ความหลากหลายของพืชอาหารและพืชสมุนไพรกับการใช้ประโยชน์ของชุมชนบ้านปิตุคี อำเภออมก๋อย จังหวัดเชียงใหม่

Biodiversity of edible and medicinal plants for utilization in Ban Bi Tu Ke, Omkoi District, Chiangmai Province

Name: ดลนภัส กันธะลี

keyword: พืชสมุนไพร

ThaSH: มหาวิทยาลัยแม่โจ้ -- วิทยานิพนธ์

Classification :.: 615.321

ThaSH: พืชอาหาร

ThaSH: พืชสมุนไพร

ThaSH: ความหลากหลายของพืช

ThaSH: พืชสมุนไพร -- ไทย -- อมก๋อย (เชียงใหม่)

Abstract: การศึกษาความหลากหลายของพืชอาหารและพืชสมุนไพรกับการใช้ประโยชน์ ของชุมชนบ้านปิตุคี อําเภออมก๋อย จังหวัดเชียงใหม่ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาชนิด และรูปแบบการ ใช้ประโยชน์ที่ได้สืบทอดกันมาจากบรรพบุรุษ โดยการสํารวจอย่างต่อเนื่อง รวมทั้งสอบถามชื่อ ท้องถิ่น ส่วนที่นําไปใช้วิธีการใช้และสรรพคุณ บันทึกภาพและเก็บตัวอย่างพืชเพื่อนํามาจําแนก ชนิดโดยใช้รูปวิธานแล้วนําไปเปรียบเทียบตัวอย่างพันธุ์ไม้จากหอพรรณไม้ สวนพฤกษศาสตร์ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ และ เปรียบเทียบรูปจากหนังสือพรรณไม้ รวมถึงสอบถามผู้เชี่ยวชาญ สถานที่ทําการวิจัยคือ หมู่บ้านปิตุคี ต.ยางเปียง อ.อมก๋อย จ.เชียงใหม่ ทําการวิจัยระหว่างเดือน มิถุนายน 2555 ถึงเดือน สิงหาคม 2556ผลการสํารวจพบพืชที่มีการนํามาใช้ประโยชน์ในชีวิตประจําวันทั้งสิ้น 94 ชนิด สามารถจําแนกชนิดได้ 83 ชนิด และไม่สามารถจําแนกชนิดได้ 11 ชนิด (เป็นพืชสมุนไพรทั้งหมด) แบ่งเป็นพืชอาหาร 56 ชนิด และพืชสมุนไพร 68 ชนิด โดยแบ่งย่อยเป็นพืชอาหารอย่างเดียว 14 ชนิด พืชอาหารและพืชสมุนไพร 42 ชนิด และพืชสมุนไพรอย่างเดียว 27 ชนิด พืชที่นิยมใช้มาก ที่สุด 5 อันดับแรกคือ เอ็นยืด (Plantago major L.) ผักกาดส้ม (Rumer crispus L.) ขมิ้นอ้อย (Curcuma zedoaria (Christm.) Roscoe) ไมยราบ (Mimosa pudica L.) และ สาบแร้งสาบกา (Ageratum convzoides L.) โดยพบว่าชุมชนในพื้นที่เก็บพืชอาหารและพืชสมุนไพรใช้ประโยชน์ได้ ทั้งปี ส่วนใหญ่บริโภคเป็นใบ ดอก ผล และอื่นๆ จํานวนชนิดมีความแตกต่างกันตามสถานที่ และ ฤดูกาล โดยพบว่า พื้นที่ป่าชุมชนพบจํานวนชนิดมากที่สุดคือ 64 ชนิด รองลงมาคือพื้นที่หมู่บ้านพบ 54 ชนิด และพื้นที่ทําการเกษตรพบน้อยที่สุดจํานวน 43 ชนิด และ ในช่วงฤดูฝนจะมีจํานวนชนิดพืช อาหารและพืชสมุนไพรมากกว่าฤดูกาลอื่น รองลงมาคือฤดูหนาว และน้อยที่สุดคือในฤดูร้อน นอกจากนี้ยังพบพืชสมุนไพรที่มีศักยภาพ ชุมชนนํามาใช้รักษาโรคที่สําคัญ (ยังไม่สามารถระบุ ชนิดได้) จํานวน 4 ชนิด คือ เซซาเบลง เซนูที แบเกลี และคอโต๊ะ ข้อมูลที่ได้จากการศึกษาในครั้งนี้มีประโยชน์มาก สามารถใช้เป็นฐานข้อมูลด้านความหลากหลายของภูมิปัญญาท้องถิ่นของชุมชน บนพื้นที่สูง ซึ่งควรขยายผลควบคู่กันทั้งทางด้านการอนุรักษ์และใช้ประโยชน์อย่างยั่งยืนต่อไป

มหาวิทยาลัยแม่โจ้. สำนักหอสมุด

Address: เชียงใหม่

Email: mjudc@mju.ac.th

Name: ปฏิภาณ สุทธิกุลบุตร

Role: กรรมการที่ปรึกษา

Name: อภินันท์ สุวรรณรักษ์

Role: กรรมการที่ปรึกษา

Name: ทิพย์สุดา ตั้งตระกูล

Role: ประธานกรรมการที่ปรึกษา

Name: ปราโมช ศีตะโกเศศ

Role: ประธานอาจารย์ประจำหลักสูตร

Created: 2558

Issued: 2018-06-07

Modified: 2561-06-14

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

CallNumber: Th/ภน 615.321 ด143ค

tha

Spatial: เชียงใหม่

DegreeName: วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: การพัฒนาภูมิสังคมอย่างยั่งยืน

Grantor: มหาวิทยาลัยแม่โจ้

©copyrights มหาวิทยาลัยแม่โจ้

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	abstract.pdf	1 MB	17	2025-08-03 11:36:42
2	fulltext.pdf	28.96 MB	42	2025-08-03 11:36:15

ใช้เวลา

0.027885 วินาที