Abstract:
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา สภาพ และปัญหาการผลิตหัตถกรรมทองเหลือง
เพื่อสร้างแนวทางการอนุรักษ์และการเพิ่มมูลค่าหัตถกรรมทองเหลืองบ้านปะอาว และเพื่อศึกษา
ประสิทธิภาพของแนวทางการอนุรักษ์และเพิ่มมูลค่าหัตถกรรมทองเหลืองบ้านปะอาว ซึ่งมีขั้นตอน
การวิจัย 4 ขั้นตอน ประกอบด้วย ตอนที่1ประวัติบ้านปะอาว ตอนที่ 2 สภาพ และปัญหาการผลิต
หัตถกรรมทองเหลือง ตอนที่ 3 แนวทางการอนุรักษ์และเพิ่มมูลค่าหัตถกรรมทองเหลืองบ้านปะอาว
และตอนที่ 4 ประสิทธิภาพของแนวทางการอนุรักษ์และการเพิ่มมูลค่าหัตถกรรมทองเหลืองบ้าน
ปะอาว ซึ่งการวิจัยครั้งนี้ ใช้วิธีวิทยาแบบผสมผสาน ทั้งการวิจัยเชิงคุณภาพ และการวิจัยเชิงปริมาณ
ผลการวิจัยพบว่า
1. บ้านปะอาว ขึ้นกับตำบลหนองขอน แบ่งการปกครองเป็นตำบลปะอาว เมื่อปี
2538 ซึ่งคำกล่าวขานกันเป็นตำนานสืบกันมาตั้งแต่รุ่นปู่ย่าตาทวดว่า บ้านปะอาวมีเชื้อชาติเดิมลาว
เวียงจันทน์ เชื้อชาติกุลา เป็นลาวแท้ ๆ (ลาวเวียงจันทร์) สมัยนั้น ที่นครเวียงจันทร์ซึ่งเป็นเมืองหลวง
ของประเทศลาวได้เกิดกบฏขึ้นกลางเมือง มีกองทัพกลุ่มหนึ่งพากันอพยพหนีข้ามลำน้ำโขงมาฝั่งไทย
โดยตั้งถิ่นอาศัยอยู่ที่หนองบัวลำภู จังหวัดอุดรธานี (ปัจจุบันคือจังหวัดหนองบัวลำภู)
2. สภาพ และปัญหาการผลิตหัตถกรรมทองเหลือง ประกอบด้วยการใช้แหล่งเรียนรู้
เพื่อพัฒนาคุณภาพหัตถกรรมทองเหลือง 4 องค์ประกอบหลัก ได้แก่ (1) ด้านการรักษาวิธีการหล่อ
ทองเหลืองบ้านปะอาว (2) ด้านการออกแบบลวดลายหัตถกรรมทองเหลือ (3) ด้านการรักษา อัตลักษณ์
รูปแบบทองเหลือง และ (4) ด้านค่านิยม ความเชื่อ ความพึงพอใจของหัตถกรรมทองเหลือง
3. แนวทางการอนุรักษ์และเพิ่มมูลค่าหัตถกรรมทองเหลืองบ้านปะอาว จำนวน 2
ด้าน คือ (1) ด้านแนวทางการอนุรักษ์ ประกอบด้วย จัดให้มีการทำคู่มือการประกอบเครื่องหัตถกรรม
ทองเหลืองการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม แนวทางการอนุรักษ์หัตถกรรมทองเหลือง และแนวทางการ
อนุรักษ์ โดยการส่งเสริมสนับสนุนอาชีพเศรษฐกิจชุมชน (2) ด้านการเพิ่มคุณค่าหัตถกรรมทองเหลือง
ประกอบด้วย การพัฒนาสนับสนุนให้มีการจัดอบรมให้ความรู้ด้านหัตถกรรมทองเหลือง พัฒนารูปแบบ
หัตถกรรมทองเหลือง โดยอาศัยหลักการตลาด
4. ประสิทธิภาพของแนวทางการอนุรักษ์และการเพิ่มมูลค่าหัตถกรรมทองเหลืองบ้าน
ปะอาว จำนวน 4 ด้าน ได้แก่ (1) ด้านวิธีการหล่อทองเหลืองบ้านปะอาว (2) ด้านการออกแบบ
ลวดลายหัตถกรรมทองเหลือง (3) ด้านอัตลักษณ์รูปแบบหัตถกรรมทองเหลือง และ (4) ด้านค่านิยม
ความเชื่อ ดังรายละเอียดร่างรูปแบบการหาประสิทธิภาพของแนวทางการอนุรักษ์และการเพิ่มมูลค่า
หัตถกรรมทองเหลือง ผลการประเมินความเหมาะสม และความเป็นไปได้ โดยภาพรวมความ
เหมาะสม อยู่ในระดับมากที่สุด ( X = 4.85) และความเป็นไปได้อยู่ในระดับมากที่สุด ( X = 4.83)
The research aimed to study the states and problems of the brass handicraft
production, to construct the guidelines to preserve the brass handicraft and to examine
the efficiency of the guidelines for preserving and adding value to the brass handicraft
production. The research consisted of four steps: history of Ban Pa-Ao; states and
problems of brass handicraft production, guidelines for preserving and adding value to
the handicraft and efficiency of the guidelines for preserving and adding value to the
brass handicraft. The research used a combination of qualitative and quantitative types.
The research findings were as follows.
1. Ban Pa-Ao is located in the sub-district of Nongkon. In 2538 B.E., it was
elevated to the status of the sub-district. The legend had it that the community
residents had descended from Lao ancestors. Then, there was a rebellion in Vientiane.
There was a group that had crossed the Mekong River into Thailand. They settled down
in Nongbualumphoo of UdonThani (the present day Nongbualumphoo province).
2. Considering the states and problems of the brass handicraft production,
there were four elements: ways to preserve the brass molding method, handicraft
design, brass identity preservation, values and beliefs.