รูปแบบการบริหารกิจการคณะสงฆ์ที่ดีในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา

The Model of the Buddhist Sangha Affairs Good Administration in Ayutthaya Province

Name: พระครูปลัดอภิชาติ สุวณฺณโชโต

keyword: การบริหารกิจการ

; สงฆ์

; พุทธศาสนา

; หลักธรรม

Abstract: การวิจัยฉบับนี้มีวัตถุประสงค์ ๑) เพื่อศึกษาสภาพปัจจุบันและอุปสรรคในการบริหาร กิจการคณะสงฆ์ที่ดีในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา ๒) เพื่อศึกษาแนวคิดและทฤษฎีเกี่ยวกับการบริหาร กิจการคณะสงฆ์ที่ดีในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา ๓) เพื่อนำเสนอรูปแบบการบริหารกิจการคณะสงฆ์ที่ ดีในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา ใช้ระเบียบวิธีวิจัยเป็นแบบผสานวิธี (Mixed Methods Research) ระหว่างการวิจัยเชิง คุณภาพ (Qualitative Research)ด้วยการสัมภาษณ์เชิงลึก (In-depth Interview) จากผู้ให้,ข้อมูล สำคัญ จำนวน ๓๐ รูป/คน และการสนทนากลุ่มเฉพาะ (Focus Group Discussion) กับผู้เชี่ยวชาญ จำนวน ๑๑ รูป/คน วิเคราะห์ข้อมูลแบบอรรถาธิบายและพรรณนาความ และการวิจัยเชิงปริมาณ (Quantitative Research)ใช้การศึกษาวิจัยเชิงสำรวจ (Qualitative Research)โดยใช้แบบสอบถาม (Questionare) จากลุ่มตัวอย่าง ๒๔๗ รูป/คน โดยการสุ่มตัวอย่างแบบง่าย (Simple Random Sampling) วิเคราะห์ข้อมูลด้วยโปรแกรมทางสังคมศาสตร์ สถิติที่ใช้ คือ ค่าความถี่ (Frequency) ค่าร้อยละ (Percentage) ค่าเฉลี่ย (Mean) และค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) ผลการวิจัยพบว่า ๑. สภาพปัจจุบันและอุปสรรคในการบริหารกิจการคณะสงฆ์ที่ดีในจังหวัด พระนครศรีอยุธยาวัดในจังหวัดพระนครศรีอยุธยาส่วนใหญ่มีการจัดการวัดแบบผสมผสานสืบเนื่อง ต่อๆกันมาในแต่ละชุมชนวัดจึงต้องมีการปรับเปลี่ยนผสมผสานให้เหมาะสมกับสภาพบปัจจุบัน ๑)ด้านการปกครอง มีวัฒนธรรมการปกครองแบบยืดหยุ่นผ่อนคลายความตึงเครียดระหว่างผู้ปกครอง บางวัดคณะกรรมการมีบทบาทในการปกครองวัดมากกว่าเจ้าอาวาส ๒)ด้านการคาสนศึกษา มีวัฒนธรรมส่งเสริมการศึกษาพระปริยัติธรรมแผนกธรรมและแผนกบาลีแก่พระภิกษุสามเณรภายใน วัด การลดลงของพระภิกษุสามเณรที่ไม่ได้เรียนพระปริยัติธรรมแผนกธรรมและบาลีอย่างต่อเนื่อง การมีหนังสือ คอมพิวเตอร์ไว้สำหรับด้นคว้ามีน้อยไม่เพียงพอต่อการด้นคว้า ๓)ด้านการเผยแผ่ มีการจัดให้ มีการแสดงธรรมเทศนาภายในวัดในช่วงเข้าพรรษา ออกพรรษาและงานบุญประเพณีสำคัญตามท้องถิ่น ๔)ด้านสาธารณูปการ สิ่งปลูกสร้าง กุฏิ ศาลา โบสถ์ เป็นต้น คงสภาพเดิมไว้เพื่อให้เป็น เอกลักษณ์ รวมถึงการจัดทำป้ายแสดงเขตพื้นที่วัด สภาพป้ายบอกความสำคัญของอาคารสถานที่บาง วัดเป็นป้ายแผนผังแบบเก่า ๕)ด้านการศึกษาสงเคราะห์ มีวัฒนธรรมการสร้างโรงเรียนไว้ภายในวัด เพื่อให้โรงเรียนได้มีโอกาสทำกิจกรรมร่วมกับทางวัด และจัดให้มีการเรียนวิชาทางพระพุทธศาสนาแก่ นักเรียนรวมถึงการจัดให้มีการศึกษาวิชาพระพุทธศาสนาในวันอาทิตย์ มีการเปิดโอกาสให้ประชาชน ส่งบุตรหลานเข้ามาเรียนในวัด ๖)ด้านการสาธารณะสงเคราะห์วัดในจังหวัดพระนครศรีอยุธยามี วัฒนธรรมด้านการสาธารณะสงเคราะห์ มีลักษณะของการใช้หลักธรรมสงเคราะห์ประซาซน เช่นการแนะน่าให้ประซาซนพระภิกษุสามเณรได้ปฏิบัติตนให้เหมาะสมต่อการดูแลสุขภาพ งดเว้นสิ่งของ มึนเมาที่เป็นอบายมุข และประซาซนมักประสบกับปัญหาด้านอุทกภัยเป็นประจำทุกปี วัดได้ สงเคราะห์ประชาชนผู้ประสบความเดือดร้อนให้เข้ามาพักพิงในวัดในระยะสั้น สภาพปัจจุบันและอุปสรรคในการบริหารกิจการคณะสงฆ์ที่ดีในจังหวัด พระนครศรีอยุธยา โดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก ค่าเฉลี่ยเท่ากับ ๓.๘๕ ด้านที่มีค่าเฉลี่ยมากที่สุดดือ ด้านการศึกษาสงเคราะห์ค่าเฉลี่ยเท่ากับ ๔.๐๘ รองลงมาดือ ด้านการปกครองค่าเฉลี่ยเท่ากับ ๔.๐๒ น้อยที่สุดดือ ด้านการสาธารณะสงเคราะห์ค่าเฉลี่ยเท่ากับ ๓.๔๓ ๒. แนวคิดและทฤษฎีเกี่ยวกับการบริหารกิจการคณะสงฆ์ที่ดีในจังหวัด พระนครศรีอยุธยา ใช้แนวคิดทฤษฎีเกี่ยวกับรูปแบบ การบริหารจัดการ การบริหารกิจกรรมคณะ สงฆ์โดยบูรณาการโดยการเชื่อมโยงกิจกรรมซองวัดให้สอดคล้องกับการบริหารงานคณะสงฆ์ และให้ สอดคล้องกับเศรษฐกิจสังคม และสิ่งแวดล้อมปัจจุบัน โดยบูรณาการให้สอดคล้องกับภารกิจ ๖ ด้าน ของคณะสงฆ์ ดังนี้๑) การปกครอง ๒)การคาสนศึกษา ๓) การเผยแผ่ ๔) การสาธารณูปการ ๔) การศึกษาสงเคราะห์ ๖) การสาธารณสงเคราะห์ ๓. รูปแบบการบริหารกิจการคณะสงฆ์ที่ดีในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา ๑) รูปแบบการ บริหารกิจการคณะสงฆ์ที่ดีด้านการปกครอง เจ้าอาวาสมีการนำหลักพระธรรมวินัยมาอบรมสั่งสอน พระลูกวัดซึ่งเป็นพระใหม่ควบคู่กับหลักกฎหมาย กฎหมายคณะสงฆ์ กฎมหาเถรสมาคม บูรณาการ กับหลักคุณธรรมทางพระพุทธศาสนา ๒) รูปแบบการบริหารกิจการคณะสงฆ์ที่ดีด้านการคาสนศึกษา เจ้าอาวาสเป็นผู้รับภาระหลักในการบริหารกิจการด้านคาสนศึกษารับนโยบายด้านการศึกษาคณะสงฆ์ มาปรับ จัดทำแผนการจัดการศึกษาให้แก่พระลูกวัดและพุทธศาสนิกชนในเขตปกครอง และแบ่งภาระ งานด้านการสอนมอบแก่พระลูกวัดที่มีความรู้ความสามารถเป็นครูสอน ๓) รูปแบบการบริหารกิจการ คณะสงฆ์ที่ดีด้านการเผยแผ่ เจ้าอาวาสบริหารจัดการวัดให้เป็นสถานที่เผยแผ่คำสอนทาง พระพุทธศาสนา มีการสร้างถาวรวัตถุ เอกสารคำสอนเผยแผ่สู่สาธารณชน ๔) รูปแบบการบริหาร กิจการคณะสงฆ์ที่ดีด้านสาธารณูปการ เป็นการบริหารกิจการคณะสงฆ์ที่ใช้สถานที่ภายในวัดเป็นที่ สงเคราะห์ประซาซน ๔)รูปแบบการบริหารกิจการคณะสงฆ์ที่ดีด้านการศึกษาสงเคราะห์ เจ้าอาวาส ดำเนินการให้เกิดการจัดการศึกษาสงเคราะห์เพื่อช่วยเหลือเกื้อกูลด้านการศึกษาอื่น ๆ ที่นอกจากการ จัดการศึกษานักธรรม บาลี แก่พระสงฆ์และประชาชน โดยแบ่งเป็นการจัดการศึกษาออกเป็น ๒ รูปแบบ รูปแบบการจัดการศึกษาสงเคราะห์แบบไม่เป็นทางการ และรูปแบบการจัดการศึกษา สงเคราะห์แบบเป็นทางการ ๖) รูปแบบการบริหารกิจการคณะสงฆ์ที่ดีด้านสาธารณสงเคราะห์ เป็นการบริหารจัดการทรัพยากรที่มีอยู่ภายในวัดให้เกิดการสงเคราะห์ประชาชนและพระสงฆ์ รวมถึงการใช้อำนาจหน้าที่ในฐานะเจ้าอาวาส สงเคราะห์ประชาชนในชุมชนให้ได้รับการบรรเทาความเดือดร้อน เพื่อให้สาธารณชนได้รับประโยชน์

Abstract: Objectives of this research were to; 1.study the present situation and problems of Sangha affairs administration of monasteries in Ayudhya Province, 2. study good concepts and theories of Sangha affairs administration of monasteries in Ayudhaya Province and 3. Propose a model of Sangha affairs good administration of monasteries in Ayudhaya Province. Methodology was the mixed method between the qualitative research which collected data from 30 key informants by in-depth-interview and by focus group discussion. Data were analyzed by descriptive interpretation and the quantitative research which collected data from 247 simple randomized samples with questionnaires and analyzed data with descriptive statistics; frequency, percentile, mean and standard deviation. Findings were as follows: 1. Present situation and problems of Sangha affairs administration of monasteries in Ayudhya Province were that most monasteries in Ayudhaya Province administered according to former traditions and now adapted the form of administration to fit in with modern society in the following aspects; 1) administration: there was culture of fexible administration. Monastery committees in some monasteries had more power than abbots, 2) Buddhism studies: there was culture promoting Buddhism studies, Dhamma and Pali studies for monks and novices in monasteries. Flowever, monk and novices who studied Dhamma and Pali were reduced continuously. Textbooks, computers and other document for further research were not sufficient, 3) Dissemination: there was Dhamma teaching in monasteries during Buddhist Lent, end of Buddhist Lent and other local traditional events, 4) construction and renovation: buildings, abodes, ceremony halls, churches were restored in the same form for the identities. There also be old style signs indicating monastery limits, important history of buildings, 5) educational support:  there was culture of building schools in monasteries so that schools would have activities together with monasateries including Dhamma teaching and Dhamma study on Sundays for young children of families to attend Sunday schools, 6) public welfares: Monasteries in Ayudhaya Province had culture of social welfares for people including Dhamma welfares advising people, monks and novices to take care of their health by abstaining from consuming intoxicant which was the path to ruin. People in Ayudhaya Province confronted with flood yearly and monasteries were opened for the flood victims to stay in monasteries for a short period of time. As for the opinions of samples towards the Sangha affairs administration of monasteries in Ayudhaya Province by overall were at high level with the average of 3.85. The aspect that had highest score was educational support at the average of 4.08, secondly the administration at 4.02, the lowest score was public welfares with the average of 3.43. 2. Concepts and theories of Sangha affairs administration of monasteries in Ayudhaya Province were the concept and theory of model administration integrated with monastery activities to coincide with the 6 missions of Sangha Supreme Council, present social, economic and environmental contexts. They were: 1) administration, 2) Buddhism studies, 3) dissemination, 4) construction and renovation, 5) educational support and 6) public welfaires. 3. The model of Sangha affaires good administration of monasteries in Ayudhaya Province were as; 1) model of good administration: abbots taught Dhamma and laws to new monks, laws and regulations of Sangha Supreme Council integrated with Buddhadhamma, 2) model of good administration in Buddhism studies: Abbots were responsible for Buddism education, adapting Sangha Order policies to fit with the educational plans for monks and people in the constituency, dividing workloads for monk teachers who were able to teach Dhamma, 3) model of good administration for dissemination: abbots administered monasteries to be the centers of Dhamma dissemination by constructing permanent buildings and teaching document for people, 4) model of good administration in construction and renovation: using the monastery grounds for public welfares, 5) model of good administration in educational support: abbots managed to support education in other areas besides Dhamma and Pali. The educational support was divided into 2 forms; informal and formal support, 6) model of good administration in public welfares: the administration of resources available in monasteries to support monks, novices and people, using abbots’ authorization to support and reduce people’s suffering and for the benefits of social welfares.

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. สำนักหอสมุดและเทคโนโลยีสารสนเทศ

Address: พระนครศรีอยุธยา

Email: library@mcu.ac.th

Name: พระปลัดระพิน พุทธิสาโร

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: เติมศักดิ์ ทองอินทร์

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Created: 2558

Modified: 2561-05-16

Issued: 2561-05-14

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

tha

DegreeName: พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต

Level: Doctoral Degree

Descipline: Buddhist Management

Grantor: Mahachulalongkornrajavidyalaya University

©copyrights มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	MCU580109009.pdf	5.69 MB	41	2022-08-08 19:13:20

ใช้เวลา

0.021095 วินาที