Factors related to drug resistance among tuberculosis patients in Chiangmai province

ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อการดื้อยาต้านวัณโรคของผู้ป่วยวัณโรคในจังหวัดเชียงใหม่

Name: Mattana Herber

LCSH: Tuberculosis -- Thailand -- Chiang Mai

LCSH: Tuberculosis -- prevention & control -- Thailand

MeSH: Drug Resistance

Abstract: In recent years, the problem of drug resistant tuberculosis in Thailand, especially in Chiang Mai, has become very severe. Therefore, a case-control study was conducted at the tuberculosis (TB) clinic of the general and community hospitals and Tuberculosis Center 10 in Chiang Mai Province during January 1st, 2002 to June 30th, 2003, to explore for factors related to tuberculosis resistance. Cases were 43 TB patients who developed TB drug resistance. Controls were 43 TB patients who had never developed resistance to at least one category of TB drug. Controls were matched with cases according to gender, age (within 3 years) and place of service. If controls at the same places as cases were not available, controls from the other places were included. By multiple conditional logistic regression, factors related to TB drug resistance were the history of past TB treatment (OR = 11.16, 95%CI = 2.97, 41.98) and lack of intensified direct observed treatment (OR = 3.93, 95%CI = 1.21, 12.77). From medical records, it was found that inappropriate treatments also existed (81.3% of patients with TB drug resistance never received treatment regimen changes and 50% of multiple drug resistance tuberculosis patients was treated by technical nurses who couldn’t interpret the results of drug sensitivity tests). Patients’ compliance factors were not related to TB drug resistance. Although the findings of this study are not different from previous studies in other provinces as well as in others countries, nonetheless, this study was the first one conducted in Chiang Mai Province, indicating the real situation of drug resistance among tuberculosis patients, an alarming signal to all parties concerned.

Abstract: การศึกษาแบบ case control study ที่คลินิกวัณโรคของโรงพยาบาลทั่วไป โรงพยาบาล ชุมชน และศูนย์วัณโรคเขต 10 ในจังหวัดเชียงใหม่ ตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม 2545 ถึง 30 มิถุนายน 2546 เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อการดื้อต่อยาต้านวัณโรคในผู้ป่วยวัณโรค กลุ่มศึกษาได้แก่ ผู้ป่วย วัณโรคที่ได้รับการวินิจฉัยว่าดื้อต่อยาต้านวัณโรคตั้งแต่ 1 ชนิดขึ้นไป จำนวน 43 คน กลุ่มควบคุม ได้แก่ ผู้ป่วยวัณโรคที่ไม่ดื้อต่อยาต้านวัณโรค จำนวน 43 คน เพศเดียวกัน อายุแตกต่างกันไม่เกิน 3 ปี และมารับบริการที่สถานบริการสาธารณสุขแห่งเดียวกันกับกลุ่มศึกษา กรณีที่ไม่สามารถคัด ผู้ป่วยได้จากที่เดียวกันได้ จะคัดเลือกผู้ป่วยจากสถานบริการสาธารณสุขอื่น การวิเคราะห์โดยใช้ conditional logistic regression เพื่อหาความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัย เสี่ยงกับการเกิดการดื้อต่อยาต้านวัณโรค โดยควบคุมตัวแปรกวนที่มีอิทธิพลต่อการเกิดโรค พบว่า ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการเกิดการดื้อต่อยาต้านวัณโรค ได้แก่ ผู้ป่วยวัณโรคที่มีประวัติเคย ได้รับยาต้านวัณโรคมาก่อน (OR = 11.16, 95%CI = 2.97, 41.98) การขาดการติดตามจาก เจ้าหน้าที่ (OR = 3.93, 95%CI = 1.21, 12.77) มีผู้ป่วยที่ได้รับการรักษาที่ไม่เหมาะสม (ร้อยละ 81.3 ไม่ได้รับการปรับเปลี่ยนสูตรยา) โดยเฉพาะผู้ป่วยที่ดื้อต่อยาหลายขนาน (ร้อยละ 50 พยาบาล เทคนิคเป็นผู้สั่งการรักษา) ส่วนปัจจัยที่ส่งผลต่อความร่วมมือในการรับประทานยา (ความพอใจ ต่อระบบการบริการสาธารณสุข การเข้าถึงสถานบริการ การให้ความรู้เรื่องโรค การได้รับกำลังใจ ครอบครัวและสังคม) ประวัติการเจ็บป่วยในอดีต และปัจจัยสิ่งแวดล้อม ไม่พบว่ามีความสัมพันธ์กับ การเกิดการดื้อต่อยาต้านวัณโรค จากผลการศึกษานี้ แม้ว่าพบว่า ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อการเกิดการดื้อต่อยาต้านวัณโรค ไม่แตกต่างจากการศึกษาที่เคยมีการศึกษาในต่างประเทศมาก่อนหน้านี้ แต่สามารถใช้เป็นตัวบ่งชี้ ถึงปัญหาภาวะการดื้อต่อยาของผู้ป่วยวัณโรคในจังหวัดเชียงใหม่อย่างเป็นรูปธรรม และสิ่งสำคัญ ที่สุด ยังสามารถเป็นสัญญาณเตือนภัยแก่ผู้ที่เกี่ยวข้องกับการดูแลผู้ป่วยวัณโรคให้ตระหนักต่อ สถานการณ์ที่ส่งผลต่อการดื้อต่อยาต้านวัณโรคที่ทวีความรุนแรงขึ้นเรื่อยๆ ในปัจจุบัน

Mahidol University

Address: NAKHON PATHOM

Email: liwww@mahidol.ac.th

Name: Natchaporn Pichainarong

Role: Thesis Advisors

Created: 2007

Modified: 2553-06-17

Issued: 2010-06-10

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

CallNumber: TH M435f 2007

eng

Spatial: Chiangmai

DegreeName: Master of Science

Level: Master's Degree

Descipline: Infectious Diseases and Epidemiology

Grantor: Mahidol University

©copyrights Mahidol University

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	4536364.pdf	855.56 KB	112	2025-09-17 10:31:43

ใช้เวลา

0.294502 วินาที