ปัญหาการปรับบทกฎหมายในคดีผิดสัญญาชำระหนี้เงิน : ศึกษากรณีดอกเบี้ยผิดนัดและเบี้ยปรับ

Problems on applicable law in the case of non performance debts : study in case default interest rate and penalty

Name: สฤษฎ์ กลั่นสุภา

ThaSH: ดอกเบี้ย -- กฎหมายและระเบียบข้อบังคับ -- วิจัย

Classification :.DDC: 346.077

ThaSH: การชำระหนี้ -- กฎหมายและระเบียบข้อบังคับ -- วิจัย

ThaSH: เบี้ยปรับ -- กฎหมายและระเบียบข้อบังคับ -- วิจัย

ThaSH: เบี้ยปรับตามสัญญา -- วิจัย

Abstract: หนี้เงิน หมายถึง หนี้ที่มีวัตถุประสงค์แห่งหนี้ เป็นการชำระเงินตรา คือ เป็นหนี้ที่เจ้าหนี้มีสิทธิเรียกร้องให้ลูกหนี้ชำระหนี้ด้วยเงิน ซึ่งอาจจะเกิดจากนิติกรรม สัญญา หรือนิติเหตุ ซึ่งท้ายที่สุดความเสียหายหรือค่าทดแทนนั้น อาจตีราคาเป็นเงินได้ และเงินสามารถออกดอกผลหรือเกิดประโยชน์จากการใช้ เมื่อลูกหนี้กู้ยืมเงินจากเจ้าหนี้ หรือผิดนัดชำระหนี้เงิน ลูกหนี้ย่อมมีหน้าที่ชำระค่าตอบแทนให้กับเจ้าหนี้ในลักษณะเป็นดอกเบี้ย ซึ่งดอกเบี้ยเป็นผลนิตินัยประเภทหนึ่ง คิดประโยชน์เป็นค่าตอบแทนจากการใช้เงิน และมีอยู่สองลักษณะคือ ดอกเบี้ยในฐานะที่เป็นค่าตอบแทน คือเป็นประโยชน์ตอบแทนจากการให้กู้ยืมเงิน เช่นในกรณีที่กำหนดว่าเป็นการกู้ยืมเงินที่มีการคิดดอกเบี้ย แต่ไม่ได้กำหนดอัตราดอกเบี้ยที่ชัดเจน ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 7 ให้คิดดอกเบี้ยได้ในอัตราร้อยละ 7.5 ต่อปี แต่หากมีกำหนดอัตราดอกเบี้ยที่ไม่เกินกฎหมายกำหนดไว้ในสัญญากู้เงิน เจ้าหนี้มีสิทธิเรียกดอกเบี้ยได้ตามนั้น ซึ่งเป็นดอกเบี้ยในลักษณะเป็นค่าตอบแทน ส่วนดอกเบี้ยในฐานะเป็นค่าเสียหาย คือดอกเบี้ยที่กำหนดไว้ในกรณีที่ลูกหนี้ผิดนัดไม่ชำระหนี้เงิน ซึ่งประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 224 ให้สิทธิ เจ้าหนี้เรียกดอกเบี้ยในระหว่างผิดนัด ในอัตราร้อยละ 7.5 ต่อปี ถ้าเจ้าหนี้อาจเรียกดอกเบี้ยได้สูงกว่านั้น โดยอาศัยเหตุอื่นอันชอบด้วยกฎหมาย ก็ให้คงส่งดอกเบี้ยต่อไปตามนั้น ดอกเบี้ยในลักษณะนี้เป็นเงินได้หรือเป็นค่าเสียหายที่เจ้าหนี้สมควรได้รับเพิ่มจากค่าตอบแทนตามปกติ เพราะเป็นเงินที่ลูกหนี้ต้องชำระเพิ่มขึ้น จากความเสียหายที่ลูกหนี้ผิดนัดไม่ชำระหนี้เงิน แม้ไม่ได้ตกลงกันเรื่องดอกเบี้ยผิดนัดไว้ เช่นกรณีค่าเสียหายจากการละเมิด เจ้าหนี้ก็มีสิทธิเรียกจากลูกหนี้ได้ ในอัตราร้อยละ 7.5 ต่อปี ส่วนเบี้ยปรับเป็นเรื่องลูกหนี้สัญญากับเจ้าหนี้ว่าจะใช้เงินจำนวนหนึ่งเมื่อตนไม่ชำระหนี้ก็ดี หรือชำระหนี้ไม่ถูกต้องสมควรก็ดี เบี้ยปรับจึงใช้ได้ในหลายๆ มูลหนี้ไม่จำเป็นต้องเป็นหนี้เงิน เพราะหนี้ที่อาจถูกริบเบี้ยปรับได้นั้น อาจเป็นหนี้ที่ต้องกระทำการ หรืองดเว้นกระทำการอันใดอันหนึ่ง หากฝ่าฝืนมูลหนี้เมื่อใด ก็ให้ริบเบี้ยปรับเมื่อนั้น ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 379 การฟ้องคดีเพื่อเรียกเบี้ยปรับ เจ้าหนี้ต้องนำสืบถึงความเสียหายที่แท้จริงประกอบการพิจารณาคดี หากศาลเห็นว่าเบี้ยปรับสูงเกินส่วน ศาลจะลดลงเป็นจำนวนพอสมควรก็ได้ และการกำหนดเบี้ยปรับไม่มีอัตราขั้นต่ำไว้เช่นเดียวกับการคิดดอกเบี้ยผิดนัด ศาลจึงมีอำนาจกำหนดเบี้ยปรับให้ลดลงเป็นจำนวนพอสมควรได้ จากการศึกษา พบว่า การปรับบทกฎหมายกับประเด็นเรื่อง ดอกเบี้ยผิดนัด กับเบี้ยปรับ ยังมีความคลาดเคลื่อนไม่เป็นไปตามแนวทางเจตนารมณ์ของกฎหมาย กล่าวคือ ศาลจะวินิจฉัยว่าหากลูกหนี้ได้ทำข้อตกลงจะให้ดอกเบี้ยสูงขึ้น เพราะการผิดนัดของตนแล้ว ศาลจะนำหลักกฎหมายเรื่องเบี้ยปรับมาบังคับ อันมีผลให้ศาลใช้บทบัญญัติ มาตรา 383 ในอันที่จะลดเบี้ยปรับโดยไม่คำนึงถึงเจตนาของการทำข้อตกลงระหว่างลูกหนี้และเจ้าหนี้ที่ทำกันไว้แต่ประการใด การปรับบทกฎหมายเช่นนี้ ย่อมทำให้ลูกหนี้ที่ผิดนัดได้รับประโยชน์แทนที่จะต้องเสียดอกเบี้ยให้แก่เจ้าหนี้ในอัตราดอกเบี้ยตามที่ได้ตกลงกันไว้ในสัญญา ลูกหนี้กลับได้รับการลดดอกเบี้ยที่จะต้องเสียลง บางครั้งอาจก่อให้เกิดความไม่เป็นธรรมแก่ลูกหนี้ผิดนัดรายอื่นที่ยอมปฏิบัติตามข้อตกลงที่ได้ระบุไว้ในสัญญา โดยยอมเสียดอกเบี้ยตามอัตราที่ตกลงไว้เมื่อมีการผิดนัดเกิดขึ้น นอกจากนั้นการที่ศาลปรับบทกฎหมายเช่นนี้ มีผลถึงจำนวนคดีที่ขึ้นสู่ศาลเป็นจำนวนมากขึ้น เนื่องจากลูกหนี้ที่ผิดนัดมักจะสู้คดี โดยไม่ยอมปฏิบัติการชำระหนี้ตามข้อสัญญา เพราะถ้าสู้คดีแล้วอาจได้รับประโยชน์จากการปรับบทกฎหมายดังที่กล่าว ดังนั้น จึงเห็นว่าควรมีหน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับวิชาชีพกฎหมาย จัดประชุมสัมมนาให้ความรู้ เรื่องปัญหาการปรับบทกฎหมาย เกี่ยวกับการกำหนดดอกเบี้ยเบี้ยผิดนัด และเบี้ยปรับ โดยเชิญผู้ชำนาญการและมีอาชีพเกี่ยวกับกฎหมาย เช่น ศาล อัยการ เจ้าหน้าที่ธนาคารฯ หรือเจ้าหน้าที่บริษัทเงินทุน เจ้าหน้าที่ธนาคารแห่งประเทศไทย และตัวแทนจากสภาทนายความ เข้าร่วมประชุมปรึกษาทำความเข้าใจบทบัญญัติและวัตถุประสงค์ของกฎหมายเกี่ยวกับเรื่องนี้ เพื่อหาแนวทางปฏิบัติที่ถูกต้อง และกำหนดให้เป็นระเบียบ หรือข้อบังคับ เป็นไปในทิศทางเดียวกัน ซึ่งจะทำให้การปรับบทกฎหมายเกี่ยวกับเรื่องนี้ถูกต้องตามเจตนารมณ์ของกฎหมาย และตรงตามความมุ่งหมายที่แท้จริงของการทำข้อตกลงระหว่างเจ้าหนี้กับลูกหนี้ อันมีผลก่อให้เกิดความเป็นธรรมทั้งฝ่ายลูกหนี้ที่ผิดนัดและฝ่ายเจ้าหนี้ว่าควรจะได้รับความคุ้มครองจากการปรับบทกฎหมายอย่างใด

มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์. ศูนย์สนเทศและหอสมุด

Address: กรุงเทพมหานคร

Email: library@dpu.ac.th

Name: ไพฑูรย์ คงสมบูรณ์

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: ภูมิ โชคเหมาะ

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาร่วม

Created: 2553

Modified: 2554-11-15

Issued: 2554-11-15

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

CallNumber: วพ346.077 ส359ป

tha

DegreeName: นิติศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: กฎหมายเอกชนและกฎหมายธุรกิจ

Grantor: มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์

©copyrights มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	Cover.pdf	299.94 KB	162	2022-09-02 13:29:09
2	ABS.pdf	284.37 KB	125	2021-07-11 13:21:30
3	Chap_1.pdf	310.59 KB	153	2023-01-17 12:31:50
4	Chap_2.pdf	684.13 KB	171	2025-09-26 16:30:03
5	Chap_3.pdf	611 KB	161	2025-09-26 16:30:41
6	Chap_4.pdf	404.81 KB	133	2023-01-17 12:36:22
7	Chap_5.pdf	360.48 KB	138	2023-01-17 12:37:06
8	App-bip.pdf	300.58 KB	107	2023-01-17 12:38:52
9	App.pdf	5.23 MB	142	2023-01-17 12:39:18
10	Vita.pdf	251.87 KB	104	2021-07-11 13:23:25

ใช้เวลา

0.287394 วินาที