แนวคิดเรื่องกายสุจริตในพระพุทธศาสนาเถรวาท

Name: พระเด่นชัย เมตฺติโก (มีสนาม)

keyword: พระพุทธศาสนาเถรวาท

Abstract: บทคัดย่อ วิทยานิพนธ์นี้ มีวัตถุประสงค์ คือ (๑) เพื่อศึกษาแนวคิดเกี่ยวกับกายสุจริตในพระพุทธ-ศาสนาเถรวาท (๒) เพื่อศึกษาลักษณะกายสุจริตในสังคมไทย และ (๓) เพื่อนำเสนอแนวทางการประยุกต์ใช้หลักกายสุจริตในสังคมไทย เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ เน้นการศึกษาเอกสารเป็นหลัก โดยสำรวจข้อมูลชั้นปฐมภูมิจากพระไตรปิฎก อรรถกถา ข้อมูลชั้นทุติยภูมิ จากตำราวิชาการ เอกสารวิชาการ และรายงานการวิจัยและวิทยานิพนธ์ และเอกสารอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง ศึกษาแนวคิดเกี่ยวกับกายสุจริตในพระพุทธศาสนาเถรวาท พบว่า กายสุจริต หมายถึง ความประพฤติชอบทางกาย ๓ ประการ ได้แก่ เว้นจากการฆ่าสัตว์ เว้นจากการลักทรัพย์ และเว้นจากการประพฤติผิดในกาม ตามทัศนะพระพุทธศาสนาเถรวาทถือว่า มนุษย์ทุกคนเกิดมาพร้อมด้วยศักยภาพที่จะพัฒนาตนเองได้ และสามารถจะเปลี่ยนแปลงตนเองจากความเป็นปุถุชนไปสู่ความเป็นอริยชนได้ ถ้าได้รับการศึกษาและพัฒนาตนเองอย่างถูกต้อง ดังนั้น การพัฒนาชีวิตมนุษย์ ในพระพุทธศาสนาเถรวาทจึงต้องประกอบไปด้วยการฝึกฝนอบรมตน ตามหลักไตรสิกขา คือ ศีล สมาธิ และปัญญาอย่างสอดคล้องกัน ศึกษาลักษณะกายสุจริตในสังคมไทย พบว่า คนไทยส่วนใหญ่มีความเชื่อในเรื่องกฎแห่งกรรม และสังสารวัฏ จึงนิยมทำบุญและประกอบการกุศล เพื่อหวังจะได้รับประโยชน์สุขในปัจจุบัน โดยมีหลักธรรมทางพระพุทธศาสนาเถรวาทเป็นตัวชี้นำ กระตุ้นเตือนในการดำเนินชีวิต สำหรับรูปแบบและการพัฒนากายสุจริตในสังคมไทยตามแนวพระพุทธศาสนาเถรวาทมี ๒ ลักษณะ คือ ลักษณะที่ ๑ ใช้ในการพัฒนามนุษย์ด้วยหลักกายภาวนา ศีลภาวนา จิตภาวนา และปัญญาภาวนา ซึ่งเป็นการพัฒนาที่มีความเกี่ยวเนื่องกันหรือสัมพันธ์กันไม่มีการแยกพัฒนา และลักษณะที่ ๒ คือ หลักการพัฒนาสิ่งแวดล้อมรอบตัวมนุษย์ที่มีความสัมพันธ์กันในฐานะเกื้อกูลเป็นมิตรกัน โดยใช้เกณฑ์ตัดสินพฤติกรรมที่ดี (ความดี) และพฤติกรรมที่ไม่ดี (ความชั่ว) ของชีวิตมนุษย์ในสังคมไทย ตามหลักเกณฑ์ตัดสิน ๒ ประการ ได้แก่ เกณฑ์ตัดสินหลัก ตัดสินด้วยความเป็นกุศลหรืออกุศลโดยพิจารณามูลเหตุที่เกิดว่าดีและไม่ดี แต่เกณฑ์ตัดสินรอง ตัดสินพิจารณาที่มีผลสะท้อนกลับต่อตนเองและผู้อื่นเป็นที่ยอมรับหรือไม่ และผลของการกระทำที่เกิดขึ้นเป็นอย่างไร แนวทางการประยุกต์ใช้หลักกายสุจริตในสังคมไทยปัจจุบัน การประยุกต์หลักกายสุจริตในสังคมไทยปัจจุบัน สามารถควบคุมพฤติกรรมและพัฒนาทางร่างกาย และจิตใจของตนเองได้สุจริต จึงทำให้สังคมมนุษย์อยู่อย่างสงบสุข ภายใต้กฎระเบียบวินัย และกฎเกณฑ์ของสังคม นอกจากนี้ ยังพัฒนาตนเองไปสู่ความเป็นอริยบุคคล ๔ จำพวก คือ โสดาบันบุคคล สกทาคามีบุคคล อนาคามีบุคคล และพระอรหันต์ ได้ในที่สุด

Abstract: ABSTACT The purposes of this thesis were: (1) to study the concept of Kayasucarita (good conduct in act) in Theravada Buddhism, (2) to study the characteristic of Kayasucarita (good conduct in act) in Thai society and (3) to present the way for application of Kayasucarita (good conduct in act) in Thai society. This research applied the qualitative research focusing on studying documents by studying Tipitaka in the primary level and academic textbooks, the documents and the related research in the secondary level. The results of study were found that: The concept of Kayasucarita (good conduct in act) in Theravada Buddhism was that Kayasucarita means to abstain from killing, stealing, and sexual misconduct. According to Theravada Buddhism, human was born with the potential to develop himself/herself and changed themselves from Puthujjana (ordinary person) into Ariyajana (holy person) if the human educated and developed appropriately. Therefore, their life development in Theravada Buddhism consisted of the training in Sila (morality), Samadhi (mentality) and Panna (wisdom) consistently. The characteristic of Kayasucarita (good conduct in act) in Thai society was found that most of Thai people had the belief in Rule of Kamma and Samsaracakka (the Round of Rebirth). Thus, they made merit to gain the happiness by the application of the Dhamma principle in Theravada Buddhism. The form and the development of Kayasucarita (good conduct in act) in Thai society had two characteristics: the human development by the application of Kayabhavana (physical development), Silabhavana (moral development), Cittabhavana (emotional development) and Pannabhavana (wisdom development), the environmental development relating to the human by the criteria of good conduct and evil conduct of the human in Thai society. The main criteria were the criteria of Kusala (wholesome action) or Akusala (unwholesome action). The other criteria were the criteria of the effects to themselves and the others. The way for the application of Kayasucarita (good conduct in act) in Thai society could control the behavior and the physical and mental development in the good conduct. The human lived in the society peacefully and calmly under the rule and regulation of the society. Moreover, the human could develop themselves to Ariyapuggala (holy person): Sotapanna (Stream-Enterer), Sakadagami (Once-Returner), Anagami (Non-Returner), and Arahanta (the worthy One).

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. สำนักหอสมุดและเทคโนโลยีสารสนเทศ

Address: กรุงเทพมหานคร

Email: library@mcu.ac.th

Name: พระเทพปริยัติเมธี, ผศ.ดร. ป.ธ.๙, กศ.ม., พธ.ด.

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. วรกฤต เถื่อนช้าง ป.ธ.๙, ศษ.บ., ศศ.ม., ปร.ด.

Name: อาจารย์วัฒนะ กัลยาณ์พัฒนกุล ป.ธ.๙., น.บ., กศ.ม.

Issued: 2556-10-11

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

tha

DegreeName: พุทธศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: สาขาวิชาพระพุทธศาสนา

Grantor: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

©copyrights มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

ใช้เวลา

0.019273 วินาที