การศึกษาวันธรรมสวนะในพระพุทธศาสนาเถรวาท

Name: พระครูเกษมศีลาภรณ์ (บัญญัติ แน่นกระโทก)

keyword: ธรรมสวนะในพระพุทธศาสนาเถรวาท

Abstract: บทคัดย่อ (๑) เพื่อศึกษาความเป็นมาวันธรรมสวนะในพระพุทธศาสนาเถรวาท (๒) เพื่อศึกษาหลักการปฏิบัติวันธรรมสวนะในพระพุทธศาสนาเถรวาท และ (๓) เพื่อศึกษาข้อปฏิบัติวันธรรมสวนะของพุทธศาสนิกชนในสังคมไทยปัจจุบัน ผลการวิจัยพบว่า ความเป็นมาวันธรรมสวนะในพระพุทธศาสนาเถรวาท พบว่า ในสมัยพุทธกาล พระเจ้าพิมพิสาร กษัตริย์ผู้ครองแคว้นมคธ ทรงเข้าเฝ้าพระพุทธเจ้าซึ่งประทับอยู่ที่ เขาคิชฌกูฏ ใกล้เมืองราชคฤห์ ซึ่งเป็นเมืองหลวงของแคว้นมคธ พระเจ้าพิมพิสารได้กราบทูลว่า นักบวชในศาสนาอื่นมีวันประชุมสนทนาเกี่ยวกับหลักธรรมคำสอนในศาสนา แต่พระพุทธศาสนานั้นยังไม่มี พระพุทธเจ้าจึงทรงอนุญาตให้พระสงฆ์ประชุมสนทนาธรรม และแสดงพระธรรมเทศนาแก่ประชาชนตามคำขออนุญาตของพระเจ้าพิมพิสาร ตั้งแต่บัดนั้นเป็นต้นมา ได้กำหนดวันขึ้น ๘ ค่ำ วันขึ้น ๑๕ ค่ำ (วันเพ็ญ) วันแรม ๘ ค่ำ และแรม ๑๕ ค่ำ (หากเดือนใดเป็นเดือนขาดถือเอาวัน แรม ๑๕ ค่ำ) เป็นวันฟังธรรมในสมัยพุทธกาล หลักปฏิบัติวันธรรมสวนะในพระพุทธศาสนาเถรวาท พบว่า การปฏิบัติกิจกรรมในการทำบุญ คือ (๑) การทำวัตรสวดมนต์ พระสงฆ์จะทำวัตรสวดมนต์ อุบาสกอุบาสิกาจึงทำวัตรสวดมนต์ต่อจากพระสงฆ์ (๒) การรับศีล ในวันธรรมดาโดยทั่วไปจะสมาทานเบญจศีล (ศีล ๕) ในวันธรรมสวนะ (วันพระ) จะสมาทานอุโบสถศีล หรือศีลอุโบสถ มี ๘ ข้อและ (๓) การฟังธรรม เพื่อบำเพ็ญจิตภาวนา และปฏิบัติไปเพื่อต้องการบรรลุหลักธรรมขั้นสูง ข้อปฏิบัติวันธรรมสวนะของพุทธศาสนิกชนในสังคมไทยปัจจุบัน พบว่า เมื่อวันธรรมสวนะมาถึงพุทธศาสนิกชนไทยปัจจุบันส่วนหนึ่งจึงออกไปทำบุญที่วัด และอีกส่วนหนึ่งก็ทำการสวดมนต์ ไหว้พระที่บ้าน หรือแม้แต่พระสงฆ์ และสามเณรในวัดก็ได้ทำกิจกรรมเช่นเดียวกัน หากพิจารณาข้อปฏิบัติวันธรรมสวนะของสังคมไทยปัจจุบัน คือ ช่วงเช้าทำบุญ ตักบาตร รับศีล ฟังเทศนาธรรม และรวมถึงการรักษาศีลอุโบสถ สิ่งเหล่านี้สะท้อนให้เห็นถึงความศรัทธา และความเชื่อที่มีต่อวันธรรมสวนะ สังคมไทยจึงได้ถือปฏิบัติมาเป็นเวลาช้านาน และถือว่าเป็นวันที่สำคัญที่จะไปประชุมกันฟังพระธรรมเทศนาจากพระสงฆ์ที่วัด ประเทศไทยปรากฏหลักฐานว่าได้มีประเพณีวันพระมาตั้งแต่สมัยสุโขทัย และในปัจจุบันก็ได้ปฏิบัติ เพื่อดำรงรักษาไว้พระพุทธศาสนาให้มั่งคงสืบต่อไป

Abstract: Abstracts This thesis, The purpose of the study, three factors: (1) To study a Buddhist Holy day in Theravada Buddhism (2) To study the practical principles of the Buddhist Holy day in Theravada Buddhism, and (3) To study procedure in Buddhist Holy day of the Buddhists in the present Thai society. The results showed that The Background of Buddhist Holy day in the Theravada Buddhism found that in the Buddhist era. The king Bhimbhisara who ruled Bihar, He met the Buddha where stands at Griddhakuta hill near the city of Rajgri, the capital of Magadha, The king said substance that Priests in other religions have the discussion about the teaching of religious principles. But Buddhist religion is not. Buddha allowed the monks to discuss the teaching of Buddha and a sermon to the people along the application of King Bhimbhisara. Ever since the day of the eighth lunar day, the fifteenth lunar day night (full moon day), the eighth waning day and the fifteenth waning day (if any month is lunar month with only ๒๙ day to be considered as the fifteenth waning days). The Buddhist Holy day in the activities of present Thai Buddhist found that : (1) On the Buddhist Holy day in a part of Thai Buddhists go to make merit in the monastery and the other part is to pray and respect that at home, or even a priest and a novice in the same activities. If you consider the Buddhist Holy day in the present Thai society, in the morning of the Thai Buddhists to make merit, offer food, received precepts, and listen sermons and main precepts. This reflects the faith and the belief that the Buddhist Holy day. Thai society has been long practice that is important to listen to the sermons of the Thai monks at the monastery. Thailand is evidence that the tradition dates from the Sukhothai period and in the present. To maintain Buddhism and will continue to the post.

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. สำนักหอสมุดและเทคโนโลยีสารสนเทศ

Address: กรุงเทพมหานคร

Email: library@mcu.ac.th

Name: พระเมธีสุตาภรณ์ ป.ธ. ๙, Ph.D.

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. สุรพงษ์ คงสัตย์ ป.ธ. ๔,พธ.บ.,M.A, ปร.ด.

Issued: 2556-08-25

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

tha

DegreeName: พุทธศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: สาขาวิชาพระพุทธศาสนา

Grantor: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

©copyrights มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

ใช้เวลา

0.014074 วินาที