ศึกษากระบวนการอนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรมท้องถิ่น : กรณีศึกษาวัดร้องเม็ง จังหวัดเชียงใหม่

A Study of The Conservation of Local Arts and Cultures A Case Study of Wat Rongmeng Chiang Mai Province

Name: พระพชรพร โชติวโร (อาษากิจ)

keyword: อนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรม

Abstract: วิทยานิพนธ์ฉบับนี้ มีวัตถุประสงค์ ๓ ประการ คือ เพื่อศึกษาการอนุรักษ์โบราณวัตถุ ศิลปวัตถุ และภูมิปัญญาท้องถิ่น เพื่อศึกษากระบวนการพัฒนาและอนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรมและภูมิปัญญาท้องถิ่นของวัดร้องเม็ง และเพื่อศึกษาผลกระทบของพิพิธภัณฑ์วัดร้องเม็งต่อสังคม การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยทำการศึกษาวิจัยเชิงเอกสาร และสัมภาษณ์บุคคลที่เกี่ยวข้อง ประกอบการสังเกตแบบมีส่วนร่วม ผลจากการวิจัยพบว่า การอนุรักษ์โบราณวัตถุ ศิลปวัตถุ ตลอดจนภูมิปัญญาท้องถิ่นนั้น มีความสำคัญอย่างยิ่ง เพราะเป็นการสงวนรักษา และบูรณะผลิตผลทางด้านวัฒนธรรม ที่สะท้อนให้เห็นแนวคิด อุดมการณ์ และความเชื่อทางศาสนา สถานที่ที่รวบรวมโบราณศิลปวัตถุและภูมิปัญญาท้องถิ่นคือ วัด โดยมีพระสงฆ์เป็นผู้ทำหน้าที่ในการอนุรักษ์และสืบทอด ต่อมาในรัชสมัยของรัชกาลที่ ๕ ทรงสร้างพิพิธภัณฑ์แห่งแรกขึ้น และได้รับการพัฒนาให้มีมาตรฐานในปัจจุบัน พิพิธภัณฑ์แบ่งเป็นหลายประเภท เช่น พิพิธภัณฑ์ศิลปะ พิพิธภัณฑ์โบราณคดีและประวัติศาสตร์ พิพิธภัณฑ์ธรรมชาติวิทยา และพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่น เป็นต้น นับได้ว่าพิพิธภัณฑ์ที่มีความสำคัญต่อการศึกษาค้นคว้าประวัติของชุมชน คือพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่น ซึ่งเป็นที่รวบรวมโบราณวัตถุ ศิลปวัตถุ และภูมิปัญญาท้องถิ่นซึ่งเป็นงานด้านหัตถกรรมที่คิดค้นขึ้นจากภูมิปัญญาของบรรพบุรุษ โดยการสนับสนุนข้อมูลในการบริหารจัดการของพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พิพิธภัณฑ์วัดร้องเม็งก่อตั้งขึ้นจากแนวคิดของพระครูโกวิทธรรมโสภณผู้เป็นเจ้าอาวาส ซึ่งมีความสนใจในการอนุรักษ์และเก็บสะสมโบราณวัตถุ ศิลปวัตถุ และสิ่งของเครื่องใช้ที่เกิดจากภูมิปัญญาท้องถิ่น เมื่อวัตถุโบราณมีมากขึ้น จึงก่อตั้งเป็นพิพิธภัณฑ์ ด้วยความมีภาวะผู้นำทำให้ได้รับความร่วมมือจากคนในชุมชน และการสนับสนุนของหน่วยงานราชการ พิพิธภัณฑ์วัดร้องเม็งได้รับการพัฒนาจนเป็นที่รู้จักของนักเรียน นักศึกษา นักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและชาวต่างชาติ จนมีชื่อเสียงและได้รับเชิญให้ร่วมจัดแสดงในงานเทศกาลพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่น ณ ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน) กรุงเทพฯ เมื่อวันที่ ๓ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๕๑ และวันที่ ๒๕ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๕๓ นับได้ว่าพิพิธภัณฑ์วัดร้องเม็งแห่งนี้ได้สร้างคุณประโยชน์อย่างมากมายต่อสังคม โดยใช้เป็นแหล่งเรียนรู้และอนุรักษ์ภูมิปัญญาท้องถิ่น เป็นแหล่งท่องเที่ยวทางวัฒนธรรม และสถานที่ศึกษาข้อคิดและหลักในการดำเนินชีวิตจากหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา การก่อตั้งพิพิธภัณฑ์วัดร้องเม็งเกิดผลกระทบต่อสังคมทั้งด้านบวกและด้านลบ ผลกระทบด้านบวกนั้นก่อให้เกิดความภาคภูมิใจของคนในชุมชนที่มีสถานที่เก็บวัตถุโบราณที่ได้รับสืบทอดมาจากบรรพบุรุษ เป็นสถานที่ให้ความรู้ทางด้านประวัติศาสตร์ชุมชน เป็นตัวอย่างที่ดีที่คณะสงฆ์สามารถนำไปประยุกต์ใช้กับชุมชนอื่นๆ และก่อให้เกิดแหล่งท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมที่สร้างรายได้ให้กับชุมชน ส่วนด้านลบได้แก่ การนำโบราณวัตถุมารวมกันเป็นจำนวนมากทำให้ผู้ดูแลพิพิธภัณฑ์ให้การดูแลทำได้ไม่ทั่วถึง อาจทำให้โบราณวัตถุเสื่อมสลายได้ เกิดความยากลำบากในการสัญจรในท้องถิ่นเพราะมีนักท่องเที่ยวเข้ามาในชุมชนเป็นจำนวนมาก การทำลายสภาพแวดล้อมโดยไม่เจตนาของนักท่องเที่ยวในการทิ้งขยะและการที่คนในชุมชนที่มุ่งหวังสร้างรายได้จากนักท่องเที่ยวที่มาเยี่ยมชมพิพิธภัณฑ์ด้วยการปลูกสร้างอาคารร้านค้า ทำให้ทัศนียภาพที่เคยสวยงามต้องเสียไป

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. สำนักหอสมุดและเทคโนโลยีสารสนเทศ

Address: กรุงเทพมหานคร

Email: library@mcu.ac.th

Name: พระมหาดวงจันทร์ คุตฺตสีโล

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: เทพประวิณ จันทร์แรง

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Created: 2554

Modified: 2555-08-04

Issued: 2555-08-04

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

tha

DegreeName: พุทธศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: สาขาวิชาพระพุทธศาสนา

Grantor: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

©copyrights มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	1462554.pdf	8.1 MB	250	2025-02-06 14:35:43

ใช้เวลา

0.02558 วินาที