การศึกษาวิเคราะห์หลักขันติในการดำเนินชีวิตของชาวตำบลท่าม่วงอำเภอเสลภูมิ จังหวัดร้อยเอ็ด

Name: พระครูสุตธรรมวิสุทธิ์ (วิระชัย ฐิตธมฺโม/ จงกลนี)

keyword: จังหวัดร้อยเอ็ด

Abstract: บทคัดย่อ วิทยานิพนธ์เรื่องนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาหลักขันติในพระพุทธศาสนาเถรวาท เพื่อศึกษาการดำเนินชีวิตตามหลักขันติของชาวตำบลท่าม่วง และเพื่อวิเคราะห์ประโยชน์ของขันติในการดำเนินชีวิตของชาวตำบลท่าม่วง อำเภอเสลภูมิ จังหวัดร้อยเอ็ดเป็นการศึกษาข้อมูลจากพระไตรปิฎก เอกสารวิชาการทางพระพุทธศาสนา งานวิจัยที่เกี่ยวข้องและการสัมภาษณ์ภาคสนาม โดยใช้วิธีการวิเคราะห์เชิงพรรณา ผลการศึกษาพบว่าขันติเป็นหลักธรรมที่กล่าวถึงความอดทนต่อสิ่งยั่วยุที่เกิดขึ้นทั้งภายในจิตใจและภายนอกสิ่งยั่วยุหรือปัจจัยภายใน ได้แก่ความโลภ เป็นต้น สิ่งยั่วยุหรือปัจจัยภายนอก ได้แก่ คำพูดเสียดสี เป็นต้น ลักษณะของขันติจะมีลักษณะอดกลั้นไม่ดุร้าย ไม่ก่อทุกข์ให้เกิดขึ้น มีความเบิกบานอยู่เป็นนิตย์ ขันติ ๔ ประเภท คือ อดทนต่อความลำบากอดทนต่อทุกขเวทนาอดทนต่อความเจ็บใจและอดทนต่ออำนาจกิเลสคือโลภ โกรธ หลง บุคคลสามารถสร้างความอดทนด้วยการยึดหลักหิริโอตตัปปะรู้เท่าทันอารมณ์ที่มากระทบจิตใจ ขันติที่ปรากฏในมงคลสูตรมี ๒ ลักษณะคือ ขันติพื้นฐาน ซึ่งมาคู่กับโสรัจจะ เป็นความอดทนในการทำงานทั่วไป ได้แก่ อธิวาสนขันติคืออดทนต่อการล่วงเกินของคนอื่น ส่วนขันติในฆราวาสธรรมเป็นการอดทนต่อการทำงานเลี้ยงชีพ ไม่ย่อท้อต่อความลำบากโทษของการขาดขันติคือ เป็นผู้มากด้วยเวรเมื่อตายไปจะเขาถึงอบายภูมิ ส่วนอานิสงส์ของขันติคือ เป็นที่รักเป็นที่พอใจของคนหมู่มากไม่ดุร้ายไม่มีความเดือดร้อนไม่หลงสติ และหลังจากตายจะไปเกิดในสุคติ ชาวตำบลท่าม่วงได้นำหลักขันติมาใช้ในการดำเนินชีวิตโดยปฏิบัติตามหลักขันติคือพิจารณาเห็นโทษของความโกรธที่เกิดขึ้นจากความไม่พอใจหรือขัดเคืองใจ ซึ่งเมื่อเกิดขึ้นแล้วก็เป็นเหตุให้สร้างปัญหาหรือประพฤติตนผิดศีลธรรมได้ เช่น ด่าผู้อื่นทำร้ายผู้อื่นเป็นต้นไม่ให้ยินดีตามความต้องการ เช่น การซื้อสิ่งของราคาแพง การอยากได้ทรัพย์สินของผู้อื่น เป็นต้น เมื่อห้ามความโลภได้ก็ไม่ต้องทำให้เดือดร้อนในภายหลัง ในการดำรงชีวิตคือการศึกษาเล่าเรียน การทำงานหรือทำหน้าที่ของตน ความอดทนเป็นหลักสำคัญที่ทำให้ชาวตำบลท่าม่วงบรรลุเป้าหมายช่วยพัฒนาสุขภาพกายคือทำให้กายเป็นปกติสุข ไม่อ่อนล้าหรือกระสับกระส่ายเพราะขาดความอดทนมีความเป็นอยู่ดีเพราะเมื่ออดทนต่อความลำบากได้ก็ทำให้ทำงานได้สำเร็จ รวมทั้งสุขภาพจิตให้ดีขึ้นเพราะสามารถบรรเทาความโลภโกรธหลงได้ นอกจากนี้ยังทำให้บรรลุเป้าหมายชีวิตในการดำเนินชีวิตทั้งด้านเศรษฐกิจ สังคมและศีลธรรม

Abstract: ABSTRACT The objectives of thesis were to study on Morality of Patience in the life ways of people in TambonTamuang, Selaphum district, Roi-Et Province and to analyze the Use of Morality of Patience in the life ways of people in TambonTamuang, Selaphum district, Roi-Et province by collecting data from Tipitaka, academic documents in Buddhism, research works related, and interview on the field with the describtive analytical method. The results of research were found that morality mentioned was patience to all things which tempt in both internal and external. The internal factor means greed, and external menas gossip etc. the kinds of patience were; tolerance, being not cruel, no creating any suffering, having always high spirits. There were four kinds as follows; being patient to trouble, being patient to suffering, being patient to indignation, and being patient to the power of defilements; greed, angry, and delusion. People could create the patience by holding the morality of shame and fear of evil and knowing the feeling coming to the mind. Two kinds of patience in Mongkala Sutra were; the basic patience joining with modesty-it was useful for general working such as Athivasanakhanti means being patient to offenders. But Khanti in the virtues of householder would be patient to life-living in all troubles. Bad effect of lacking of patience was having more fates. After death, they would go to the hell. But the good effect of patience was being lover of many people, being no cruel, having no trouble, having no delusion and after death, they would to the heaven. TambolTamuang people brought the teaching of patience to apply in life ways. They followed it by investigating the bad effect of angry which caused many problems and bad behaviors such as; abusing others, harming others etc., by having no pleasure to needs such as; buying the expensive things, want to have other’s things etc. while protected the greed, there would be no trouble in later. Life-living was to study and work on one’s own duty. Morality of patience was the important teaching for TambolTamuang people attained their success. It could help them have a good health by making their bodies healthy without weakness or being moody because of lacking patience, and help them have a good wealth. When having patience, they could be successful in all works. With having more mental health, because they could rescue their greed, angry, and delusion. Besides these, it can help them be successful on life-living in economics, society and morality.

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. สำนักหอสมุดและเทคโนโลยีสารสนเทศ

Address: กรุงเทพมหานคร

Email: library@mcu.ac.th

Name: พระมหาประมวล ฐานทตฺโต, ดร. ป.ธ. ๖, พธ.บ.(ภาษาไทย),M.A. (Ling), M.A., Ph.D.(Pali& Bud),

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: ผศ.ดร.โสวิทย์ บำรุงภักดิ์ ป.ธ.๗,พธ.บ. (ปรัชญา), M.A. (Bud.), พธ.ด. (พระพุทธศาสนา)

Name: ดร.ประยูร แสงใส ป.ธ. ๔, พ.ม., พธ.บ., P.G. Dip. InJournalism., M.A. (Ed), Ph.D. (Ed),

Issued: 2556-09-28

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

tha

DegreeName: พุทธศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: สาขาวิชาพระพุทธศาสนา

Grantor: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

©copyrights มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

ใช้เวลา

0.016465 วินาที