แนวคิดเรื่องธรรมราชาในพุทธปรัชญาเถรวาท

The Concept of a Righteous King (Dhammarãjã) in Theravada Buddhist Philosophy.

Name: มนตรี ธีรธรรมพิพัฒน์

keyword: ปรัชญาเถรวาท

; พุทธปรัชญาเถรวาท

; ธรรมราชา

Abstract: วิทยานิพนธ์นี้ชื่อ “แนวคิดเรื่องธรรมราชาในพุทธปรัชญาเถรวาท” มีวัตถุประสงค์ ๓ ข้อคือ ๑) เพื่อศึกษาแนวคิดเรื่องผู้ปกครองแบบธรรมราชาในปรัชญาฮินดู ๒) เพื่อศึกษาแนวคิดผู้ปกครองแบบธรรมราชาในพุทธปรัชญาเถรวาทและ ๓) เพื่อวิเคราะห์แนวคิดผู้ปกครองแบบธรรมราชาในพุทธ- ปรัชญาเถรวาท และการวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ จากการศึกษาวัตถุประสงค์ข้อที่ ๑ พบว่า ผู้ปกครองในปรัชญาฮินดูเป็นวรรณะกษัตริย์ มีสถานะเป็นธรรมราชาและเทวราชา ปกครองบ้านเมืองภายใต้หลักเทวาธิปไตย และมีเป้าหมายเพื่อให้คนทุกวรรณะอยู่เป็นสุขในเทวรัฐ ในวัตถุประสงค์ข้อที่ ๒ พบว่า ในพุทธปรัชญาเถรวาท ผู้ปกครองแบบธรรมราชาต้องเป็นผู้มีคุณธรรมประจำตัวและมีพันธะหน้าที่ทางศีลธรรมต่อสังคม ปกครองบ้าน เมืองโดยหลักธรรมาธิปไตย และมีเป้าหมายเพื่อให้ทุกคนเป็นคนดีมีความสุขในธรรมรัฐ และในวัตถุประสงค์ข้อที่ ๓ พบว่า ในพุทธปรัชญากับปรัชญาฮินดู มีแนวคิดบางประเด็นที่เห็นตรงกันและเห็นแย้งกัน ประเด็นสำคัญในพุทธปรัชญาที่เห็นแย้งปรัชญาฮินดู คือ แนวคิดธรรมาธิปไตยโต้แย้งแนวคิดเทวาธิปไตย และแนวคิดธรรมวิชัยโต้แย้งแนวคิดสงครามวิชัย จากการวิเคราะห์ปัญหาเรื่องดังกล่าว ผู้วิจัยเห็นแย้งแนวคิดเทวาธิปไตยในปรัชญาฮินดูที่ใช้ความเชื่อในอำนาจเทพเจ้าเป็นวิธีการไปสู่เป้าหมายทางการเมือง ซึ่งเป็นข้อจำกัดที่ทุกคนไม่สามารถพิสูจน์และเข้าถึงอำนาจเทพเจ้าได้ และเห็นด้วยหรือสนับสนุนแนวคิดแบบธรรมาธิปไตยในพุทธ-ปรัชญาที่ใช้วิธีการปฏิบัติดีทางกาย วาจา และใจ ไปสู่เป้าหมายทางการเมือง ซึ่งทุกคนสามารถปฏิบัติหรือพิสูจน์ได้ในโลกแห่งความเป็นจริงด้วยปัญญาของตนเอง

Abstract: The dissertation entitled ‘The Concept of a Righteous King (Dhammarãjã) in Theravada Buddhist Philosophy’ has three objectives: 1) to study the concept of a Righteous King (Dhammarãjã) in Hindu philosophy, 2) to study the concept of a Righteous King (Dhammarãjã) in Theravada Buddhist Philosophy and 3) to critically analyze the concept of a Righteous King (Dhammarãjã) in Theravada Buddhist philosophy. This is a qualitative research. It was found in the study of the first objective that the kingship was the significant caste aspect of the ruler; he occupied the position of Dhammarãjã as well as Devarãjã ruling the country under the theocracy, aiming at getting the all castes living happily in Deva-state. In the second objective, it was found that the Dhammarãjã ruler in Theravada Buddhist philosophy should have a moral conduct and should have a moral obligation to society ruling the country by righteous means, politically aiming at making everyone good and happily living in the righteous state. In the third objective, it was found that in Theravada Buddhist philosophy and Hindu philosophy, there are some similar aspects of the concept and some are opposed. In the research, the researcher does agree with the Dhammarãjã-ruling in Buddhist philosophy by which the rule of the Dhamma is used to achieve the political goal because this would lead to the end of the use of violence to achieve the political goal as was done in the belief of the divine power. Consequently, the happiness and fraternity of people in society would be actualized.

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. ส่วนหอสมุดกลาง

Address: พระนครศรีอยุธยา

Email: library@mcu.ac.th

Name: พระศรีคัมภีรญาณ (สมจินต์ สมฺมาปัญฺโญ)

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: สมภาร พรมทา

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: วีรชาติ นิ่มอนงค์

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Created: 2558

Modified: 2561-08-21

Issued: 2561-08-21

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

tha

Level: ปริญญาเอก

Descipline: สาขาวิชาปรัชญา

Grantor: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

©copyrights มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	MCU580103004.pdf	1.41 MB	25	2025-04-18 17:40:25

ใช้เวลา

0.021732 วินาที