ศึกษาการจัดการเรียนรู้ตามแนวทางวิถีพุทธของโรงเรียนหนองแซงวิทยาคม อำเภอบ้านแฮด จังหวัดขอนแก่น

Name: นางสาวสุกาญดา เทนอิสสระ

keyword: แนวทางวิถีพุทธ

Abstract: บทคัดย่อ งานวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาการจัดกิจกรรมตามแนวทางวิถีพุทธของโรงเรียนหนองแซงวิทยาคม อำเภอบ้านแฮด จังหวัดขอนแก่น หลักธรรมที่ใช้ในกระบวนการจัดการเรียนรู้ และผลของการจัดการเรียนรู้ตามแนววิถีพุทธของโรงเรียนหนองแซงวิทยาคม อำเภอบ้านแฮด จังหวัดขอนแก่น เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยการศึกษาข้อมูลภาคสนามสัมภาษณ์กลุ่มเป้าหมาย ส่วนเชิงปริมาณวิเคราะห์ข้อมูลการปฏิบัติตามหลักธรรมของนักเรียน โดยใช้ค่าร้อยละ ผลจากการศึกษาพบว่า การจัดกิจกรรมตามแนววิถีพุทธของโรงเรียนหนองแซงวิทยาคม มีจุดมุ่งหมายเพื่อพัฒนาให้เยาวชนเป็นคนดี คนเก่ง และรู้จักใช้ชีวิตอย่างมีความสุข โดยถือแนวทางปฏิบัติตามหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๔๔ และเพิ่มเติมตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราชการ ๒๕๕๑ โดยยึดหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา เพื่อปลูกฝังให้เยาวชนมีคุณธรรมจริยธรรม ดำเนินชีวิตได้ถูกต้อง ในการบริหารตามหลักวิถีพุทธนั้น นักเรียนได้ปฏิบัติตนตามหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา เช่นพุทธคุณ ๓ คือระลึกถึงพุทธคุณเป็นสรณะอันประเสริฐด้วยการไหว้พระรับศีลและปฏิญาณตนเป็นพุทธมามกะจากพระสงฆ์ นักเรียนปฏิบัติตนตามหลักบุญกิริยาวัตถุ ๓ เช่น รู้จักให้ทาน รู้จักมีระเบียบวินัยหรือศีลในตนเอง นักเรียนปฏิบัติตนตามหลักไตรสิกขา๓ เช่น รู้จักปฏิบัติตนอยู่ในวินัยหรือกติกาของโรงเรียน รู้จักมีจิตใจมั่นคงในการศึกษา รู้จักใช้ปัญญาแก้ปัญหาชีวิตด้วยหลักอริยสัจ ๔ เช่น รู้จักเหตุของปัญหา รู้วิธีแก้ปัญหา เป็นต้นศรัทธา ๔ รู้จักเชื่อเรื่องกรรมและผลของกรรม เป็นต้น อบายมุข ๔ เช่น รู้จักเว้นจากการเล่นพนัน การดื่มสุรา พรหมวิหาร ๔ เช่น รู้จักให้อภัยแก่เพื่อนๆ เมื่อทำผิด รู้จักรักเมตตาต่อเพื่อนในโรงเรียนและสรรพสัตว์ อิทธิบาท ๔ เช่น รู้จัก พอใจทำ ตั้งใจทำ ฉลาดทำ พละ ๔ เช่น มีกำลังแห่งปัญญายึดหลักเบญจศีล (ศีล ๕) เช่น ไม่ทำร้ายเพื่อนๆ ทั้งทางกายและรวมถึงสัตว์ เบญจธรรม เช่น รู้จักมีเมตตาต่อเพื่อนๆ และคนอื่น คารวะ ๖ เช่น เคารพในพระรัตนตรัย เคารพในการศึกษาเล่าเรียนไม่ประมาทมีความกตัญญูกตเวที ทั้งต่อผู้ปกครองและครูในโรงเรียน ผลของการจัดกิจกรรมมีผลต่อพฤติกรรมอันพึงประสงค์ของนักเรียน คือ นักเรียนมีประสิทธิภาพในการทำงานเพิ่มขึ้น รู้จักการปรับตัวเข้ากับสังคมและกลุ่มเพื่อนได้ดี มีประสิทธิภาพในการศึกษา รู้จักยับยั้งอารมณ์ฝ่ายบาปทางกายวาจาและทางความคิด เช่น ไม่ฆ่าสัตว์ ไม่ทะเลาะกับเพื่อนๆ ไม่ทำความเดือดร้อนแก่ผู้ปกครองและชุมชน รู้จักกตัญญูกตเวทีต่อผู้ปกครอง ชุมชนและสถานศึกษา ประพฤติตนเป็นคนอ่อนน้อมถ่อมตน มีจิตใจร่าเริงแจ่มใสไม่หดหู่หรือซึ่งซึม มีความเมตตาต่อเพื่อนๆ และรวมถึงสรรพสัตว์ นอกจากนั้น ยังพบว่า มีพัฒนาการในทางที่ดี เช่นนักเรียนมีมารยาทเรียบร้อยดีงาม แต่งกายเรียบร้อย มีวาจาสุภาพ ให้ความเคารพบูชาผู้มีพระคุณ รับผิดชอบในงานที่ได้รับมอบหมาย ตรงต่อเวลา เป็นต้น

Abstract: Abstract ABSTRACT The objectives of this thesis were to study the learning management according to the Buddhist way of Nong Saeng Vithayakhom School, Dhamma in the process of learning management, the results of learning management according to the Buddhist way at Ban Had district, Khon Kaen province. This is a qualitative research by studying the fieldwork’s data with interviewing the target group, and for the quantitative research, analyzing the data according to students’ practice of Dhamma by the percentage. The result showed that the study of the Buddhist way in the school had the goal for developing the youth to be a good and smart one, and spending the life with happiness by holding the approach of the basic education curriculum in 2001 and increasing the Basic Education Core Curriculum in 2008 by holding the Dhamma principle to foster the youth was noble and leading a life on the right way. According to the administration of Buddhist way, the students behaved themselves followed the Dhamma principle such as recollecting to three of Buddha that was the precious refuge with paying respect to the Buddha and professing to be the Buddhist from the Buddha. The students behaved themselves followed the Base of meritorious action’s principle such as knowing the largess, discipline, and precepts of oneself. The students behaved themselves following the ง three studies such as knowing to behaved themselves into the discipline and rules o f school, being mentally stable in study, knowing to use one's head in solving life’s problem with the Four Noble Truths such as knowing the cause of problem, as knowing the solving method. The Four Beliefs were to believe the sin and the result of sin. The Four of all vices were to except the gamble and drinking. The Four sublime states of mind were to forgive the friends when them making a fault and being generous to friends in the school and all living creatures. The basis for success was the will, energy, thoughtfulness, and investigation. The Four Power is the power of wisdom, holding the five precepts such as excepting to hurt the friends both physical and animals, and the fivefold dharma such as being generous to friends and another people. The six respects such as to respect to the Buddha, the education, carefulness, and gratitude to the parents and teachers. The result of the activity effected on a good behavior of students to get more efficiency in working, knowing well adapt with the society and friends. They were effective in the study, knowing to restrain emotion in physical sin, verbal sin, and thinking sin such as excepting to kill the animals, excepting to quarrel with the friends, excepting to do the trouble to parents and community, and knowing to be grateful to parents, community, and school. They were humble, cheerful, and kind to the friends and all living creatures. Besides that, they had a good development such as the students were a good courteous, good looking, to respect the benefactors, to be responsible in the assignment, and to be punctual.

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. สำนักหอสมุดและเทคโนโลยีสารสนเทศ

Address: กรุงเทพมหานคร

Email: library@mcu.ac.th

Name: พระมหาบาง เขมานนฺโท, ดร. ป.ธ.๕, M.A. (Bud.), M.A. (Phil.),Ph.D.(Phil.)

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Issued: 2556-09-06

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

tha

DegreeName: พุทธศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: สาขาวิชาพระพุทธศาสนา

Grantor: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

©copyrights มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

ใช้เวลา

0.020307 วินาที