การประเมินหลักสูตรพระปริยัติธรรมแผนกธรรม : ศึกษากรณีนักธรรมชั้นตรี

Evaluation of ecclesiastical educational curriculum :^ba case study ofDhamma in the 1st grade

Name: พระมหาพจน์ สุวโจ (พยัคฆ์พิทยางกูร)

Address: วัดสังฆราชา เขตลาดกระบัง กรุงเทพมหานคร 10520

keyword: พระปริยัติธรรม

Abstract: วิทยานิพนธ์นี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาวิจัยหลักสูตรพระปริยัติธรรมแผนกธรรม : ศึกษา กรณีนักธรรมชั้นตรี ในการศึกษาครั้งนี้ ผู้วิจัยได้แยกเป็น 2 ประเด็นคือ 1. ศึกษาวิเคราะห์หลักสูตรหรือหนังสือแบบเรียนสำหรับนักธรรมชั้นตรี ในด้าน ประวัติความเป็นมา จุดมุ่งหมาย เนื้อหา และคัมภีร์อ้างอิง ผลจากการศึกษาวิเคราะห์พบว่า (1) ด้านประวัติความเป็นมา หนังสือแบบ เรียนส่วนใหญ่เป็นพระนิพนธ์ของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส และเกิด ขึ้นก่อนการจัดตั้งหลักสูตรนักธรรมชั้นตรี (2) ด้านจุดมุ่งหมาย หนังสือแบบเรียนทั้งหมดมีจุดมุ่ง หมายเดียวกันคือ เพื่อเป็นคู่มือศึกษาพระธรรมวินัยเบื้องต้นสำหรับพระภิกษุสามเณรผู้บวชใหม่ (3) ด้านเนื้อหา เป็นการเรียบเรียงหนังสือแบบเรียนในรูปแบบใหม่ เพื่อให้ง่ายแก่ความเข้าใจของ ผู้ศึกษาในชั้นต้น (4) ด้านคัมภีร์อ้างอิง ข้อมูลทั้งหมดนำมาจากหลักฐานชั้นปฐมภูมิ โดยจัด ระเบียบและเรียบเรียงใหม่ ให้เหมาะสมแก่ยุคสมัย 2. ประเมินหลักสูตรนักธรรมชั้นตรี โดยใช้รูปแบบการประเมินซิปป์ (CIPP Model) ประเมินประสิทธิภาพ ของหลักสูตร (1) ด้านบริบท ได้แก่วัตถุประสงค์ของหลักสูตรโครงสร้างของหลักสูตร และเนื้อหาของหลักสูตร (2) ด้านปัจจัยเบื้องต้น ได้แก่คุณลักษณะของอาจารย์ คุณสมบัติของผู้เข้ามาศึกษา วัสดุการศึกษา ตำราเรียน และสถานที่เรียน (3) ด้านกระบวนการ ได้แก่ การจัดการเรียนการสอน การวัดและประเมินผล และการบริหารหลักสูตร (4) ด้านผลผลิตของหลักสูตร ได้แก่ คุณลักษณะของผู้สำเร็จการศึกษา โดยมีประชากรทั้งหมด 308 รูป ประกอบด้วยเจ้าสำนักศาสนศึกษา จำนวน 13 รูป ครูสอน จำนวน 30 รูป นักเรียน จำนวน 120 รูป ผู้เชี่ยวชาญด้านหลักสูตร จำนวน 12 รูป ผู้บริหารหลักสูตร จำนวน 18 รูป และนิสิต จำนวน 115 รูป เครื่องมือที่ใช้ ในการเก็บรวบรวมข้อมูลเป็นแบบสอบถามมาตราส่วนประมาณค่า 5 ระดับ แบบสอบถามที่ สมบูรณ์ 199 ฉบับ สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลคือ ค่าเฉลี่ยและค่าความเบี่ยงเบนมาตรฐาน ผลการศึกษาวิจัยสรุปได้ดังนี้ (1) ด้านบริบท วัตถุประสงค์ของหลักสูตรขาดความชัดเจน โครงสร้างของหลักสูตรเน้นด้าน ทฤษฎีมากกว่าด้านปฏิบัติ และเนื้อหาของหลักสูตรไม่สอดคล้องกับสถานการณ์ปัจจุบัน (2) ด้านปัจจัยเบื้องต้น คุณลักษณะของอาจารย์ผู้สอน มีความเป็นกัลยาณมิตรและเป็น แบบอย่างที่ดี แต่ขาดด้านเทคนิคการสอน ผู้เข้ามาศึกษามีความแตกต่างกันด้านอายุ และพื้นฐานการศึกษา สถานที่เรียนมีสิ่งแวดล้อมที่ดีและเอื้ออำนวยต่อการเรียนการสอน แต่ขาดอุปกรณ์การเรียนการสอนที่ทันสมัย (3) ด้านกระบวนการ การจัดการเรียนการสอนมีความเหมาะสมปานกลางเพราะส่งเสริมผู้เรียน ให้เป็นศาสนทายาทที่ดี ควรจัดกิจกรรมการเรียนการสอนนอกสถานที่ เพื่อเพิ่มทักษะการเรียนรู้ การวัดผลและประเมินผลไม่สอดคล้องกับความต้องการของครูและนักเรียน ควรพิจารณาปรับปรุงให้มีความเหมาะสมยิ่งขึ้น (4) ด้านผลผลิต ผู้สำเร็จการศึกษามีคุณภาพค่อนข้างต่ำ เพราะไม่สามารถถ่ายทอดความรู้ที่เรียนมา ให้คนอื่นเข้าใจได้ ไม่สามารถประยุกต์หลักธรรมวินัยให้เหมาะสมแก่สมณภาวะได้ ฉะนั้น จึงควรเพิ่มวิชาที่ส่งเสริมให้ผู้เรียนเกิดความศรัทธาที่จะรักษาสถาบันพระพุทธศาสนา

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

Address: วัดมหาธาตุ แขวงพระบรมมหาราชวัง เขตพระนคร กรุงเทพฯ

Email: library@mcu.ac.th

Created: 2545

วิทยานิพนธ์/Thesis

text/html

application/pdf

ISBN: 9745758183

tha

DegreeName: พุทธศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: พธ.บ[พระพุทธศาสนา]

Grantor: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

©copyrights มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

ใช้เวลา

0.013027 วินาที