การศึกษาการออกแบบสถาปัตยกรรมไทยแบบมีมุขประเจิด

A studies of Thai architecture with

Name: ชลอ กาเรียนทอง

ThaSH: สถาปัตยกรรมพุทธศาสนา -- ไทย

ThaSH: สถาปัตยกรรมไทย

Classification :.LCCS: NA6021

Abstract: จากการศึกษาสถาปัตยกรรมไทยแบบมีมุขประเจิด ทั้ง 19 หลัง ทำให้ทราบว่า การออกแบบสถาปัตยกรรมไทยแบบมีมุขประเจิด เป็นการออกแบบสำหรับอาคารที่เนื่องด้วยพระพุทธศาสนาเช่น พระอุโบสถ พระวิหาร ศาลาการเปรียญ และอาคารที่เนื่องด้วยพระมหากษัตริย์ จากการศึกษาสามารถจำแนกอาคารออกเป็น 2 กลุ่ม ตามอายุ / สมัย ได้ดังนี้คือ สถาปัตยกรรมไทยแบบมีมุขประเจิดในสมัยอยุธยาตอนปลาย และสถาปัตยกรรมไทยแบบมีมุขประเจิดในสมัยรัตนโกสินทร์ จากการศึกษาลักษณะทางสถาปัตยกรรมพบว่า การออกแบบสถาปัตยกรรมไทยแบบมีมุขประเจิดในสมัยอยุธยาและสมัยรัตนโกสินทร์มีลักษณะเฉพาะร่วมกัน 5 ประการคือ 1. มีลักษณะของแผนผังอาคารในส่วนของมุขประเจิดเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า 2. หลังคาของสถาปัตยกรรมไทยแบบมีมุขประเจิดจะมีลักษณะเป็นหลังคาแบบตับเดียว และมีลักษณะหลังคาเป็นแบบชั้นซ้อนหรือชั้นลด ยื่นออกมาจากหลังคาประธาน 3. เป็นอาคารที่มีหลังคากันสาด คลุมอยู่โดยรอบอาคาร 4. เป็นอาคารที่มีเสาทะลุหลังคากันสาดทางด้านสกัดของอาคารตั้งขึ้นไปรับหน้าบัน 5. เป็นมุขที่เกิดขึ้นมาจากเสาร่วมในคู่สุดท้าย และจากลักษณะเฉพาะดังกล่าวข้างต้นต่อมาในสมัยรัตนโกสินทร์ได้มีการพัฒนาคลี่คลายรูปแบบอาคารแบบมีมุขประเจิดตามลักษณะชั้นเชิงในการออกแบบของช่างอีก 3 ลักษณะ คือ 1. มีการเพิ่มหลังคากันสาดเล็ก ๆ ด้านข้างทั้ง 2 ด้านของหลังคามุขประเจิด ได้แก่ หอไตรวัดใหญ่ เมืองโบราณ 2. มีการยื่นขื่อของมุขประเจิดให้เลยหัวเสาออกไป ได้แก่ พระที่นั่งทรงธรรมวัดเบญจมบพิตร 3. การทำหลังคาอาคารแบบมีมุขประเจิดโดยไม่มีหลังคาชั้นซ้อน ได้แก่ พระที่นั่งราชกรัณยสภา การออกแบบอาคารแบบมีมุขประเจิด นิยมมากในสมัยอยุธยาตอนปลาย โดยช่างได้พยายามปรับปรุงรูปแบบของการทำหลังคาชั้นซ้อนของอาคารให้มีลักษณะรูปแบบพิเศษขึ้น โดยใช้ข้อจำกัดของระบบโครงสร้างแบบเดิม ซึ่งก็ทำให้เกิดผลทางด้านสุนทรียภาพเป็นที่น่าพอใจ แต่ทั้งนี้ความนิยมการก่อสร้างสถาปัตยกรรมไทยแบบมีมุขประเจิดก็เสื่อมความนิยมลง เนื่องจากปัญหาจุดอ่อนของโครงสร้างอาคารซึ่งมักจะหักโค่นลงในบริเวณจุดต่อของโครงสร้างเสาที่ทะลุหลังคากันสาดขึ้นรับหน้าบัน

มหาวิทยาลัยศิลปากร. สำนักหอสมุดกลาง

Address: นครปฐม (Nakorn Prathom)

Email: thp-lib@su.ac.th

Name: ฤทัย ใจจงรัก

Role: ผู้ควบคุมวิทยานิพนธ์

Name: สมใจ นิ่มเล็ก

Role: ผู้ควบคุมวิทยานิพนธ์

Created: 2544

Modified: 2006-09-22

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

ISBN: 9746534157

CallNumber: NA6021 .ช4542 2544

tha

ไทย

DegreeName: สถาปัตยกรรมศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: ประวัติศาสตร์สถาปัตยกรรม

Grantor: มหาวิทยาลัยศิลปากร

©copyrights มหาวิทยาลัยศิลปากร

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	Title_page.pdf	57.49 KB	38	2021-06-23 20:00:14
2	Abstract.pdf	161.92 KB	38	2021-06-23 20:00:28
3	Content.pdf	1007.58 KB	42	2025-01-16 10:32:40
4	Chapter1.pdf	178.24 KB	46	2021-06-23 20:00:40
5	Chapter2.pdf	965.87 KB	53	2021-10-14 09:16:17
6	Chapter3.pdf	12.72 MB	60	2021-09-09 10:13:35
7	Chapter4.pdf	1.41 MB	40	2021-10-14 09:17:48
8	Chapter5.pdf	87.49 KB	34	2021-09-09 10:13:09
9	Bibliography.pdf	189.09 KB	29	2021-10-14 09:13:44

ใช้เวลา

0.046529 วินาที