บทบาทการเผยแผ่ธรรมะของพระธรรมทัศนาธร (ทองสุก สุทสฺโส)

Name: พระมหาจรูญ ญาณจารี (จอกสมุทร)

keyword: บทบาทการเผยแผ่

; การเผยแผ่ธรรมะ

; พระธรรมทัศนาธร (ทองสุก สุทสฺโส)

Abstract: การศึกษาวิจัยเรื่อง “บทบาทการเผยแผ่ธรรมะของพระธรรมทัศนาธร (ทองสุก สุทสฺโส)” มีวัตถุประสงค์ 1. เพื่อศึกษาวิเคราะห์แนวคิดเกี่ยวกับการเผยแผ่ตามแนวพระพุทธศาสนา 2. เพื่อศึกษาบทบาทการเผยแผ่ธรรมะของพระธรรมทัศนาธร (ทองสุก สุทสฺโส) และ 3. เพื่อศึกษารูปแบบและแนวทางในการเผยแผ่ธรรมะของพระธรรมทัศนาธร (ทองสุก สุทสฺโส) ได้ดำเนินการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) ซึ่งใช้การวิจัยเอกสาร (Documentary Research) และการสัมภาษณ์เชิงลึก (In - depth interview) กับผู้ให้ข้อมูลสำคัญ (Key Information) จำนวน 10 รูป/ท่าน วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้เทคนิคการวิเคราะห์เนื้อหาประกอบปริบท (Content Analysis Technique) ผลการวิจัยสามารถสรุปและมีข้อเสนอแนะตามลำดับ ผลการวิจัยพบว่า 1. ผลการวิเคราะห์การเผยแผ่ตามแนวทางพระพุทธศาสนา ได้ผลสรุปออกมาว่า วิธีที่ทรงใช้ในการเผยแผ่ของพระพุทธเจ้ามีหลายวิธีด้วยกัน โดยพระพุทธองค์ทรงเลือกใช้ตามความเหมาะสม ตามสถานการณ์ ตามเหตุปัจจัย ตามกำลังสติปัญญา ตามความพร้อมของผู้ฟัง แต่ที่พบบ่อยพระพุทธองค์ทรงใช้วิธีและนำมาประยุกต์ใช้ดังนี้ คือ แบบสนทนา เป็นฝ่ายถามนำคู่สนทนาเพื่อให้เข้าสู่ความเข้าใจหลักธรรม แบบบรรยาย ใช้ในที่ประชุมใหญ่ในการแสดงธรรมะ แบบตอบปัญหา เป็นวิธีการที่ทรงใช้เมื่อมีผู้มาถามปัญหาความสงสัยข้องใจต่าง ๆ 2. บทบาทการเผยแผ่ธรรมะของพระธรรมทัศนาธร (ทองสุก สุทสฺโส) มี 2 ด้าน คือ 1) การเผยแผ่ในวัด โดยมีประเพณีเป็นสื่อกลางในการแสดงธรรมแก่ประชาชนของท่านในวันธัมมัสสวนะ (วันพระ) วันสำคัญทางพระพุทธศาสนา 2) การเผยแผ่นอกวัดสามารถเผยแผ่ธรรมะในสถานที่ต่างๆภายนอกวัดได้อย่างมีประสิทธิภาพโดยได้ไปสนธนาธรรม เทศนาธรรม บรรยายธรรม และปาฐกถาธรรมตามหน่วยงานราชการบริษัทห้างร้านเอกชนที่นิมนต์มาในโอกาสต่างๆ นอกจากนี้ยังส่งเสริมให้พระภิกษุสงฆ์ภายในวัดให้เป็นพระนักเผยแผ่อีกด้วย 3. รูปแบบและแนวทางในการเผยแผ่ธรรมะของพระธรรมทัศนาธร 1) รูปแบบในการเผยแผ่ธรรมะ ใช้รูปแบบในการเผยแผ่การศึกษารูปแบบการใช้สื่อในการเผยแผ่ธรรมะ โดยการใช้สื่อในการเผยแผ่ธรรมะ๒วิธีการคือ 1) สื่อบุคคลได้แก่พระธรรมเทศนาบรรยายธรรมสัมโมทนียกถาการให้โอวาท 2) สื่อมวลชนได้แก่วิทยุกระจายเสียงสื่อสิ่งพิมพ์บทประพันธ์ บทกวี และบทความ 2) แนวทางในการเผยแผ่ธรรมะ แนวทางการเผยแผ่ธรรมะของพระธรรมทัศนาธร (ทองสุก สุทสฺโส) นั้นท่านได้นำหลักและวิธีการเผยแผ่แบบบูรณาการตามที่ท่านพระธรรมโกศาจารย์(ประยูร ธมฺมจิตฺโต) ได้กล่าวไว้ว่าแนวทางการเผยแผ่พระพุทธศาสนามี 2 แบบ คือ เชิงรุก คือ แนวทางในการเผยแผ่ธรรมะของในการบริหารคณะสงฆ์ ลักษณะการเผยแผ่เชิงรุกเป็นความจำเป็นแต่ละยุคแต่ละสมัยพระสงฆ์ในอดีตทำการเผยแผ่เชิงรุกด้วยการทำหน้าที่เป็นครูสอนเด็กและเยาวชนวัดในอดีตทำหน้าที่เป็นโรงเรียนเป็นสถานสงเคราะห์งานทั้งสามงานนี้เป็นเรื่องเดียวกันคืองานเผยแผ่เช่นการเทศน์ปาฐกถาทำสื่ออุปกรณ์สอนพระพุทธศาสนางานศึกษาสงเคราะห์ เช่น การสอนพระพุทธศาสนาในโรงเรียน การสอนธรรมศึกษา การให้ทุนการศึกษา งานสาธารณสงเคราะห์ เช่น พัฒนาแหล่งน้ำ การสงเคราะห์ผู้ประสบภัย เชิงรับ คือ แนวทางการเผยแผ่ในเชิงรับ เช่น การเทศนาธรรม การบรรยายธรรม การอบรม การฝึกปฏิบัติ ที่พระสงฆ์กระทำกันภายในวัดเป็นหลัก เป็นต้น พระธรรมทัศนาธร(ทองสุก สุทสฺโส) ท่านได้ใช้เป็นแนวทางในการเผยแผ่ธรรมะซึ่งก็ประสบผลสำเร็จและเป็นที่ยอมรับของสังคมทั่วไป

Abstract: The research entitled “The Role of Propagating Buddhadammaof Phradhammathassanatorn (ThongsukSuthasso)has three main objectives are; (1) To analizing study Propagating Buddhadammaof Phradhammathassanatorn (ThongsukSuthasso) (2) To study the Role of Propagating Buddhadammaof Phradhammathassanatorn (ThongsukSuthasso)(3) To study the model and approach of Propagating Buddhadammaof Phradhammathassanatorn (ThongsukSuthasso) In this study is a quanlitative research, field study from greater denomination by Documentary Research and In depth interview with the Key Information total 10 person Content Analysis Technique The results of this reseach had Conclussion and Suggestions as fellowing are:. The findings of this research are as follows : 1. The result of analyzing the Buddhist propagation can be said that the Lord Buddha had ways in propagating Buddhism depending on contingencies: appropriateness, situations, factors or cases, his intellect, and readiness of listeners. Besides, the ways often used and applied in propagating Buddhism by him were: (1) conversation which he questioned his colloquists for the understanding of Dhamma, (2) explanation which always was used in important convocation for preaching his disciples, and (3) answering questions which was used whenever any person who had questions or doubt. 2.The Role of Propagating Buddhadammaof Phradhammathassanatorn (ThongsukSuthasso)to classified into two type as belows: 1) Propagating in the temple such as Dhamma Sermon for the people in the Dhammassawana day and the important of Buddhist days. 2) Propagating outside of the temple: to be theDhammaPropagating in various place out of the temple people in the Dhammassawana day and efficiency by Dhammatalk and Dhamma presentation fot bureaucracy, company and Department store or private sactor in the various occation. There for to subport the monks in the temple to be propagation monk as well as. 3. To study the model and approach of Propagating Buddhadammaof Phradhammathassanatorn (ThongsukSuthasso) had two types as fellowings; 1) The model of Propagating Buddhadamma have two method are: (1) Personnel Media as Dhamma sermon, Dhamma presentation and to obedience. (2) Mass Communication are Broadcasting, newspaper, Poet and Article. 2) The approach of propagating Dharma. As for the Dharma propagation approach by PhraDharmadasanadhorn (ThongsukSudasso), he applied the principle and method of the so-called ‘integration propagation’ as explained by PhraDharmakosacaraya (PrayoonDhammacitto), according to whom, there are two types of Buddhism propagation. They are 1) progressive propagation and 2) with standing propagation. As regards the former, the propagation is based on the necessity of a particular period. The Buddhist monk in the past made the progressive propagation by acting as a teacher teaching children and youths. Wat or monastery in the past was both a school and an aid centre. These jobs or works are one and the same. That is to say, Buddhism propagation such as preaching, lecture, preparing Buddhist teaching media, welfare study work such as teaching Buddhism in a school, teaching Dharma study course, scholarship. Public welfare work such as water source development, helping a disaster victim with food and clothes. As for the latter, the with standing approach such as Dharma preaching, Dharma lecture, Dharma training as practiced by the monks in monasteries and so forth. PhraDharmadasanadhorn succeeds in applying the Dharma propagation and is publicly accepted.

Mahachulalongkornrajavidyalaya University

Address: BANGKOK

Email: library@mcu.ac.th

Name: พระธรรมเจดีย์ (ประกอบ ธมฺมเสฏโฐ)

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: พระมหาบุญเลิศ อินฺทปญฺโญ

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: สุรพล สุยะพรหม

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Modified: 2025-10-14

Created: 2555

Issued: 2556-09-09

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

tha

DegreeName: พุทธศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: สาขาวิชาการจัดการเชิงพุทธ

©copyrights มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	พระมหาจรูญ ญาณจารี (จอกสมุทร).pdf	8.02 MB

ใช้เวลา

0.022095 วินาที