การศึกษาวิเคราะห์แนวคิดเรื่องอหิงสาของ มหาตมะคานธี กับหลักเมตตาในพุทธปรัชญา

An Analytical Study of the Concept of Mahatma Gandhi’s Non-violence and the Concept of Metta in Buddhist Philosophy

Name: พระอธิการอำนาจ ครุธมฺโม (กล่ำสระน้อย)

keyword: อหิงสา

; หลักเมตตา

; มหาตมะคานธี

Abstract: การวิจัยเรื่องการวิเคราะห์แนวคิดเรื่องอหิงสากับหลักเมตตาในพุทธปรัชญา ซึ่งมีวัตถุประสงค์การวิจัย ๓ ประการ คือ (๑) เพื่อศึกษาแนวคิดเรื่องอหิงสาของมหาตมะ คานธี (๒) เพื่อศึกษาหลักเมตตาในพุทธปรัชญา (๓) เพื่อวิเคราะห์แนวคิดเรื่องอหิงสาของมหาตมะ คานธีกับหลักเมตตาในพุทธปรัชญา จากการศึกษาพบว่า แนวคิดเรื่องอหิงสาของมหาตมะ คานธี พบว่า (๑) ความหมาย คือ การละเว้นจากการประทุษร้ายและไม่เบียดเบียนสิ่งมีชีวิตทั้งปวง (๒) ลักษณะของอหิงสา เป็นการต่อสู้ทางการเมืองโดยไม่ใช้ความรุนแรง (๓) ปัจจัยสนับสนุนก่อให้เกิดอหิงสา ต้องการเรียกร้องเอกราชและเป็นวิธีเดียวในการเรียกร้องความยุติธรรม (๔) ประเภทของของอหิงสา ขึ้นอยู่กับหลักการ ๒ อย่างคือ ๑) สัจธรรมและศรัทธาในสัจธรรม ๒) การดำเนินการอย่างต่อเนื่องและมั่นคง (๕) ความสำคัญของอหิงสา คือ การมุ่งเน้นให้เกิดการเปลี่ยนแปลงต่อสิ่งที่ไม่เป็นธรรม ที่ไม่ใช้ความรุนแรง บนฐานความคิดที่ว่าการไม่ใช้ความรุนแรงเป็นวิธีที่ดีที่สุด (๖) แนวทางปฏิบัติอหิงสา การใช้แนวทางสันติวิธีในการแก้ไขปัญหา หลักเมตตาในพุทธปรัชญา พบว่า (๑) ความหมายของเมตตา ว่าเป็นความรักใคร่ กิริยาที่รักใคร่ ภาวะที่รักใคร่ในสัตว์ทั้งหลาย (๒) ลักษณะของเมตตา ความเป็นไปด้วยอาการเกื้อกูล แสดงออกทางกาย วาจา และใจ (๓) ปัจจัยสนับสนุนก่อให้เกิดเมตตา มีขันติและการฝึกจิตให้เข้าใจในสภาวะความเป็นจริงของชีวิต (๔) ประเภทของเมตตา จำแนกประเภทของเมตตาไว้ ๓ ประเภท ได้แก่ กาย วาจา และใจ (๕) ความสำคัญของเมตตาคือ ความรัก ความปรารถนาดีที่มนุษย์มีต่อบุคคลอื่น สัตว์อื่นนี้จะช่วยรักษา และคุ้มครองให้โลกเกิดความสงบสุข เพราะอำนาจความรักจะทำให้ไม่มีการเบียดเบียนซึ่งกันและกัน วิเคราะห์แนวคิดเรื่องอหิงสาของมหาตมะ คานธี กับหลักเมตตาในพุทธปรัชญา พบว่า การแสดงออกทางการเมืองด้วยความสงบ ไม่ใช้ความรุนแรงในการต่อสู้ (๑) วิเคราะห์ด้านความหมาย มีความหมายที่แตกต่างกัน แต่ในลักษณะของการกระทำหรือการปฏิบัติย่อมไม่สามารถที่จะแยกกัน (๒) วิเคราะห์ด้านลักษณะ การใช้อหิงสาเพื่อการแก้ไขปัญหาความรุนแรงในสมัยปัจจุบัน คือแนวคิดเรื่องความรักความเมตตาความเมตตาต่อทุกสรรพสิ่ง (๓) วิเคราะห์ด้านปัจจัยสนับสนุนก่อให้เกิด เป็นยุทธวิธีหนึ่งในการต่อสู้เคลื่อนไหวเพื่อเรียกร้องกับฝ่ายผู้ที่มีอำนาจมากกว่า ส่วนเมตตาเกิดการจากการฝึกฝนทางกาย วาจา และใจ (๔) วิเคราะห์ด้านประเภท มี ๒ ประเภท คือ หิงสา และอหิงสา มหาตมะ คานธีเลือกใช้วิธีอหิงสา คือ ความไม่ใช้ความรุนแรงในการต่อสู้ทางการเมือง ส่วนเมตตากำหนดไว้ ๓ ประเภท คือ กาย วาจา และใจแต่ให้แผ่เมตตาไปให้กับทุกคน (๕) วิเคราะห์ด้านความสำคัญ ประท้วงอย่างยุติธรรม ส่วนเมตตาเป็นการดำเนินชีวิตที่ถูกที่ชอบด้วยใจที่อภัยและสงสาร (๖) วิเคราะห์แนวทางการปฏิบัติ แนวทางการปฏิบัติของทั้งสองมีความแตกต่างกันในทางปฏิบัติของอหิงสามหาตมะ คานธีเรียกร้องเอกราชและความเป็นธรรม ส่วนเมตตาให้มีความกรุณา รักใคร่แม้กระทั่งศัตรูให้เกิดความปรองดอง และสร้างสันติสุขให้เกิดขึ้นในทุกสังคม

Abstract: This thesis consisted of three objectives. They were to (1) study the concept of Mahatma Gandhi’s’s non-violence, (2) study whether concept of Mahatma Gandhi’s non-violence and the concept of loving-kindness (Metta) in Theravada Buddhist philosophy are the same thing or not. The results were found as follows: From the study, it was found that Mahatma Gandhi applied his non-violence for protesting the British government in India for independence together with satyagraha which was a way of severe determination to stand for the truth and the rightness with the intention to sacrifice everything. According to Mahatma Gandhi’s concept, the main concept was to control the mind from the hatred which would cause the severe violence and serious fighting. There would be a protest with fairness, frigidness, and silence to the public and aggressors by considering the reasons of aggression and giving them the time to reconsider. The Satyagraha would let the aggressors know their intention to protest with non-violence although a group of aggressors would not correct their mistakes. The concept of Metta in Theravada Buddhist philosophy was separated into three levels: basic, average, and high. Metta in the basic level referred to generousness freeing from hurting each other, but it helped the human to live together peacefully including creating peace to the world. Metta in the average level was virtue to develop our mind to the state of pureness, desire decrease, problems decrease, and suffering decrease. Metta in the high level was virtue to help people to get rid of their selfness, desire, and problems freeing from Āsava (mental intoxications). Metta could happen in three ways: bodily, verbal, and mental. Metta with desire or Metta without intelligence. Those who always spread Metta continuously will get its benefit in two ways: present life, and life after death. To analyze whether the concept of Mahatma Gandhi’s non-violence and Metta in Theravada Buddhist philosophy are the same thing or not. According to the meaning of non-violence and Metta, the non-violence is the same thing as Metta in Theravadah Buddhist philosophy because of wanting people to live together happily without disturbing both in the duty and freedom. More importantly, there would be love, and Metta. It can be proved that Metta and non-violence are the same thing. Everyone has to love, be patient with the pure and sincerity both in public and behind. Metta is the most important factor that being free from hurting each other. The main purpose of non-violence and Metta focuses on living with each other happily. Moreover, those with high authority should have Metta which will not harm those with weakness, and less energy leading to creating the society happily.

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. สำนักหอสมุดและเทคโนโลยีสารสนเทศ

Address: กรุงเทพมหานคร

Email: library@mcu.ac.th

Name: พระยุทธนา อธิจิตฺโต

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: สุรพงษ์ คงสัตย์

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Created: 2557

Modified: 2561-09-24

Issued: 2561-09-24

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

tha

DegreeName: พุทธศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: สาขาวิชาปรัชญา

Grantor: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

©copyrights มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	MCU570203014.pdf	2.34 MB	28	2025-03-06 09:14:19

ใช้เวลา

0.020871 วินาที