บทบาทพนักงานอัยการ : ศึกษากรณีผู้เสียหายฟ้องคดีอาญาก่อนฝ่ายเดียว

The role of the public prosecutor : a study of the injured person firstly sues in criminal case by themselves

Role of the public prosecutor : a study of the injured person firstly sues in criminal case by themselves

Name: เฉลิมวุฒิ บัวบาน

Name: Chalermwut Buaban

Organization : มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง

keyword: คดีอาญา

ThaSH: อัยการ -- กฎหมายและระเบียบข้อบังคับ

Classification :.LCCS: K/TH 868

ThaSH: ผู้เสียหาย

ThaSH: การฟ้อง

ThaSH: กระบวนการยุติธรรมทางอาญา

ThaSH: กฎหมายอาญา

Abstract: ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 28 บัญญัติให้ผู้มีอำนาจฟ้องคดีอาญา คือ พนักงานอัยการและผู้เสียหาย โดยพนักงานอัยการมีอำนาจฟ้องคดีอาญาในนามของรัฐ ตามหลักการดำเนินคดีอาญาโดยรัฐ ส่วนผู้เสียหายมีอำนาจฟ้องคดีอาญาได้ เนื่องจากเป็นผู้ที่ได้รับผลกระทบโดยตรง ตามหลักการดำเนินคดีอาญาโดยผู้เสียหาย โดยอำนาจการฟ้องคดีอาญาของผู้เสียหายที่ ไม่มีการจำกัดขอบเขต การดำเนินคดีอาญาของพนักงานอัยการและผู้เสียหาย จึงมีความอิสระเป็นเอกเทศแยกจากกัน และหลังจากการฟ้องแล้ว ผู้เสียหายมีอำนาจดำเนินคดีอาญาโดยลำพัง ไม่ว่าจะเป็นคดีอาญาความผิดต่อส่วนตัว หรือคดีอาญาความผิดต่อแผ่นดิน ทั้งนี้ มาตรา 28 ไม่เคยมีการแก้ไขตั้งแต่มีการประกาศใช้ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา ปี พ.ศ. 2478 ดังนั้น การฟ้องคดีอาญาของผู้เสียหาย จึงส่งผลทำให้กระบวนการยุติธรรมทางอาญาเกิดความเสียหายได้ โดยเฉพาะในคดีอาญาที่ผู้เสียหายฟ้องคดีก่อนฝ่ายเดียวและศาลได้ยกฟ้อง ซึ่งพนักงานอัยการไม่รับรู้ถึงการฟ้องคดีอาญาของผู้เสียหาย ส่งผลให้พนักงานอัยการจะฟ้องคดีอีกไม่ได้ กรณีผู้เสียหายทำให้คดีอาญาความผิดต่อแผ่นดินเสียหาย ตามที่เคยปรากฏมาแล้ว เช่น คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 687/2502 ในคดีที่ผู้เสียหายเป็นโจทก์ฟ้องจำเลยหาว่าพยายามฆ่าคน แต่มิได้กล่าวเวลาและสถานที่ซึ่งจำเลยได้กระทำความผิด ทั้งมิได้บรรยายให้เข้าองค์ประกอบความผิดฐานพยายามฆ่าคน ศาลสั่งให้แก้ฟ้องให้ถูกต้อง แต่โจทก์ไม่แก้ ศาลจึงพิพากษายกฟ้องตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 161 และมาตรา 185 ถือว่า มีคำพิพากษาเสร็จเด็ดขาดในความผิดซึ่งได้ฟ้องแล้ว ส่งผลให้พนักงานอัยการจะฟ้องอีกไม่ได้ ผลของคำพิพากษานี้แสดงให้เห็นถึงช่องว่างของกฎหมายที่ผู้เสียหายสามารถใช้เป็นช่องทางในการช่วยเหลือผู้กระทำความผิดได้ และแม้ศาลจะวางหลักการที่ผู้เสียหายฟ้องคดีอาญาความผิดต่อแผ่นดินโดยสมยอม เพื่อช่วยเหลือผู้กระทำความผิดนั้นไม่ตัดสิทธิพนักงานอัยการในการฟ้องอีกตามคำพิพากษาศาลฎีกาที่ 9334/2538 และ 6446/2547 แต่ในทางปฏิบัติยังสามารถเกิดความเสียหายต่อคดีอาญาความผิดต่อแผ่นดินได้ ในกรณีที่พนักงานอัยการไม่รับรู้ถึงการฟ้องคดีของผู้เสียหาย หรือกรณีที่ไม่สามารถนำสืบให้ศาลเห็นถึงข้อเท็จจริงว่าการฟ้องคดีของผู้เสียหายเป็นการดำเนินคดีโดยสมยอมอย่างไร อีกทั้ง หลักการในคำพิพากษาต้องพิจารณาเป็นรายกรณี ๆ ไป ไม่มีความชัดเจนเท่ากับการบัญญัติเป็นกฎหมาย เมื่อเปรียบเทียบกับกฎหมายของในต่างประเทศ พบว่าบางประเทศที่ใช้หลักการดำเนินคดีอาญาโดยรัฐ พนักงานอัยการเป็นผู้มีบทบาทในการดำเนินคดีอาญา โดยผู้เสียหายมีสิทธิอย่างจำกัด และยังมีความเชื่อมโยงระหว่างองค์กรในกระบวนการยุติธรรมทางอาญา ผู้เสียหายไม่มีโอกาส ทำให้คดีอาญาความผิดต่อแผ่นดินเสียหายได้ วิทยานิพนธ์ฉบับนี้จึงมุ่งศึกษาแนวความคิดและทฤษฎีเกี่ยวกับการดำเนินคดีอาญา และบทบาทของพนักงานอัยการและผู้เสียหาย ที่มีอำนาจในการดำเนินคดีอาญาตามกฎหมายของประเทศไทยและต่างประเทศ ได้แก่ ประเทศฝรั่งเศส เยอรมนี สเปน อังกฤษ และสหรัฐอเมริกา เพื่อให้ทราบถึงหลักการดำเนินคดีอาญาโดยรัฐ และหลักการดำเนินคดีอาญาโดยผู้เสียหายหรือประชาชน รวมถึงบทบาทของพนักงานอัยการและผู้เสียหาย ตลอดจนความเชื่อมโยงระหว่างองค์กรในกระบวนการยุติธรรมทางอาญา เพื่อรักษาความสงบเรียบร้อยของสังคม ดังนั้น พนักงานอัยการไทยควรมีบทบาทดังเช่นพนักงานอัยการต่างประเทศ ในการรักษาผลประโยชน์ของสังคม และคุ้มครองสิทธิเสรีภาพของประชาชน จึงควรมีการแก้ไขกฎหมาย เพื่อป้องกันไม่ให้ผู้เสียหายทำคดีอาญาความผิดอาญาต่อแผ่นดินเสียหาย โดยให้พนักงานอัยการสามารถเข้ามาในคดีอาญาที่ผู้เสียหายฟ้องคดีอาญาก่อนฝ่ายเดียวตั้งแต่ชั้นไต่สวนมูลฟ้อง การให้พนักงานอัยการอยู่ในสถานะรับรู้การดำเนินคดีอาญาของผู้เสียหาย ย่อมเป็นการป้องกันไม่ให้คดีอาญาความผิดต่อแผ่นดินเกิดความเสียหาย และมีความสอดคล้องกับหลักการดำเนินคดีอาญาโดยรัฐ

Abstract: According to Section 28 of Criminal Procedure Code stated that persons entitled to institute criminal prosecution in court are the public prosecutor and injured person. Whereas, public prosecutor is entitled to institute criminal prosecution on behalf of the government based on the Principals of criminal procedure of public sector, while injured person is also entitled to institute criminal prosecution because he/she is directly affected based on the Principles of Criminal Procedure of injured person. Since the authority to institute criminal prosecution of the injured person is unlimited therefore criminal procedure of the public prosecutor and the injured person is separated from each other independently. After prosecution, the injured person is entitled to institute criminal prosecution solely whether such criminal case is compoundable offence or public offence. However, it was found that the section 28 has never been amended since the Criminal Procedure Code was enforced in 1935. Therefore, criminal prosecution of the injured person may damage criminal procedure, especially any criminal case whereas the injured person firstly sues in criminal case by themselves and the court sentences to dismiss such case but the public prosecutor fails to acknowledge on criminal prosecution of the injured person hindering the public prosecutor to institute such criminal case again. In the event that injured person damages any public offence as shown in previous cases, for example, Judgment of Supreme Court No. 687/2502 in which the injured person was the plaintiff used against the defendant of attempted murder but there was no specification on time and scene as well as no description that was consistent with elements of offence of attempted murder therefore it was ordered by the court to be amended but the plaintiff failed to remedy leading to dismissal of such prosecution according to Section 161 and 185 of Thailand’s Criminal Procedure Code. According to such sample case, it was deemed that there was the final judgment on the offence that had already been sued hindering public prosecutor from suing again. This judgment represented the legal gap that could be utilized by injured persons as the channel to help themselves. Although the court defines the principle in which the criminal prosecution instituted by injured persons against public offence with mutual consent for helping themselves shall not deprive the right of public prosecutor in suing again according to the Judgment of Supreme Court No. 9334/2538 and 6446/2547. However, there were practically some possibilities on damage against criminal case on public offence in the event that public prosecutor failed to acknowledge on prosecution instituted by injured person or in the event that public prosecutor was unable to exhibit evidence to the court to prove that prosecution of injured person was prosecution with mutual consent. In addition, the principles of judgment were required to be considered case by case with less clarity than that of legal legislation. When comparing with in foreign laws, it was found in some countries that the public prosecutor played the role in criminal prosecution for countries applying the principles of public prosecution, whereas, the injured person has the limited rights. In addition, there was the connection among organizations in criminal justice process therefore the injured person has no opportunity to damage any criminal case with public offence. Accordingly, this thesis emphasized on studying regarding concepts and theories on criminal prosecution and role of public prosecutor and injured person with the authority in criminal prosecution based on Thai laws and foreign laws including laws of France, Germany, Spain, UK, and U.S.A., in order to acknowledge on the principles of public prosecution, criminal prosecution instituted by injured person or people, roles of public prosecutor and injured person, and connection among organizations in criminal justice process for public order. Therefore, Thai public prosecutors should have the same role as that of other countries to maintain social benefits and protect people’s freedom and rights. Laws should be amended to prevent the injured person to damage any criminal case with public offence, whereas, public prosecutor should be allowed to engage in criminal case that is firstly sued by injured person from investigation process. Allowing public prosecutor to perceive criminal prosecution of the injured person would prevent damage against criminal case with public offence and be consistent with public prosecution.

มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง

Address: เชียงราย

Email: library@mfu.ac.th

Name: รุ่ง ศรีสมวงษ์

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Created: 2560

Issued: 2561

Modified: 2561-09-07

Issued: 2561-09-07

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

CallNumber: วพ. K/TH 868 ฉ431บ 2560

tha

DegreeName: นิติศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: นิติศาสตร์

Grantor: มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง

©copyrights มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	Chalermwut Buaban.pdf	4.37 MB	37	2025-09-20 13:13:20

ใช้เวลา

0.034883 วินาที