การศึกษาภูมิปัญญาท้องถิ่นในการจัดการความหลากหลายทางชีวภาพของพืชสมุนไพรในป่าชุมชน : กรณีศึกษาวิถีชีวิตของชุมชนจังหวัดสุรินทร์

Name: อัมพาพรรณ พงศ์ผลาดิสัย

Organization : สถาบันราชภัฏสุรินทร์. คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

Name: มาลินี อุทธิเสน

Organization : สถาบันราชภัฏสุรินทร์. คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

Name: สุธิดา บุญยศ

Organization : สถาบันราชภัฏสุรินทร์. คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

Name: เอื้องไพร จันทรชิต

Organization : สถาบันราชภัฏสุรินทร์. คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

keyword: ภูมิปัญญาท้องถิ่น

Classification :.DDC: 581

; สมุนไพร

; การจำแนก

; พืช

; จังหวัดสุรินทร์

Abstract: การศึกษาเรื่องภูมิปัญญาท้องถิ่นในการจัดการด้านความหลากหลายทางชีวภาพของพืชสมุนไพรในป่าชุมชน : กรณีศึกษาวิถีชีวิตของมนุษย์ชุมชนจังหวัดสุรินทร์ เป็นการวิจัยเชิงพรรณนา เพื่อศึกษาบทบาทภูมิปัญญาท้องถิ่นในการจัดการความหลากหลายทางชีวภาพของพืชสมุนไพรในป่าชุมชน ปัจจัยที่มีผลในการจัดการความหลากหลายทางชีวภาพของพืชสมุนไพรของประชาชนในพื้นที่ และสภาพความหลากหลายของพืชสมุนไพรในป่าชุมชนจังหวัดสุรินทร์ โดยเลือกพื้นที่แบบเจาะจง 3 หมู่บ้านที่มีป่าชุมชนอยู่ใกล้เคียงและมีการใช้ประโยชน์จากป่าชุมชนมาโดยตลอด เครื่องมือที่ใช้คือแบบสอบถามฯ แนวทางการจัดการกระบวนการกลุ่มฯ และแบบสำรวจสภาพความหลากหลายทางชีวภาพของสมุนไพรในป่าชุมชนทุ้ง 3 แห่ง กลุ่มตัวอย่างมี่ศึกษาคือ ภูมิปัญญาพื้นบ้าน ผู้นำ และประชาชนที่เป็นตัวแทนครัวเรือน ในชุมชนที่ศึกษา สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลใช้ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ค่าร้อยละ ผลการวิจัย การศึกษาครั้งนี้พบว่า ในด้านความคิดเห็นของต่อสภาพความหลากหลายทางชีวภาพของพืชสมุนไพรในป่าชุมชนจังหวัดสุรินทร์ ส่วนใหญ่ร้อยละ 98.9 มีความเห็นว่าสภาพความหลากหลายทางชีวภาพของป่าชุมชนเปลี่ยนไปจากเดิม โดยส่วนใหญ่ร้อยละ 57.6 เห็นว่าเป็นเพราะคนอยู่มากขึ้น ด้านการเข้าใช้ประโยชน์จากป่าชุมชน ร้อยละ 50.5 มีความเห็นว่าสามารถเข้าไปใช้ประโยชน์ได้ตามปกติ ส่วนประเภทของประโยชน์ที่ประชาชนได้จากป่าชุมชน พบว่า มีการใช้ประโยชน์จากป่าชุมชนมากเป็นอันดับแรกคือ ใช้เป็นแหล่งในการหาอาหาร รองลงมา ใช้ประโยชน์ในการหาสมุนไพรจากป่าชุมชน และใช้ประโยชน์จากป่าโดยการหาของป่า ส่วนผู้ที่มีบทบาทในการริเริ่มจัดการความหลากหลายทางชีวภาพของพืชสมุนไพรในป่าชุมชน พบว่า ร้อยละ 37.0 เห็นว่าริเริ่มโดยเจ้าหน้าที่รัฐบาล ร้อยละ 63 เห็นว่าริเริ่มโดยผู้ทรงคุณวุฒิและผู้อาวุโสในหมู่บ้าน กำนัน และพระ ส่วนบทบาทในการจัดการความหลากหลายทางชีวภาพของพืชสมุนไพรในป่าชุมชนของหมอพื้นบ้าน พบว่าหมอส่วนใหญ่หมอพื้นบ้านไม่มีส่วนร่วมในการดำเนินงาน สาเหตุเนื่องจาก เป็นเพราะหมอพื้นบ้านมีอายุมากแล้วและไม่มีบทบาทในชุมชน ด้านบทบาทการมีส่วนร่วมในการจัดการความหลากหลายทางชีวภาพของสมุนไพรในป่าชุมชนของประชาชนในชุมชน พบว่า ส่วนใหญ่ร้อยละ 89.3 มีส่วนร่วมในการจัดการความหลากหลายทางชีวภาพของพืชสมุนไพรในป่าชุมชนและพบว่าเหตุผลในการเข้าร่วมในการจัดารความหลากหลายทางชีวภาพของป่าชุมชน ส่วนใหญ่ต้องการช่วยรักษาป่าให้คงอยู่ และเพื่อให้มีการใช้ประโยชน์จากป่าเพื่อการดำรงชีวิต เมื่อแยกตามประเภทการมีส่วนร่วมพบว่า ส่วนใหญ่ ร้อยละ 80.6 มีส่วนร่วมในการดำเนินการ เช่น การรณรงค์ปลูกป่า ร้อยละ 91.1 มีส่วนร่วมในการรับผลประโยชน์ที่ได้จากป่า จากผลการดำเนินงานกระบวนการกลุ่มเพื่อหาปัจจัยที่มีผลต่อการจัดการดูแลความหลากหลายทางชีวภาพของพืชสมุนไพรในป่าชุมชน สรุปได้ว่าปัจจัยที่มีผลต่อการดำเนินงานการจัดการความหลากหลายทางชีวภาพของพืชสมุนไพรในป่าชุมชน ดังนี้ คือ ความเข้มแข็งและความสนใจของผู้นำ รองลงมา คือเจ้าหน้าที่ของรัฐต้องให้ความสนใจและตั้งใจดำเนินงาน และประชาชนในชุมชนต้องมีความเข้าใจและให้ความร่วมมืออย่างจริงจัง สุดท้าย เห็นว่าควรได้รับการสนับสนุนวัสดุอุปกรณ์งบประมาณอย่างเพียงพอ ส่วนรูปแบบและขั้นตอนการดำเนินงานดูแลจัดการความหลากหลายทางชีวภาพของพืชสมุนไพรในป่าชุมชน ได้รูปแบบการดำเนินงานตามลำดับดังนี้ 1.การสร้างจิตสำนึกให้คนในชุมชนตระหนักว่าเป็นส่วนหนึ่งที่จำเป็นของวิถีชีวิต 2.การสร้างความร่วมมือระหว่างภาครัฐฯ,ประชาชน และองค์กรส่วนท้องถิ่น 3.การให้ความรู้และข้อมูลที่ถูกต้องแก่ประชาชนในชุมชนอย่างทั่วถึง 4.ดึงศักยภาพด้านภูมิปัญญาท้องถิ่นที่มีอยู่ในชุมชนมาใช้ให้เกิดประดยชน์มากที่สุด 5.มีการประชาสัมพันธ์ให้คนในชุมชนทราบข่าวการดำเนินงานเป็นระยะอย่างต่อเนื่อง 6.มีการวางแผนดำเนินงานโดยชุมชนมีส่วนร่วมอย่างจริงจัง 7.มีการดำเนินงานตามแผนการอย่างต่อเนื่อง 8.มีการติดตามผลการดำเนินงานโดยคนในชุมชน ส่วนสภาพความหลากหลายทางชีวภาพของพืชสมุนไพรในป่าชุมชน จากการสำรวจป่าฯพบพืชสมุนไพรที่มีอยู่ในป่าชุมชน มากกว่า 190 ชนิด ที่ยังมีการนำมาใช้เป็นยาสมุนไพรเพื่อการดูแลสุขภาพของประชาชนในชุมชน โดยใช้ ใบ ลำต้น แก่น เถา ฯลฯ

มหาวิทยาลัยราชภัฏสุรินทร์

Address: สุรินทร์

Name: สถาบันราชภัฏสุรินทร์

Role: ผู้ให้ทุนวิจัย

Created: 2545

Issued: 2548-09-06

งานวิจัย/Research report

application/pdf

CallNumber: 581 อ219ก

tha

Grantor: มหาวิทยาลัยราชภัฏสุรินทร์

©copyrights มหาวิทยาลัยราชภัฏสุรินทร์

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	Bibliography.pdf	204.1 KB	567	2025-08-27 10:09:53
2	Chapter 5.pdf	370.24 KB	538	2025-08-27 10:11:37
3	Chapter 4.pdf	1.1 MB	633	2025-08-27 10:13:13
4	Chapter 3.pdf	158.21 KB	581	2025-08-27 10:13:36
5	Chapter 2.pdf	1.53 MB	989	2025-08-27 10:13:54
6	Chapter 1.pdf	160.71 KB	765	2025-08-27 10:14:20
7	Content.pdf	124.94 KB	418	2025-08-27 10:14:41
8	Abstract.pdf	139.54 KB	597	2025-08-27 10:15:17
9	Title page.pdf	41.88 KB	429	2025-08-27 10:15:43
10	Appendix.pdf	858.85 KB	554	2025-08-27 10:16:02

ใช้เวลา

0.033866 วินาที