ศึกษาบทบาทของพระเจ้าอโศกมหาราชในการทำนุบำรุงพระพุทธศาสนา

THE STUDY OF KING ASOKA, THE GREAT’S ROLES IN PROMOTING BUDDHISM

Name: นางพัชริน แปลกพงษ์ศิริ

keyword: บทบาท

; พระเจ้าอโศกมหาราช

; พุทธศาสนา

Abstract: วิทยานิพนธ์เรื่อง ศึกษาบทบาทของพระเจ้าอโศกมหาราช ในการทำนุบำรุงพระพุทธศาสนานี้ มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาพระราชประวัติและวิเคราะห์หลักศิลาจารึกของพระเจ้าอโศกมหาราช ตลอดจนบทบาทในการทำนุบำรุงพระพุทธศาสนา โดยดำเนินการศึกษาวิเคราะห์ในเชิงเอกสาร ผลการศึกษาพบว่า ๑. พระเจ้าอโศกมหาราช ทรงเป็นพระมหากษัตริย์องค์ที่ ๓ แห่งราชวงศ์โมริยะ ครองราชย์สมบัติ ณ เมืองปาฏลีบุตร ทรงขึ้นครองราชย์ได้ ๘ พรรษา ได้กรีฑาทัพไปปราบแคว้นกลิงคะ ซึ่งเป็นชาติที่เข้มแข็งจนได้รับชัยชนะ ทรงขยายดินแดนแห่งแว่นแคว้นของพระองค์ออกไปจนมีอาณาเขตกว้างใหญ่ ทรงส่งสมณะทูตไปประกาศพระศาสนาในดินแดนต่าง ๆ นับว่าพระองค์มีบทบาทยิ่งในการทำนุบำรุงพระพุทธศาสนา จนกระทั่งสืบทอดมาเป็นศาสนาและวัฒนธรรมประจำท้องถิ่นจวบจนปัจจุบัน ๒. สาระธรรมที่ปรากฏเป็นหลักฐานอยู่ในศิลาจารึกของพระเจ้าอโศกมหาราช ซึ่งพระองค์โปรดให้เขียนสลักไว้ ณ สถานที่ต่าง ๆ อันเรียกว่า ”ศิลาจารึกพระเจ้าอโศก” จารึกเหล่านี้ได้เล่าเรื่องราวที่สำคัญ ๆ โดยการนำเอาหลักธรรมทางพระพุทธศาสนามาปรับประยุกต์ใช้ และประกาศให้ชาวเมืองถือปฏิบัติ สิ่งที่พระเจ้าอโศก ฯ ทำอย่างสำคัญคือ ทรงล้มเลิกพิธีบูชายัญ และได้ประกาศไว้ในศิลาจารึกหลายฉบับ ทรงมีเสรีภาพและเสมอภาคในการนับถือศาสนา เหล่านี้เป็นหลักฐานที่บ่งบอกชัดเจนในเหตุการณ์ทั้งหลายที่เกิดขึ้นในรัชสมัยของพระองค์ ๓. พระราชกรณียกิจของพระเจ้าอโศกมหาราช ในการทำนุบำรุงพระพุทธศาสนา นั้นมีมากมาย เช่น การสร้างมหาวิหาร ๘๔,๐๐๐ แห่ง เป็นแหล่งที่พระภิกษุสงฆ์ศึกษาเล่าเรียนพระธรรมวินัย บำเพ็ญสมณะธรรมและสั่งสอนประชาชน ทรงอุปถัมภ์การทำตติยสังคายนา และส่งพระมหาเถระไปประกาศพระศาสนาในแว่นแคว้นต่าง ๆ ทั่วชมพูทวีปถึง ๙ สาย เป็นเหตุให้พระพุทธศาสนาเจริญรุ่งเรืองแพร่หลายในนานาประเทศ ทรงสร้างโรงพยาบาลคนและสัตว์ ขุดบ่อน้ำ ที่พักคนเดินทาง เป็นต้น บทบาททั้ง ๓ ประการดังกล่าว แสดงให้เห็นถึงความอุตสาหะวิริยะอย่างไม่หยุดยั้ง และไม่ย่นย่อต่ออุปสรรคใด ๆ ทั้งมวล ในการเสาะแสวงหาวิธีการต่าง ๆ ภายใต้ร่มพระบารมี เพื่อหมายมั่นให้ปวงประชาราษฎร์ดำรงชีวิตตามหลักพระพุทธธรรมอันสูงส่ง ที่นักประวัติศาสตร์ทั่วโลกได้ขนานพระนามไว้และกล่าวถึงข้อความในศิลาจารึกฉบับที่ ๑๓ ว่าเป็นเอกสารที่มีชีวิตที่สุดในประวัติศาสตร์พลวัตร (Dynamic History) ที่ส่งเสริมให้พระพุทธศาสนามีความเจริญก้าวหน้า และก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในสถาบันสงฆ์อีกหลายประการ โดยเฉพาะบทบาทคณะสงฆ์ที่พระองค์ทรงวางรากฐานสำคัญในกิจการต่าง ๆ ทางด้านพุทธจักรและอาณาจักรให้เจริญรุ่งเรืองสืบมา

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. สำนักหอสมุดและเทคโนโลยีสารสนเทศ

Address: กรุงเทพมหานคร

Email: library@mcu.ac.th

Name: พระสุธีธรรมานุวัตร (เทียบ สิริญาโณ)

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: พระมหาสุทิตย์ อาภากโร

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: ดร.เสนาะ ผดุงฉัตร

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Created: 2552

Modified: 2553-09-03

Issued: 2553-09-03

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

tha

DegreeName: พุทธศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: สาขาวิชาพระพุทธศาสนา

Grantor: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

©copyrights มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	2552626.pdf	1.96 MB	327	2025-04-11 08:22:41

ใช้เวลา

0.039712 วินาที