ศึกษาสุขภาพแบบองค์รวมวิถีพุทธในพระไตรปิฎก

Name: พระมหาอุดร สุทฺธิาโณ (เกตุทอง)

keyword: พระไตรปิฎก

Abstract: บทคัดย่อ การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ ๒ ประการคือเพื่อศึกษาแนวคิดสุขภาพองค์รวมในพระไตรปิฏก และ เพื่อวิเคราะห์รูปแบบและกระบวนการสร้างสุขภาพองค์รวมในพระไตรปิฏก ซึ่งเป็นการวิจัยเชิงคุณภาพเน้นการค้นคว้าเอกสาร ผลการวิจัย พบว่า แนวคิดเรื่องสุขภาพองค์รวมในพระไตรปิฎกนั้นประกอบด้วยคำ ๒ คำ คือ คำว่า สุขภาพ และ องค์รวม สุขภาพองค์รวมในพระไตรปิฎกต้องประกอบ ๔ มิติคือ ๑. ด้านกาย ๒. ด้านสังคม ๓. ด้านจิต และ ๔. ด้านปัญญา ดังนั้นเมื่อมุ่งเน้นผลของสุขภาพองค์รวมวิถีพุทธจึงเน้นความสุข ภาวสุขภาพที่ประกอบด้วย วิชชา วิมุตติ วิสุทธิ สันติ ซึ่งเป็นภาวะที่เป็นความดีของชีวิต ส่วนแนวทางเพื่อให้ได้มาซึ่งสุขภาพองค์รวมนั้น หลักการการดูแลสุขภาพ ทั้ง ป้องกัน ส่งเสริม เยียวยารักษา โดยกระบวนการแบบแก้ปัญหาตามหลักอริยสัจ ๔ (ทุกข์ สมุทัย นิโรธ มรรค) ในส่วนรูปแบบและกระบวนการสร้างสุขภาพองค์รวมวิถีพุทธในพระไตรปิฎกนี้ รูปแบบที่เน้นในด้านสุขภาพด้านจิตวิญญาณ – สติปัญญา เน้น ๓ ส. ประกอบด้วย (๑) รูปแบบการสวดมนต์ (๒) รูปแบบการปฏิบัติธรรม (สมาธิ – สติ – ปัญญา) (๓) รูปแบบการสนทนาธรรม (โยนิโสมนสิการ) และรูปแบบและกระบวนการสร้างสุขภาพองค์รวม ๔ มิติ คือ (๑) ด้านร่างกาย (ก) รูปแบบดูแลร่างกาย ประกอบด้วย การบริโภคหรือเกี่ยวกับอาหาร การใช้ยาสมุนไพร (เภสัช) เพื่อสุขภาพ การออกกำลังกาย และการบริหารร่างกาย และด้านร่างกายอื่นๆ (ข) รูปแบบการพักผ่อนอิริยาบถ (ค) รูปแบบการผ่าตัด (๒) รูปแบบด้านสังคมหรือ สิ่งแวดล้อม (ก) คน กลุ่มคน (ข) ธรรมชาติ (๓) รูปแบบด้านจิตใจ และ (๔) รูปแบบด้านปัญญา ธรรมะ เช่น โพชฌงค์ ๗ สัญญา ๑๐ สติปัฏฐาน ๔ ขันธ์ ๕ ไตรลักษณ์ ๓ พรหมวิหาร ๔ อิทธิบาท ๔ และ ทิฏฐิอุชุกรรม การปรับทิฐิให้ตรง

Abstract: ABSTRACT This thematic paper aims at studying the concept of holistic health in Buddhist Pali Canon (Tipitaka) and analyzing the patterns and the processes for building up the holistic health in Tipitฺaka. It is qualitative and documentary style research From the research, it is found that the concept of “holistic health” in Tipitฺaka comprising 2 key terms i.e. The health and the holistic, The Holistic Health in Buddhist according to Tipitฺaka consists of the 4 dimensions i.e. physical, social, mental and intellectual. Thus, the consequence of health according to Buddhism, focuses on happiness, state of bliss comprising Vijjā, Vimutti, Visuddhi, Santi, all of which are the states of wholesomeness of life, but the approach to the holistic health or the principle of health the covers protection, the promotion, the healing, and the curing through problem-solving approach called the Four Noble Truths. For the patterns and the process for building up the holistic health in Tipitฺaka, the patterns of mental health focus the 3 patterns i.e. :- (1) chanting (2) meditation (concentration-mindfulness-wisdom) (3) dhammatalks (yonisomanasikāra) and the patterns the process for building up the holistic health covering 4 dimensions i.e. :- (1) physical with various patterns i.e. consumption etc. (2) societies or environment such as the community or the group and the nature (3) mine and (4) wisdom which is Phojjhaṅga, Sanna, Satipattana, khan, Trinity, etc.

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. สำนักหอสมุดและเทคโนโลยีสารสนเทศ

Address: กรุงเทพมหานคร

Email: library@mcu.ac.th

Name: ผศ.ดร. สมิทธิพล เนตรนิมิตร ป.ธ.๙, พธ.บ.(ปรัชญา), พธ.ม. (พระพุทธศาสนา), Ph.D. (Pali&Buddhist Studies).

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Issued: 2556-10-11

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

tha

DegreeName: พุทธศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาเอก

Descipline: สาขาวิชาพระพุทธศาสนา

Grantor: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

©copyrights มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

ใช้เวลา

0.019889 วินาที