การศึกษาแนวคิดเกี่ยวกับเสนาสนะในพระพุทธศาสนา

A Study on the concept of senasana in Buddhism

Name: พระมหาไพบูลย์ วิปุโล (เลิศฤทธิ์ธนะกุล)

keyword: ปูชนียสถานทางพุทธศาสนา

; เสนาสนะ

; สงฆ์ ที่อยู่อาศัย

Abstract: งานวิจัยนี้มุ่งศึกษาแนวคิดเกี่ยวกับเสนาสนะในทางพระพุทธศาสนา วัตถุประสงค์ในการศึกษาวิจัยเพื่อศึกษาเกี่ยวกับความหมาย การสร้างเสนาสนะ องค์ประกอบและประเภทของเสนาสนะ พร้อมทั้งวิเคราะห์คุณค่าในฐานะปัจจัย 4 เป็นบุญกิริยาวัตถุและสถานที่ปฎิบัติธรรมของพุทธบริษัทเพื่อประยุกต์ใช้ในสังคมปัจจุบัน การวิจัยนี้เป็นศึกษาวิจัยเชิงเอกสาร การศึกษาวิจัยพบว่า เสนาสนะในทางพระพุทธศาสนามี 2 ประเภท คือ เสนาสนะตามธรรมชาติ หมายถึง โคนไม้ ป่า ถ้ำ เป็นการใช้ทรัพยากรทางธรรมชาติที่มีอยู่ให้เกิดประโยชน์สูงสุด กล่าวคือ เป็นที่สำหรับปฏิบัติธรรมและเผยแผ่ศาสนธรรมของพระสงฆ์ผู้ออกจากเรือนบวชอุทิศตัวต่อพรหมจรรย์และ เสนาสนะที่สร้างขึ้น หมายถึง กุฎี วิหาร ปราสาท ศาลาการเปรียญ ห้องตึกแถว โรงเรียน เป็นการเปิดโอกาสให้ประชาชนทั่วไป มีส่วนร่วมในสร้างเสนาสนะถวายแก่พระสงฆ์ผู้ปฏิบัติศาสนกิจ ทั้งเกื้อกูลกันและกัน ตลอดถึงเป็นการเชื่อมโยงสังคมมนุษย์ด้านต่างๆไว้ด้วยกัน เป็นระบบการพัฒนาเสนาสนะให้กลมกลืนกับสังคมที่เปลี่ยนไป คุณค่าด้านการทำนุบำรุงพระพุทธศาสนา หมายถึง คุณค่าในการทำนุบำรุงเกี่ยวกับเสนาสนะ เป็นการทำความดีทั้งต่อตนเอง ทั้งต่อส่วนรวม รู้จักการเสียสละช่วยเหลือกัน โดยมีพระสงฆ์เป็นผู้ประสานประโยชน์เพื่อการพัฒนาสังคมพระสงฆ์ด้านที่อยู่ให้มั่นคงแข็งแรง และไส่ใจในด้านพัฒนาด้านอื่นๆ ให้สอดคล้องกับงานของพระสงฆ์มากยิ่งขึ้น คุณค่าด้านการประพฤติศีลตามพระวินัย หมายถึง คุณค่าที่รพะภิกษุได้ศึกษาเรียนรู้ตามสิกขาบทหรือพระวินัย ไม่ล่วงละเมิดสิกขาบท สามารถปฏิบัติในเสนาสนะทั้งปวงได้ถูกต้อง โดยมีระเบียบ กฏ กติกา ของสงฆ์เป็นมาตรฐานสูงสุด ทั้งกรณีที่ทำเองและใช้ให้ผู้อื่นทำเสนาสนะ คุณค่าด้านอนุรักษ์สิลปวัฒนธรรม หมายถึง คุณค่าทางพุทธศิลป์สื่อออกมาให้รู้เห็นถึงสัจธรรม ควรค่าต่อการอนุรักษ์งานศิลปกรรมไทย เป็นคุณค่าที่แสดงออกถึงความภาคภูมิใจ ภูมิปัญญา เชื้อสาย วัฒนธรรม วิถีชีวิตและมรดกความเป็นไทยอย่างแท้จริง คุณค่าในด้านความสัมพันธ์กับการบรรลุธรรม หมายถึง คุณค่าของเสนาสนะอย่างใหนสัมพันธ์กับการบรรลุธรรม อย่างใหนไม่สัมพันธ์กับการบรรลุธรรม ซึ่งมีหลักเกณฑ์กำหนดง่ายๆคือ เป็นที่สงัด เรียบง่าย ไม่พลุกพล่าน ไม่โอ่อ่าหรูหรา อาทิ สวนโมกขพลาราม วัดหนองป่าพง วัดป่าดาราภิรมย์ ซึ่งช่วยให้การประพฤติพรหมจรรย์เกิดประโยชน์สูงสุด กล่าวคือ เป็นการเข้าถึงแก่ศาสนาโดยตรงไม่มัวติดในสิ่งแปลกปลอมด้วยความรู้ และการปฏิบัติที่ถูกต้อง

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. สำนักหอสมุดและเทคโนโลยีสารสนเทศ

Address: กรุงเทพฯ

Email: library@mcu.ac.th

Name: พระมหากฤษณะ ตรุโณ

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: พระครูปริยัติยานุศาสน์

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: พิสิฎฐ์ โคตรสุโพธิ์

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Created: 2550

Issued: 2552-08-13

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

tha

DegreeName: พุทธศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: สาขาวิชาพระพุทธศาสนา

Grantor: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

©copyrights มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

ใช้เวลา

0.015987 วินาที