ศึกษาวิเคราะห์เรื่องความมีวินัยที่ปรากฏในมงคลสูตร

An Analytical Study of Buddhist Discipline as Appeared in Mangalasutta

Name: พระมหาวสันต์ กิตฺติโสภโณ (สอนศรี)

keyword: มงคลสูตร

Abstract: วิทยานิพนธ์เรื่องนี้ มีวัตถุประสงค์ ๓ ประการ คือ ๑.) เพื่อศึกษาวิเคราะห์แนวคิดเรื่องความมีวินัยที่ปรากฏในมงคลสูตร ๒.) เพื่อศึกษาอิทธิพลความคิดเรื่องความมีวินัยที่มีต่อสังคมไทย ๓.) เพื่อศึกษาการประยุกต์ใช้ความมีวินัยกับสังคมไทย การศึกษาครั้งนี้ เป็นการวิจัยเชิงเอกสาร (Documentary Research) โดยเก็บรวบรวมข้อมูลจากพระไตรปิฎก อรรถกถา หนังสือมังคลัตถทีปนี ตำราทางวิชาการ และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง ผลการศึกษาพบว่า ๑) แนวคิดเรื่องความมีวินัยที่ปรากฏในมงคลสูตร สรุปได้ว่า ความมีวินัยนั้นเป็นอุบายเครื่องรักษาตน และหมู่คณะให้อยู่เป็นปกติสุขทั่วถึงกัน เป็นระเบียบ กฎเกณฑ์ข้อบังคับสำหรับควบคุมความประพฤติทางกายของคนในสังคมให้เรียบร้อยดีงาม เป็นแบบแผนอันหนึ่งอันเดียวกัน จะได้อยู่ร่วมกันด้วยความสุขสบายไม่กระทบกระทั่งกัน และให้ห่างไกลจากความชั่วทั้งหลาย วินัยที่ตนฝึกฝน รักษา ปฏิบัติ และศึกษาดีแล้ว ย่อมให้ประโยชน์ ทั้งบรรพชิต และคฤหัสถ์ บรรพชิตผู้มีศีลบริสุทธิ์ย่อมได้รับความสุข มีใจมั่นคงแน่วแน่ อันจะเป็นฐานของสมาธิและปัญญา ในส่วนของคฤหัสถ์นั้นจะดีได้ เพราะกฎข้อบังคับ และระเบียบวินัย ดังนั้น ผู้มีวินัยศึกษาดีแล้ว จึงเป็นผู้ที่ประพฤติปฏิบัติตามหลักของวินัยทั้งทางโลกและทางธรรมอย่างถูกต้องไม่บกพร่องตกหล่นและอย่างเคร่งครัด เพื่อประโยชน์แก่ส่วนรวม เพื่อประโยชน์เฉพาะบุคคล เพื่อประโยชน์แก่มวลชนที่เคารพนับถือ เพราะว่าเป็นหลักของการปฏิบัติเพื่อนำไปสู่จุดมุ่งหมายสูงสุดของชีวิต คือ พระนิพพาน ๒) อิทธิพลความคิดเรื่องความมีวินัยที่มีต่อสังคมไทย จากการศึกษาพบว่า ความสำคัญของการมีวินัยมีอิทธิพลต่อสังคมไทยเป็นอย่างมาก ไม่ว่าจะเป็นในด้านของคฤหัสถ์หรือบรรพชิตก็ตาม ถ้าไม่เข้าใจในความสำคัญของความมีวินัยที่มีต่อการดำเนินชีวิตของมนุษย์ก็จะไม่มีทางแก้ปัญหาสังคมได้ ความมีระเบียบวินัย ถือว่าเป็นวิธีการแก้ปัญหาสังคมมนุษยชาติอีกประการหนึ่ง ในการแก้ปัญหาสังคมปัจจุบันตามหลักพุทธธรรม หรือการใช้เสรีภาพตามหลักคุณธรรม และจริยธรรมทางพุทธศาสนา จึงเป็นหลักธรรมภาคปฏิบัติที่ทำให้เกิดความสุขที่แท้จริงในโลกมนุษย์ได้ ๓) การประยุกต์ใช้แนวคิดเรื่องความมีวินัยตามแนวทางของมงคลสูตรกับสังคมไทยในส่วนนี้ จากการศึกษาพบว่า วินัยเป็นเครื่องฝึกฝนกายและใจให้มีคุณภาพขึ้น การมีคุณภาพจะทำให้ครอบครัวอบอุ่น ชุมชนเข้มแข็ง สังคมมั่งคั่ง ชาติก็มั่นคง วินัยช่วยถ่ายถอนความโหดเหี้ยม ดุร้ายของคน วินัยช่วยให้คนดีกว่า ประเสริฐกว่าสัตว์และคนด้วยกัน สังคมจะอยู่ได้โดยสงบก็ต่อเมื่อมีกฎเกณฑ์และ กติกาในสังคม และผู้คนในสังคมต้องให้ความเคารพหลักการ กฎเกณฑ์ และกติกาของสังคมนั้น ๆ การควบคุมพฤติกรรมของพระสงฆ์ ต้องอาศัยวินัยสงฆ์ หรือ พระวินัยเป็นกฎหมายของพระภิกษุ เป็นเครื่องควบคุมความประพฤติ การควบคุมพฤติกรรมของคฤหัสถ์ต้องปฏิบัติตนตามหลักวินัยหรือกฎระเบียบของสังคม กฎหมายบ้านเมือง ย่อมมีความราบเรียบสงบสุข โดยประพฤติปฏิบัติตามหลักธรรมในพระพุทธศาสนา การรักษาศีล การปฏิบัติธรรม ล้วนเป็นสิ่งที่สร้างให้สังคมเกิดความร่มเย็นเป็นสุข

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. สำนักหอสมุดและเทคโนโลยีสารสนเทศ

Address: กรุงเทพมหานคร

Email: library@mcu.ac.th

Name: พระเทพปริยัติเมธี, ผศ.ดร.

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: พระโสภณวราภรณ์ ดร.

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: นายวัฒนะ กัลยณ์พัฒนกุล

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Created: 2553

Modified: 2554-11-30

Issued: 2554-10-08

วิทยานิพนธ์/Thesis

text/html

tha

DegreeName: พุทธศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: สาขาวิชาพระพุทธศาสนา

Grantor: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

©copyrights มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

ใช้เวลา

0.029333 วินาที