้งแรก เรื่องเจ้าสุวัฒน์นางบัวคำ เป็นเรื่องที่สอง เนื้อหาของค่าวซอจะเป็นเรื่องที่มาจากชาดกของพระพุทธเจ้า ต่อมาก็มีการพัฒนาขึ้นมาเป็นค่าวธรรม ค่าวใช้ ค่าวจ๊อย ค่าวจีบหนุ่มจีบสาว และ ค่าวฮ่ำ จนเกิดประแสนิยมสู่ชาวบ้าน วรรณกรรมเหล่านี้ได้รับความนิยมจากสังคมทุกชนชั้น เพราะมีภาษาที่ฟังแล้วเข้าใจง่าย เนื้อหาของค่าวจะเกี่ยวข้องกับวิถีชีวิตของชาวล้านนา จนในที่สุดได้มีการจัดพิมพ์ ค่าวที่ได้รับความนิยมออกจำหน่ายทั้งอักษรล้านนาและอักษรไทย ค่าวฮ่ำเป็นหนึ่งในฉันทลักษณ์ ที่พัฒนามาจากค่าวซอ ลักษณะของค่าวฮ่ำเป็นวรรณกรรมที่แต่งพรรณนาเรื่องราวต่างๆ ที่เกิดขึ้นในบ้านเมือง เช่นค่าวฮ่ำน้ำท่วม ค่าวฮ่ำปู่สอนหลาน ค่าวฮ่ำเถระประวัติพระสงฆ์ที่มรณภาพ เป็นต้น ต่อมาค่าวฮ่ำ ได้เป็นที่รู้จักกันในสื่อพื้นบ้านต่างๆ ที่มีการนำเอา ค่าวฮ่ำ มาใช้เป็นสื่อส่งข่าวสาร ให้กับชาวบ้าน โดยแยกเป็นประเภทคำสอน และประเภทเหตุการณ์ต่างๆ ที่เกิดขึ้นในบ้านเมือง นอกจากนั้นมีการปรับปรุงโครงสร้างแผนผังทำนองในการอ่านเพื่อให้เกิดสุนทรียศาสตร์ด้านภาษา จนได้รับความนิยมจากชาวล้านนาเป็นอย่างดี จากนั้นทั้งภาครัฐ และเอกชนได้เห็นความสำคัญของวรรณกรรมค่าวฮ่ำ จึงมีการจัดประกวด ค่าวฮ่ำขึ้น ทำให้มีการพัฒนาจากการเขียนลงในใบลานมาตีพิมพ์เป็นรูปเล่ม นำมาเผยแผ่ในสังคมของชาวล้านนา พร้อมทั้งนำเสนอทางสื่อสารวิทยุและหนังสือพิมพ์ตราบเท่าทุกวันนี้ หลักพุทธจริยธรรม ที่ปรากฏในค่าวฮ่ำล้านนา คือหลักการดำเนินชีวิตที่ดีงาม การประพฤติปฏิบัติตามหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา เพื่อให้บรรลุประโยชน์คือ ความสุขในการดำเนินชีวิต สามารถประพฤติปฏิบัติตน ให้สามารถอยู่ในสังคมได้ ด้วยการครองชีวิตตามหลักพุทธจริยธรรมที่ พระพุทธเจ้าทรงตรัสรู้และนำมาสั่งสอนประชาชน ให้เข้าใจในการดำเนินชีวิตผ่านค่าวฮ่ำล้านนา หลักพุทธจริยธรรมที่ปรากฏใน ค่าวฮ่ำล้านนา จำแนกได้เป็นพุทธจริยธรรมระดับต้น คือศีล ๕ ทิศ ๖ ระดับกลางคือ กุศลกรรมบถ ๑๐ และระดับสูงคืออริยมรรคมีองค์ ๘ นอกจากนี้ยังมีหลักพุทธจริยธรรมที่ ปรากฏในค่าวฮ่ำล้านนา ในการดำเนินชีวิต คือ ความกตัญญู กฏแห่งกรรม พรหมวิหาร ๔ นิวรณ์ ๕ และอบายมุข ๖ หลักพุทธจริยธรรมที่ปรากฏในค่าวฮ่ำล้านนา ได้ถูกนำมาใช้อบรมจิตใจชาวพุทธผ่านสื่อสารมวลชนคือวิทยุและหนังสือพิมพ์ พุทธจริยธรรมที่ปรากฏในค่าวฮ่ำล้านนา เป็นการสะท้อนหลักพุทธศาสนาอย่างครบถ้วนคือ ๑.เข้าใจธรรมชาติของตัวเอง คือปฏิบัติตามศีล ๕ เพื่อเข้าร่วมกับสังคมอย่างสันติสุข ๒.เข้าใจธรรมชาติของจักรวาล คือ มีความกตัญญูต่อสิ่งแวดล้อมและสังคม ๓. เข้าใจเป้าหมายปลายทางของชีวิต ด้วยการปฏิบัติตามหลักกุศลกรรมบถ ๑๐ ความก้าวหน้าในหน้าที่การงาน เพื่อนำไปสู่ความอิสระ ๔.เส้นทางไปสู่อุดมการณ์สูงสุดของชีวิตในทางพระพุทธศาสนา คืออริยมรรคมีองค์ ๘ ทั้ง ๔ ข้อนี้เป็นตัวบ่งชี้ให้เห็นถึงความเจริญรุ่งเรืองของพุทธจริยธรรมในอาณาจักรแห่งนี้ บริบทของสังคมล้านนาที่สื่อการสอนด้วยวรรณกรรมค่าวฮ่ำล้านนา เสมือนเส้นเลือดใหญ่ของวัฒนธรรมล้านนาที่ตราตรึงในห้วงแห่งจิตสำนึกที่ดีงามในการดำเนินชีวิตของชาวล้านนา เป็นขุมพลังด้านสติปัญญาของชาวล้านนาที่สั่งสมมาจนตราบเท่าทุกวันนี้

Abstract: The dissertation entitled “A Critical Study On the Buddhist Ethics as Depicted in the Lanna Kao Humn” consists of 3 objectives as: 1) to study the origin and development of the Lanna Kao Humn, 2) to investigate the nature of the Lanna Kao Humnand its literary genre and 3) to make a critical study the Buddhist ethics as found in the Lanna Kao Humn. The result revealed that the Lanna Kao Humn has its origin from the Buddhist temple. The Lanna Buddhist monks had interested and learnt until achieved the intimate knowledge, especially language and literature. After Lanna gained her independence from Burma, the Lanna Kao Humn had been developed and well-known in the royal palace. It has been very popular, since the Hong Pha Kham were composed by Phraya Lomavisai of Lampang Royal Palace. He also composed the Lanna Khao Saw entitled ‘Chao Suwat Nang Bua Khum’ as the second work. However, the essence of Lanna Kao Saw customarily derived from the Jātaka: the previous life of the Buddha. Later, it was developed to be Kao Tham: the Buddhist Dhamma Poem, Kao Chaior Love Letter, Kao Joy or Love Poem and Kao Hunm or a kind of Lanna poem. Because the language was easy to understand and its content was relevant to the lifestyles of Lanna people, thus it made these literary works popular with all social classes. Finally, the publishing of Kao poem have made and sole with the Lanna and Thai alphabets. The Kao Humn is a kind of Lanna poem which developed from the Koa Saw. The nature of Kao Hunm is the narrative of various stories occurring in the country viz., On the flood, Grandfather teaching grandson and biography of the well-known Buddhist monks. After the Kao Hunm has been recognized by the local media, people have used it as the news materials for each other. In addition, the Kao Humn was divided its category as: the Kao Humn on teachings and on situations that occurred in the country. The structure and reading diagram Kao Humn has been developed for achieving the aesthetic sensitivity of language. The Kao Humn has long been popular in the Lanna region, later it was recognized by the government and private sectors. They hold the competition of composing Kao Humn and it made the development of writing on the palm leaf to print in a book form. In addition, it was informed to the Lanna society for the past to present with both media: radio broadcast and newspapers. The principle of Buddhist ethics that appeared in the Kao Humn is that: they were the doctrines of living harmoniously. To live by the doctrines of Buddhism in order to gain the highest fruition, it is to live with the happiness in life and able to behave oneself in society in line with the principle of Buddhist ethics that taught by the Buddha. A person can understand the teachings through the Lanna Kao Humn. The principle of Buddhist ethics that found in the Lanna Kao Humn, it can be defined as the basic ethical level viz., Pañca-sīla or the Five Precepts, Disā or directions. The intermediate ethical level viz., Kusala-kammapatha: wholesome course of action and the advanced ethical level is the Ariyamagga or the Noble Eightfold Path. Beside these, it was found the others teachings as Kataññữ or gratefulness, the Law of Kamma, Brahmavihāra: sublime states of mind, Nīvaraṇa: hindrances and Apāyamukha: cause of ruin. The Buddhist ethics as above mentioned have been brought for developing people’s mind through the mass media such as radio broadcast and newspapers. The Buddhist ethics in the Lanna Kao Humn have thoroughly reflected Buddhism as: 1) understanding the nature of oneself by practicing the Five Precepts and living harmoniously in society, 2) understanding the nature of universe by repaying gratefulness to environment and society, 3) understanding the aim of life by developing the Kusala-kammapatha: wholesome course of action in order to achieve the progress of the work and freedom and 4) understanding the path leading to freedom of Buddhism by practicing the Noble Eightfold Path. These are the indicator of the flourishing of Buddhist ethics in this region. The Lanna social context that is conducted by the Kao Humn literature, it is like the lifeblood of Lanna culture and being as the A powerhouse of Lanna wisdom that gained from it to this day.

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. สำนักหอสมุดและเทคโนโลยีสารสนเทศ

Address: กรุงเทพมหานคร

Email: library@mcu.ac.th

Name: พระมหาดวงจันทร์ คุตฺตสีโล

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: เทพประวิณ จันทร์แรง

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: วิโรจน์ อินทนนท์

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Created: 2557

Modified: 2561-09-25

Issued: 2561-09-25

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

tha

DegreeName: พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต (พระพุทธศาสนา)

Level: ปริญญาเอก

Descipline: สาขาวิชาพระพุทธศาสนา

Grantor: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

©copyrights มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	MCU570102013.pdf	2.44 MB	44	2024-07-26 10:04:50

ใช้เวลา

0.019548 วินาที