วินยตฺถสารสนฺทีปนี นาม วินยวินิจฺฉยฏีกา (ปฐฃโม ภาโค) : การแปลและการศึกษาวิเคราะห์

The Vinayatthasārasandīpanīnāma Vinayavinicchayaṭīkā (Paṭhamo Bhāgo): Translation and Analytical Study

Name: พระมหาพรหมปัญญา พฺรหฺมปญฺโญฃ

keyword: การแปลและการศึกษาวิเคราะห์

; วินยตฺถสารสนฺทีปนี

; วินยวินิจฺฉยฏีกา

; ปฐฃโม ภาโค

Abstract: ดุษฎีนิพนธ์ฉบับนี้ มีวัตถุประสงค์ ๓ ประการ คือ (๑) เพื่อศึกษาคัมภีร์วินยัตถสารสันทีปนี นาม วินยวินิจฉยฎีกา (ปฐโม ภาโค) (๒) เพื่อแปลคัมภีร์วินยัตถสารสันทีปนี นาม วินยวินิจฉยฎีกา (ปฐโม ภาโค) จากภาษาบาลีเป็นภาษาไทย (๓) เพื่อวิเคราะห์คัมภีร์วินยัตถสารสันทีปนี นาม วินยวินิจฉยฎีกา (ปฐโม ภาโค) โดยเป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพและดำเนินการวิจัยเชิงเอกสาร (Documentary Research) ผู้วิจัยได้ดำเนินตามขั้นตอนวิจัยคือ การแปลเนื้อหาภาษาบาลีเป็นภาษาไทย การศึกษาเนื้อหาคัมภีร์ วิเคราะห์ด้านคุณค่าและความสัมพันธ์เชิงคัมภีร์ และสังเคราะห์เนื้อหาคัมภีร์วินยัตถสารสันทีปนี นาม วินยวินิจฉยฎีกา (ปฐโม ภาโค) ผลการวิจัยพบว่า (๑) จากการศึกษาคัมภีร์ ทำให้ทราบว่า คัมภีร์ “วินยวินิจฺฉย-อุตฺตรวินิจฺฉย” ฉบับบาลี เรียบเรียงแบบร้อยกรอง (รูปคาถา) เป็นต้นแบบโครงเรื่องหลัก ที่ผู้แต่งคัมภีร์ “วินยัตถสารสันทีปนี นามวินยวินิจฉยฎีกา” ได้นำใจความในรูปคาถา มาเรียบเรียงอธิบายเนื้อหาแบบร้อยแก้ว เพื่อให้ ผู้ศึกษาเข้าใจข้อวินิจฉัยด้านพระวินัยในแง่มุมต่างๆ ได้ง่ายขึ้น และมีลักษณะความสัมพันธ์เชื่อมโยงเนื้อหาเชิงคัมภีร์ตลอดสายย้อนจากปลายไปหาต้น คือ จากฎีกาพระวินัย จนถึงพระวินัยปิฎก นอกจากนี้ยังประกอบด้วยพระสุตตันตปิฎก และมติของอาจารย์ต่างๆ ด้วย (๒) ได้ผลการแปลภาษาบาลีเป็นภาษาไทยคัมภีร์วินยัตถสารสันทีปนี นาม วินยวินิจฉยฎีกา (ปฐโม ภาโค) ในส่วนคัมภีร์วินยวินิจฺฉย เฉพาะเนื้อหาปาราชิก จนถึงปาจิตตีย์ สรุปได้โครงสร้างของเนื้อหา ๗ ตอน คือ ๑) คันถารัมภกถา ปรารภเกี่ยวกับการรจนาวินยวินิจฉยฎีกา ๒) คันถารัมภกถาวัณณนา อธิบายคำปรารภของวินยวินิจฉยะ ๓) ปาราชิกกถา อธิบายปาราชิกของฝ่ายภิกษุสงฆ์ ๔) สังฆาทิเสสกถา อธิบายสังฆาทิเสสของฝ่ายภิกษุสงฆ์ ๕) อนิยตกถา อธิบายอนิยตของฝ่ายภิกษุสงฆ์ ๖) นิสสัคคิยกถา อธิบายนิสสัคคีย์ของฝ่ายภิกษุสงฆ์ ๗) ปาจิตติยกถา อธิบายปาจิตตีย์ของฝ่ายภิกษุสงฆ์ (๓) การวิเคราะห์คุณค่าของคัมภีร์ ทำให้ได้คุณค่าเชิงคัมภีร์ ประกอบด้วย ด้านภาษาและ การใช้ไวยากรณ์ โดยมีลักษณะการใช้ภาษาบาลีในการรจนาหรือเรียบเรียงคัมภีร์ ด้วยหลักภาษาและหลักไวยากรณ์ที่โดดเด่น ได้แก่ วิธีการใช้นามศัพท์ กริยาศัพท์ อัพยยศัพท์ สุภาษิต สำนวนโวหาร วิเคราะห์ศัพท์ ข้ออุปมาเปรียบเทียบ และการใช้ฉันทลักษณ์ (๔) การสังเคราะห์เนื้อหาคัมภีร์ทางพระพุทธศาสนา ทำให้ทราบว่า แนวทางการสังเคราะห์ได้แก่ ๑) การยกร่างแนวคิด ๒) การจัดหมวดหมู่ และแยกประเภท ๓) นำแนวคิดที่จากการสังเคราะห์เป็นแนวคิดหรือองค์ความรู้ใหม่ ที่จะนำไปใช้ประโยชน์ ๔) ข้อสรุป แปลความหมาย และนำเสนอ ผลการสังเคราะห์ตามวัตถุประสงค์ที่ตั้งไว้ ทั้งนั้น ได้องค์ความรู้ด้านวินัยของพระสงฆ์ คือ (๑) ความรู้เกี่ยวกับการมีเพศสัมพันธ์หรือเสพเมถุนธรรม เกี่ยวข้องกับการมีเพศสัมพันธ์กับสตรี บุรุษ บัณเฑาะก์หรือแม้แต่สัตว์เดรัจฉานหรือศพมนุษย์ ผ่านทางทวาร ๓ (สตรี) หรือ ๒ (เช่นบุรุษ) การใช้ปลอกสวมและเครื่องลาดอื่น ๆ ด้วย รวมทั้งตุ๊กตาสตรี เป็นต้น (๒) ความรู้ที่เกี่ยวข้องกับการลักขโมย ฉ้อโกงและทำทุจริตต่างๆ เกี่ยวข้องกับวิธีการทำทุจริตด้วยการลักขโมยในรูปแบบต่าง ๆ ตามลักษณะของการลักขโมยมี ๕ ประการ เช่น การลักเอาด้วยมือตนเอง เป็นต้น ตามลักษณะอาการของการลักขโมย ๕ เช่น ออกสั่งให้ลักขโมย เป็นต้น ทั้งนี้ ผู้ทำหน้าที่วินิจฉัยพระวินัย ต้องพิจารณาองค์ประกอบ ๕ ประการ คือ วัตถุ กาล (เวลา) ราคา เทสะ (โอกาส) และการใช้สอย (โภคะ) (๓) ความรู้เรื่องการฆ่ามนุษย์ โดยถือว่าชีวิตมนุษย์เริ่มต้นจากถือปฏิสนธิแห่งรูปและนาม (๔) ความรู้ที่เกี่ยวข้องกับการอวดคุณธรรมขั้นวิเศษ เช่น ฌาน วิโมกข์ สมาธิ เป็นต้น (๕) องค์ความรู้เกี่ยวกับเรื่องสังฆาทิเสส มี ๔ หมวดสำคัญคือ เรื่องทางเพศ เรื่องลามกอนาจารและประพฤติชั่วร้าย เรื่องการทำสร้างกุฎีที่ไม่ได้รับอนุญาตและเกินมาตรฐาน และเรื่องการใส่ร้ายภิกษุอื่นโดยไม่มีมูลความจริงและเรื่องการยุยงให้สงฆ์แตกแยกกัน (๖) องค์ความรู้เกี่ยวกับเรื่องนิสสัคคีย์ปาจิตตีย์ มี ๒๙ เรื่องสำคัญ เช่น เรื่องจีวรหกอย่างเรื่องเก็บจีวรสิบห้าอย่าง เป็นต้น (๗) องค์ความรู้เกี่ยวกับปาจิตตีย์ สรุปได้ ๑๖ หมวดเรื่องสำคัญ ได้แก่ ๑) การทำร้ายร่างกาย ๒) เขตราชฐาน ๓) การเดินทางและการพักแรม ๔) การแสดงธรรม ๕) การฉันอาหาร ๖) บริขารและเครื่องใช้ ๗) การนอนและที่อยู่อาศัย ๘) การนั่ง ๙) การพูดและการสนทนา ๑๐) การอาบน้ำ (สรงน้ำ) ๑๑) กุฎีและวิหาร ๑๒) จีวรและผ้าต่างๆ ๑๓) ต้นไม้ พื้นดินและสิ่งแวดล้อม ๑๔) สัตว์และสิ่งมีชีวิตต่างๆ ๑๕) สุรา ๑๖) ข้อห้ามและข้อปฏิบัติอื่นๆ การนำไปใช้ประโยชน์ สามารถนำผลวิจัยไปใช้ประโยชน์เชิงวิชาการ เช่น การบรรยาย การสอนคัมภีร์ทางพระพุทธศาสนา และการใช้ประโยชน์ด้านความรู้ในพระพุทธศาสนา ในแง่การปฏิบัติที่ถูกต้องตามพระวินัย

Abstract: This dissertation is findings of translation and analytical study of the Vinayatṭthasārasandipanināma Vinayaviniccayaṭīkā, (Paṭhamo Bhāgo) whichhas three objectives: (1) to study the Vinayatṭthasārasandipanināma Vinayaviniccayaṭīkā, (Paṭhamo Bhāgo) scripture, (2) to translate the Vinayatṭthasārasandipanināma Vinayaviniccayaṭīkā, Paṭhamo Bhāgo scripture and (3) to analyze the Vinayatṭthasārasandipanināma Vinayaviniccayaṭīkā, Paṭhamo Bhāgo. The research was qualitative based and conducted documentary research. The research was conducted according to the steps by translating the Pali contents into Thai, by studying the contents of the scripture, by value analysis and scriptural relationship and synthesizing the content of Vinayatṭthasārasandipanināma Vinayaviniccayaṭīkā (Paṭhamo Bhāgo) as well. The research found that. (1) From studying the scripture found out that “Vinayavinichaya-Uttaravinicchaya” scripture of Pali version composed as poetry (Gatha) was regarded as prototypes of the main plot of Vinayatṭthasārasandipanināma Vinayaviniccayaṭīkā. The author expounded on the texts written in prose instead of poetry in order to give learners easier understanding inferences in Vinaya in various aspects. Moreover, characteristic of the sub-commentary (tīkā) was that all the scriptural contents had link relationship in sequence: from Vinayavinicchayatīkā to Vinayapiṭaka. Besides this it also contains Suṭtantapiṭaka and resolutions of different teachers. (2) Pali to Thai translation work of the contents in Vinayavinicchaya scripture especially Pārājika to pacittiya can be concluded into 7 parts: 1) Gandharumbha-katha mentioned about composing the Vinayavinicchayatīkā 2) Gandharumbhakatha vaṇnana explains the foreword of Vinayavinicchaya 3) Pārājikakathā explains the four Pārājikas of the Bhikkhu sangha 4) Saṅghādisesakatha explains the thirteen Saṅghādisesa rules of bhikkhu sangha 5) Aniyatakatha explains the two Aniyata (indefinite rules) of bhikkhu sangha 6) Nissaggiyakatha explains the thirty Nissaggiya rules (confession with forfeiture) of the bhikkhu sangha 7) Pacittiyakatha explains the ninety two pacittiya (rules entailing confession) of bhikkhu sangha. (3) Analysis the value of scripture, scriptural values was comprised of language and grammar usage.. the characteristic of scripture was that author composed in Pali with use of outstanding language and grammatical knowledge such as methods of using vocabulary, verbs, indeclinable, proverbs, locution, metaphorical comparison and prosody usage. (4) Synthesizing contents of buddhist scripture found that the synthesis approach was composed of 1) draft concept 2) classification and sorting. In addition, the synthesis approaches can create use of new body of knowledge which can be useful 3) conclusion, translation and synthetic findings were as the objectives of the study. As a whole was to gain the knowledge on the Vinaya of the Sangha 1) knowledge about having sexual intercourse, about having sexual relation with women, men, bisexual or even animals and a dead human body through the 3 doors of (women) or 2 doors (such as men) by wearing case or something covering along with dolls as well. 2) knowledge about stealing, fraudulent and corruption which is related about committing theft in different ways. According to nature of theft has 5 types such as self-stealing etc. whereas, symptoms according to the 5 types of nature such as ordering to steal etc. However, the one who does the Vinayavinicchaya must consider the 5 components: object, time, price, place and property. 3) knowledge about killing human being, by considering that life of a human begins from birth of form (Rupa) and name (Nāma). 4) knowledge about claiming super human state such as Jhanas, Vimokha, Samadhi etc. (5) Knowledge about Saṅghādisesa rules has 4 important categories; about sexuality, about obscene and behaving badly, about building dwellings without permission and over standard, about accusing other monks without having any cause and provoking sangha to split up. (6) Knowledge about Nissagiya has twenty nine important issues which are about six kinds of robes, fifteen types of keeping robes etc. (7) Knowledge about Pacittiya can be concluded in sixteen important categories which are 1) physical assault 2) royal court 3) travelling and staying 4) preaching 5) eating 6) eight requisites and equipments 7) sleeping and residence 8) sitting 9) speaking and conversation 10) bathing 11) dwellings and vihara 12) robes and other clothes 13) trees, grounds and different environment 14) animals and other living beings 15) alcohol 16) prohibition and other regulations. Whereas, taking advantages can lead to research results to be used in academic benefit such as giving lecture or teaching Buddhist scriptures and utilizing the knowledge in Buddhism in terms of right practice according to Vinaya.

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. สำนักหอสมุดและเทคโนโลยีสารสนเทศ

Address: อยุธยา

Email: library@mcu.ac.th

Name: พระมหายุทธนา นรเชฏฺโฐฃ

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: พระราชปริยัติมุนี

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: บรรจบ บรรณรุจิ

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Created: 2560

Modified: 2561-07-28

Issued: 2561-07-28

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

tha

DegreeName: พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต

Level: ปริญญาเอก

Descipline: สาขาวิชาพระพุทธศาสนา

Grantor: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

©copyrights มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	MCU600102020.pdf	7.97 MB	26	2023-01-25 19:38:01

ใช้เวลา

0.044839 วินาที