กุศโลบายในพระพุทธศาสนามหายา : กรณีศึกษาสัทธรรมปุณฑริกสูตร

The Kusalopaya in Mahayana Buddhism: A Case study of Saddharm-Pundarikasutra

Name: พระสมชาย สุภาจาโร (เกิดผลวัฒนา)

keyword: พุทธศาสนา วิจัย.

; สัทธรรมปุณฑริกสูตร (พระสูตรมหายาน)

; คัมภีร์ของพุทธศาสนามหายาน

; พุทธศาสนามหายาน; คัมภีร์ศักดิ์สิทธิ์

Abstract: วิทยานิพนธ์ฉบับนี้มีวัตถุประสงค์ 3ประการ คือเพื่อศึกษาแนวคิดเรื่องกุศโลบายในพระพุทธศาสนามหายาน เพื่อศึกษารูปแบบและวิธีการสอนโดยใช้กุศโลบายในคัมภีร์สัทธรรมปุณฑรีกสูตร และเพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างกุศโลบายกับจริยธรรม ผลการวิจัยพบว่า กุศโลบายในพระพุทธศาสนามหายานนั้น เป็นวิถีหรือวิธีดำเนินงานอันหลากหลายในทางพระศาสนา ที่ปรับให้เหมาะสมสอดคล้องกับสภาพของปัญหาและอุปนิสัยของหมู่สัตว์ มีเป้าหมายเพื่อให้สรรพสัตว์พัฒนาคุณงามความดีและบรรลุถึงสิ่งที่ดีงามสูงสุดสำหรับชีวิตหรือพูอีกแบบหนึ่งได้ว่าเป็นวิธีการสอนธรรมแบบพลิกแพลง หรือปรับคำสอนให้เหมาะกับระดับของผู้ฟัง โดยคำนึงถึงความสามารถ ระดับปัญญา และศักยภาพของผู้รับคำสอนให้สามารถเข้าใจและได้รับประโยชน์สูงสุด คือการมุ่งไปสู่ความเป็นพระพุทธเจ้า กุศโลบายเป็นคุณสมบัติสำคัญที่ทำให้สรรพสัตว์กลายเป็นพระโพธิสัตว์ อีกทั้งยังเป็นเครื่องมือของพระโพธิสัตว์ ในการพัฒนาศักยภาพของตนให้ก้าวไปสู่ความเป็นพระพุทธเจ้าและช่วยเหลือสรรพสัตว์ให้หลุดพ้นจากความทุกข์ทั้งปวง นอกจากนี้มหายานยังนำมาเป็นเครื่องมือในการสมานเชื่อมโยงคำสอนที่แตกต่างกันให้มารวมอยู่ในจุดหมายคือโพธิญาณ ซึ่งเป็นการพยายามลดความขัดแย้งทางคำสอนและใช้ในการเชิดชูคำสอนนิกายของตน ให้โดดเด่นกว่านิกายอื่นๆ อีกด้วย คัมภีร์สัทธรรมปุณฑรีกสูตร แสดงให้เห็นถึงรูปแบบและวิธีการใช้กุศโลบายของมหายานได้อย่างชัดเจน ซึ่งมีอยู่ 3 รูปแบบ คือ 1)รูปแบบทั่วไป ได้แก่ นิทานเปรียบเทียบการอุปมาอุปไมย การยกอุทาหรณ์ การแสดงเหตูผล 2)รูปแบบที่ใช้อิทธิฤทธิ์ปาฏิหารย์ 3)รูปแบบที่เป็นความลึกลีบมหัศจรรย์ อันเป็นวิสัยเฉพาะพระพุทธเจ้าเท่านั้น เช่นเรื่องเอกยาน นิพพาน 2 ชนิด และการปรินิพพานของพระพุทธเจ้า กุศโลบายรูปแบบนี้ถือเป็นลักษณะพิเศษของมหายาน ส่วนความหมิ่นเหม่ต่อการทำผิดจริยธรรมในแง่ของการพูดเท็จของการใช้กุศโลบายทั้ง 3 กรณี คือ เรื่องเอกยาน นิพพาน 2 ชนิด และการปรินิพพานของพระพุทธเจ้านั้น ปรากฎว่าไม่เป็นการล่วงละเมิดต่อจริยธรรมตามเกณฑ์ตัดสินของเถรวาท เพราะเป็นเจตนาที่บริสุทธิ์ปราศจากกิเลสทั้งหลาย เป็นไปเพื่อประโยชน์สุขแก่เหล่าสรรพสัตว์ และมีลักษณะคล้ายกับประโยชน์นิยมในแง่ของการมุ่งผลคือ ประโยชน์สุขของมหาชนเป็นหลัก

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. สำนักหอสมุดและเทคโนโลยีสารสนเทศ

Address: กรุงเทพฯ

Email: library@mcu.ac.th

Name: พระสุธีวรญาณ

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: พระมหาสมจินต์ สมฺมาปญฺโญ

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: พระมหาสมบูรณ์ วุฑฺฒิกโร

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Created: 2550

Issued: 2552-08-12

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

tha

DegreeName: พุทธศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: สาขาวิชาพระพุทธศาสนา

Grantor: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

©copyrights มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

ใช้เวลา

0.016954 วินาที